Mevduat faizi 16 ayın en düşük düzeyinde...

Mevduat faizindeki düşüş geçen hafta açıklanan enflasyon verisinden sonra biraz daha hızlandı. Tüm bankaların ortalamasını gösteren oranlara göre toplam mevduatın ortalama faizi 4 Ekim itibarıyla yüzde 13.83’e geriledi.

Yüzde 13.83’lük oran, 1 Haziran 2018 tarihinde yüzde 13.64 olan orandan sonraki en düşük düzeye işaret ediyor. Yani 4 Ekim itibarıyla son 16 ayın en düşük mevduat faizi uygulanıyor.

Ancak mevduat faizinde artık gidecek pek yer kalmamış gibi görünüyor.

Yüzde 13.83’lük faiz brüt orana işaret ediyor. Faizdeki stopaj vadeye göre farklılık gösteriyorsa da biz bu oranı yüzde 15 olarak alabiliriz.

Çünkü mevduatın çoğu yüzde 15 stopaj uygulanan kısa vadelilerde tutuluyor.

Yüzde 13.83’lük brüt faizden yüzde 15 stopaj kesilince net faiz yüzde 11.76’ya iniyor.

Eylül sonunda yüzde 9.26 olarak açıklanan yıllık enfl asyon gerçeği tam olarak yansıtsa ve kalıcı olacağı bilinse yüzde 11.76’lık net faiz için “Fena değil” denilebilir. Oysa bu oranın kalıcı olmayacağı ekonomi yönetimi tarafından da kabul ediliyor. Yeni ekonomi programına göre bu yılın sonunda beklenen TÜFE artışı yüzde 12 düzeyinde.

Dolayısıyla bu faizi ancak çok kısa bir süre daha uygulamak mümkün görünüyor. Sonrasında faizin çok hızlı olmasa da yeniden yükselmeye başlaması kaçınılmaz gibi.

Aslında vatandaş bırakın yüzde 13-14’lük faizi, oran çok daha yukarıdayken bile mevduattan kaçardı da kabul etmek gerekir ki gidilecek başka bir liman yok.

Geçen hafta yazdık; dövize yönelme pek fazla değil. En azından bankalardaki döviz hesapları yönüyle dövize yoğun bir talep yaşandığı gözlenmiyor.

Ya da belki de “Gözlenmiyordu” demek daha doğru. Geçen hafta başlayan Barış Pınarı Harekatı sürecinde vatandaş dövize yönelmiş midir, bunu bilmiyoruz. Harekatın
finansal varlıklar üstündeki etkisini bu hafta sonu göreceğiz.

TÜFE düştü, faiz de...

Eylül sonu için açıklanan yüzde 9.26’lık yıllık TÜFE artışına kimse inanmıyor desek yeridir. Hesaplama tekniğinden dolayı böyle bir oran oluşmuş olmakla birlikte bu oran inandırıcı bulunmuyor.

Yüzde 9.26’lık oranın hesaplama tekniğinin bir cilvesi sonucu ortaya çıktığını, ancak dikkate alınması gereken oranın on iki aylık endekslerin kıyaslamasıyla bulunan yüzde 18.27’lik oran olduğunu birkaç kez yazdık.

Beğenmesek de eylül-eylül kıyaslamasıyla bulunan oran yüzde 9.26 ve faizde de yüzde 18.27’lik orana değil, yüzde 9.26’ya bakılıyor.

İşte bankalar da mevduat faizlerinde bu orana göre indirime gitti.

20-27 Eylül haftasındaki faiz indirimi ile 27 Eylül-4 Ekim haftasındaki faiz indirimi arasında belirgin fark var.

Söz konusu haftalar itibarıyla bir aya kadar vadelideki faiz indirimi 0.23 ve 0.79 puan, üç aya kadar vadelideki indirim 0.13 ve 0.59 puan, altı aya kadar vadelideki indirim 0.05 ve 1.45 puan, bir yıldan uzun vadelideki indirim 0.21 ve 0.47 puan,
toplam mevduattaki indirim de 0.15 ve 0.73 puan oldu.

Bu iki hafta karşılaştırmasında yalnızca bir yıla kadar vadeli mevduatın faizindeki düşüşün yavaşladığı gözlendi.

Konut kredisi faizindeki düşüş durdu

Mevduat faizi için söylediğimiz konut kredisi faizinde yaşanıyor.

Mevduatta faizin artık fazla düşecek yerinin kalmadığını vurgulamıştık. İşte konut kredisi faizi de öyle hızlı düştü ki, artık daha da düşmesi mümkün olmaktan neredeyse çıktı.

Haziran sonunda yüzde 22.23, temmuz sonunda ise yüzde 20.49 olan konut kredisi faizi ağustos sonunda bir anda yüzde 12.88’e indi.

Sonrası artış... Konut kredisi faizi ağustos sonundan beri her hafta çok az da olsa artıyor. Tablomuzda bu artışı sarı kutucuklarda rahatlıkla izlemeniz mümkün.
Bu arada ticari kredi faizlerinde son iki haftada keskin bir dalgalanma yaşandığı dikkati çekti. Tüm bankalar ortalamasında 20-27 Eylül haftasında 2.14 puan
gerileyen ticari kredi faizleri, bir sonraki hafta bu kez tam 1.30 puan artış gösterdi. Ticari kredi faizlerinde eğilimin artışa dönüp dönmediğini görmek için bir süre beklemek gerekecek.

Taşıt kredisi faizinde beklenen düşüş Üç kamu bankasının taşıt kredisinde ekim ayı başında başlattıkları kampanyanın etkisiyle bu kredi faizindeki gerileme belirginleşti. Taşıt kredisinde ortalama faiz son hafta 1.78 puan daha düşerek 4 Ekim itibarıyla yüzde 17.07’ye geriledi. Ortalama faizin bir miktar daha aşağı gitmesi bekleniyor.

Mevduatta artık kısa vade zamanı

Daha önce özellikle temmuz ayında defalarca yüksek sayılabilecek faizden yararlanmak için mevduatta vadeyi uzatmak gerektiğini yazdık. Bunu yapanlar kazançlı çıktı.

Hesap ortada, hesap tablomuzda... Ama artık durum tam tersi. Artık vadeyi uzatmaktan ısrarla kaçınmak gerekiyor. Çünkü mevduat faizi ineceği kadar indi. Faizin daha da inmesi için çok yer kalmadı. Belki bir-iki puan daha gerileme görürüz, o kadar.

Her ne kadar 2020 yılı TÜFE artış hedefi yüzde 8.5 ise de bu oranı tutturmak pek kolay olmayacak. Dolayısıyla faizi bu enflasyon hedefine göre belirlesek bile brüt oran en fazla yüzde 11-12’lere inecek demektir.

Enflasyon daha yukarıda olursa, ki öyle olması çok muhtemel, o zaman faiz daha yukarıda oluşacaktır.

İşte bu yüzden de şimdiden uzun vadeli mevduat hesabı açmak hiç gerçekçi bir adım olmayacaktır.

Gerçi bizde tasarruf sahibi faizin düşeceği gün gibi ortadayken bile vadeyi uzatmadı, dolayısıyla faizin artacağı bir süreçte vade uzatımına giden olacağını hiç sanmıyoruz ya...

Yine de hatırlatalım dedik...