Meslek okulları ne kadar etkili?

Geçtiğimiz hafta gazetemizden arkadaşlarımızın TAYSAD ile yaptıkları toplantının haberini okurken, aklımdan aynı sorunları dış ticarette ve hele özellikle ihracatta da yaşadığımızı düşünüyordum. Konu yine yetişmiş eleman konusu. Prof. Dr. Nihat Akkuş Kalkınma Bakanlığı'nın otomotiv sektörü ile yaptığı üç günlük toplantılar sonucunda ortaya çıkan unsurun “Eğitim Eksikliği” olduğunu vurgulamış. Ayrıca “Meslek liseleri ile sektörü bir araya getiremedik, geç kaldık” demiş. Doğru söze ne denir? Bizler daha üniversiteler ile sanayiyi bir araya getirme fikrine bile daha yeni ısınıyoruz, kaldı ki liselerle bir araya geleceğiz.

Yılbaşından bu yana TOBB seminerlerinde yoğun bir şekilde bir araya geldiğimiz Türkiye'nin her tarafından gelen, sanayici ve ticaret erbabı dostlarımızla “İhracatta 5N 1K” başlığı altında Türk KOBİ’lerinin ihracatını masaya yatırıp tartışıyoruz. Bir araya geldiğimiz kişilerin sayısı sanırım bir kaç bin olmuştur. Bu kadar kişinin neredeyse tamamına yakınının ortak olduğu fikirler var.

Türkiye İhracatçılar Meclisi ( TİM ) tarafından yayınlanan, ilk 1000 ihracatçı listelerinin analizini yaptıktan sonra, KOBİ’ler neden ihracat yapamıyor sorusuna cevap arıyoruz. Konuyu bilen eleman eksikliği en önde giden unsur. Onu yabancı dil eksikliği izliyor. Pazarları bilememe ve ihracat hakkında bilgi eksikliği de onları yalnız bırakmıyor. İhracatı denemiş amma devam edememiş bir çok kişi ile karşılaşıyoruz. Onlar da giriştikleri ihracat çabalarının, bilgisizce yapılması sonucu ya zarara uğrayarak ya da cesaret kırılınca yarı yolda bırakılarak sona erdirildiğini anlatıyor. Buna gerekçe olarak da şaka yollu bir şekilde “Çok istedik, ihracata burnumuzu soktuk amma içerideki arıları tahmin edememişiz” diyorlar.

Buradan dönelim meslek liselerine ve hatta meslek yüksek okullarına. Yanılmıyorsak, bazı meslek liselerinde de dış ticaret dersleri okutuluyor. Meslek yüksek okulları arasında zaten özel olarak dış ticaret eğitimi verenler var. Eski sohbetlerimizden birisinde söz etmiştim. Bu yüksek okullardan bazılarında bir kaç günlük eğitimlere gitmiştim ve “Dış Ticaret” adı altında, yurt dışı ile temas halinde işlerini yapmak zorunda olan çocuklarımızın, yabancı dil seviyelerinin üzücü derecede düşük olduğunu görmüştüm. Kaldı ki sıkıntı sadece bu okullarla da sınır değil. Dört yıllık lisans eğitimi veren okullarımızın bir çoğunda, yabancı dilde eğitim alan çocuklarımızın bile seviyeleri çok parlak değil. Kuşkusuz yabacı dille eğitim alanlar diğerlerine göre çok ilerideler amma yeterli olmadıklarını görüyoruz.

İşin özü şu ki nasıl tıp fakültelerinde yetişen çocuklarımız mezun olduklarında yapacakları işleri okulda okurken uygulamak mecburiyetinde bırakılıyorlarsa, bir çok mesleğin okullarında da aynı sistemin olmasında fayda olacağını düşünüyoruz. Teori ile pratik birlikte olmadan yapılan eğitimden gelenler Mehmet Dudaroğlu’nun da belirttiği gibi ancak %30-35 seviyesinde donanımlı olarak geliyorlar.

Burada yine aynı arzumuzu dile getireceğim; stajyer çalıştırmaktan kaçınmayalım ve gelmelerini isteyelim, gelen stajyere iş verip çalıştıralım ve onları potansiyel elemanımız gibi görerek çalıştıralım.