Mevduat artışı iyi kredilerde daralma görülmüyor

Kriz döneminde, hele hele ekonomik faaliyetin durduğu, geniş kesimin gelirlerinin düştüğü dönemde bankalardaki mevduatın erimesi beklenir.

Bizde böyle bir şey olmadı. Tersine mevduat arttı.

Kriz döneminde bankaların kredileri geri çağırdığı tartışıldı. Geri çağırmalar oldu. Ama toplam banka kredilerinde daralma görülmüyor.

Bunları BDDK'nın yayınladığı bankalarımızın haziran sonuna ait rakamlarından görüyoruz.

- Bankalardaki toplam mevduatta 2009 yılı Haziran sonunda, bir yıl önceye göre 61 milyar TL, yılbaşına göre 13 milyar TL artış var.

- Bankaların toplam kredilerinde 2009 yılı Haziran sonunda, bir yıl önceye göre 25 milyar TL, yılbaşına göre 700 milyon TL artış var.

- Bankalar, artan kaynaklarını krediye dönüştürmeyip ne yaptılar? 2009 Haziran sonu itibariyle bankaların menkul değerler cüzdanı (bonoya -tahvile bağladıkları para) bir yıl önceye göre 48 milyar TL, yılbaşına göre 27 milyar TL arttı.

Haziran sonu itibariyle toplam kredileri:

- Yüzde 45.7'si kurumsal krediler,

- Yüzde 21.6'sı KOBİ'lere kullandırılan krediler,

 -Yüzde 32.8'i konut ve tüketici kredileri gibi bireysel krediler.

Kriz nedeniyle bütün dünyada sorun, kredilerin geri ödenememesi. Bizim bankalarımız da bundan korktuklarından önce kredileri geri çağırdı, sonra da kredi vermekte firene bastı.

Fakat kanuni takibe intikal eden kredi miktarının korkulduğu ölçüde olmadığı görülüyor:

- 2008 Haziran'ında toplam kredilerde kanuni takibe intikal eden kredilerin ağırlığı yüzde 3.1 idi.

- Bu oran yıl başında yüzde 3.7 oldu.

- Haziran sonu itibariyle kanuni takip oranı yüzde 4.9 oldu.

Banka sistemindeki en önemli 2 gelişme:

(1) Mevduatın krediye dönüşüm oranının gerilemesi,

(2) Bankaların kârlılıklarının artmasıdır.

Mevduatın krediye dönüşüm oranı 2008 Haziran sonunda yüzde 87.4 iken, bu yılın haziran sonunda yüzde 82.9'a düştü .

Bankaların 2008 yılı ilk yarısında dönem kârları 8.2 milyar TL iken bu yıl 10.9 milyar TL oldu.

Bankaların dönem kârlarındaki artışın arkasında şunlar var:

- Merkez Bankası faizleri düşürdükçe bankalar da mevduat faizini düşürüyor. Ama kredi faizi aynı kalıyor. Bu fark bankalara kazandırıyor.

- Bono-tahvil faizleri düşüyor, ama bankaların portföyünde eskiden aldıkları yüksek faizli tahviller ve bonolar var. Bu nedende kazanç sağlıyorlar.

Bütün bunların sonucu, başka ülkelerde bankalar yerlerde sürünürken bizim bankalar güçleniyor.

-Bankalarımızın sermaye yeterlilik rasyosu bir yıl önceye göre 16.8'den 19.2'ye yükseldi.

- Bankalarımızın özkaynak kârlılığı yüzde 11.5'ten yüzde 12.7'ye tırmandı.

-Bankalarımızın toplam aktiflerinin milli gelire (GSYİH) oranı yüzde 72.4 den yüzde 81.3'e çıktı.