“Merkez piyasada var olanı tescil edecek”

Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı’nın dünkü açıklamasında 23 Haziran PPK toplantısında “Faiz koridorunu genişletici yönde ölçülü bir adım” atacağını açıklaması, üst banta 100-150 puanlık artışla piyasalarda var olan durumu tescil edeceği yorumlarına yol açtı.

Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, dün yaptığı yazılı açıklama ile gelecek hafta PPK’da faiz koridorunda genişletici yönde ölçülü bir adımın atılacağını belirtildi. Ayrıca, ihracatçılara Eximbank reeskont kredilerinde de limitlerin iki katına çıkartılacağı açıklandı.

Konuyla ilgili eski Merkez Bankacılarla yaptığm konuşmaların özet cümlesi, “Merkez Bankası piyasada olanı tescil edeceğini açıkladı” oldu. Piyasa uzmanları bu açıklama üzerine beklentilerinin koridorun üst limitin 100-150 puan seviyesinde artması olduğunu belirtirlerken, alt limitle üst limit arasında dengeli bir daralma beklediklerini de ortaya koydular.

Biraz geriye dönüp baktığımızda 2009 yılında yüzde 9’lar seviyesindeki faizin, 2010’da yüzde 8-9 bandında devam ettiğini 2010’un Kasım ayında yüzde 10’un üzereni çıktıktan sonra düşüş eğilimine girdiğini görüyoruz. 2012 yılında 7. Ayda yüzde 7’lerin altına gelen faiz, 2013 yılının Mayıs ayının 17’sinde yüzde 4.60’lar seviyesini gördükten sonra hızla yükselerek geçen hafta 9.28 seviyesini gördü. Dün 9.05 seviyesindeydi. Bu da Merkez Bankacı dostlarımın “Merkez piyasada var olanı tescil edecek” değerlendirmelerinin yerine oturacağını gösteriyor.

Merkez Bankasının kararının ardından mevduat ve kredi faizlerinin artacağını söylemek kahinlik olmaz. Bankaların mevduat faizlerini yüzde 8‘ lerin üzerine çıkarmaları dolar mevduatlarından çözülme ile TL’ye yönelişe neden  olabilecektir.

Faizlerin yüzde 5’lerin altına inerken doların 1.95’ler seviyesine yükselmesi ile zarar eden yabancılar yeni değerlendirme yaparak çıkışlarını azaltıp, girişlerini artırabileceklerdir. Yeni kurulan dengede kendileri için karlılık görerek çıkışı durdurabileceklerdir.

Bu kararda en önemli neden Mayıs ayında 660 milyon dolarlık doğrudan yatırımlar, 681 milyon dolarlık portföy yatırımlarına karşılık, yabancıların ücret ve doğrudan ve portföy yatırımlarındaki kar transferleri sonucunda gelir dengesinde 1 miyar 199 milyonluk bir açık ortaya çıkması oldu. Bu da cari açığın sürdürülebilirliğinin dışarıdan transferlerle mümkün olmasının bu durumda devam edemeyeceğini göstermiş oldu. Mayıs ayında rezervlerde 4.5 milyar dolarlık azalmaya yol açan sonuç,  yeni kararları gerekli kıldı. Merkez Bankası’nın “faiz koridorunda genişletici yönde ölçülü adım “ açıklaması buna bağlı olarak gündeme geldi.

Bu faiz operasyonu sonrası bir yandan yabancı çıkışının frenlenmesi ve yeni girişlerin başlaması bekleniyor. Bir yandan da döviz mevduatından TL’mevduatına dönüşlerle rezerv erimesinin önlenmesi bekleniyor.

Doğaldır ki bu gelişme, son dönemde yabancı basında Türkiye ile ilgili yorumlarda yer alan, “Böyle giderse yabancılar yakın zamanda zararı göze alıp bavullarını toplarlar” şeklindeki yorumların da son bulmasına yol açacaktır. “Faiz lobisi” gibi söylemlerin yabancılar üzerinde yarattığı tedirginliğin de ortadan kalkmasını sağlayabilecektir.

Merkez Bankasının piyasaların geldiği yeri kabul ederek karar alacağını açıklaması, doğru kararlarla önümüzdeki dönemde devam ederse, birkaç ay içersinde, belirsizlikler ve kararsızlar son bularak yeni bir denge oluşabilecektir. Bu da yeniden yabancıların doğrudan yatırım ve portföy girişlerini artırabilecektir.