Merkez 'piyasa'yı mutlu etti
Piyasa, Merkez Bankası’nın faiz artırmasını istiyordu. Bekliyordu. Merkez Bankası “Çok veren maldan, az veren candan” diyerek, az da olsa faizi artırdı. “Piyasa”yı mutlu etti.
Bu piyasa, reel ekonominin üretim, toptan ve perakende satış piyasası değil. Bu piyasa, “yurtdışından, borsada ve de faizde para kazanmak için döviz getirip götürenlerin” piyasası.
Merkez Bankası hemen faiz artırmadı da (şimdilik) daha yüksek faize kapı açmak için, bankaları fonlama faizinin tavanını yükseltti.
Piyasaya mesaj verdi. “Merak etmeyin… gerektiğinde faizi gene yükseltirim” dedi.
Merkez Bankası bankaları fonlarken gecelik geç likidite borç verme penceresinden fonluyor. Bu pencerenin faiz tavanı yüzde 12.25 idi. Bu tavan yüzde 17.25’e yükseltildi.
Merkez Bankası son aylarda bu pencereyi kullanarak faizi yüksek tutuyor. Merkez Bankasının fonlama faizi yılbaşında yüzde 8.28 dolayında idi. Yılsonuna doğru yüksele, yüksele yüzde 12.25’e dayandı.
Merkez Bankası bankaları fonlama faizini yükselttikçe, öncelikle devlet daha yüksek faizle borçlanmaya mecbur kalıyor. Devlet İç Borçlanma Senetleri’nin (Devlet Tahvilleri’nin) faizi yükseliyor. Devlet Tahvilleri’nde gösterge faizi dün 13.33 dolayındaydı..
Devlet Tahvili gösterge faizi ne kadar yüksek olursa, devlet o kadar çok faiz ödüyor ama, yurtdışından Türkiye’ye bu faizin cazibesinde döviz girmeye başlıyor.
Döviz getirenler faiz kazanıyor, döviz girişi artığı için ekonomide döviz bulunur oluyor ve döviz fiyatı yükselmiyor.
Burada “Sen beni gör-Ben seni göreyim” hesabı var.
Merkez Bankası, mevduat faizini, tüketici kredisi veya ticari kredi faizini düşünerek, enflasyon ne olacak hesabını yaparak değil, “Aman yabancılar döviz göndermekten vazgeçmesin” arayışında faizi yükseltiyor.
Faizi yükselttikten sonra “Para Politikası Kurulu” açıklaması ile de “piyasaya/faiz lobisine mesajını verdi.
-“Faiz oranlarını yüksek tutacağız. Şimdi nasıl yükseltti isek gelecekte de yükseltiriz. Döviz getirip, faize yatıran kazanmaya devam edecek” dedi.
-“Faiz oranlarını yüksek tutarak döviz girişi artınca, döviz fiyatı yükselmeyecek. (Türk Parası kıymetsiz kalmaya devam edecek) Döviz getirerek Türk Lirası faize yatıran, çıkarken döviz aldığında kur artışı nedeniyle zarara uğramayacak” dedi.
- Bankalara, döviz ile borçlananlara mesaj verdi. “Döviz fiyatı artmayacak, döviz ile borçlanmaya devam edilebilir. Döviz borcu olanların devalüasyon riski olmayacak” dedi.
Merkez Bankası’nın bu faiz artırması piyasaya nasıl yansır?
-Döviz kıtlığı hissedilmez. Döviz fiyatı, yüksek faiz ödeme pahasına büyük ölçüde artış göstermez.
-Ucuz döviz ithalattaki artışın önünü açarak, cari açığın yükselmesine yol açar. Cari açık büyür. Cari açık büyüdükçe ülke daha fazla dış kaynağa bağımlı hale gelir. Enflasyonun kontrolü imkanı azalır.
-Çift paranın (Türk parası ile dövizin) birlikte işlem gördüğü iç piyasada talebe bağlı olarak enflasyon artışı devam eder.
Görülen o ki döviz fiyatındaki artışı sınırlamak için yüksek faiz politikası sürdürülecek. Dövizin bulunur olması ve fiyatının aşırı yükselmemesi için yüksek faiz politikası devam edecek.