Merkez Bankası’nın net döviz rezervi yalnızca 21 milyar dolar

Merkez Bankası hızlı kur dalgalanmasını önlemek amacıyla bir dönem ihaleli döviz alım ve satımı gerçekleştiriyordu. Kur artışına karşı son ihaleli döviz satışı 27 Nisan 2016 tarihinde yapıldı. Kur daha da düşmesin diye başvurulan döviz alım ihalelerinin sonuncusu ise 22 Temmuz 2011 tarihinde gerçekleştirildi.

Merkez Bankası ihaleli alım satımlar dışında zaman zaman piyasaya doğrudan müdahalede de bulundu. Döviz satışına dönük son müdahaleye 23 Ocak 2014 tarihinde başvuruldu. Söz konusu tarihte tam 3 milyar 151 milyon dolarlık döviz satıldı.

Merkez Bankası’nın döviz alımı yönündeki müdahalesi ise çok geride kaldı. 15 Şubat 2006’da 5 milyar 441 milyon dolarlık alım yapılarak dövizin daha da gerilemesi önlenmeye çalışıldı.

Döviz kurundaki artışı frenleyebilmek adına yüklü miktarda döviz satılan 2014 yılının ocak ayında dolarda yaklaşık yüzde 7’lik bir artış olmuştu. Ocak ayındaki bu müdahaleyle kurdaki hızlı çıkış önlendi, hatta ocak ayı sonundaki düzey bir yıl boyunca korundu.

Müdahaleyi niye unuttuk?

Dolar 2014 yılını 2.32’den kapatmıştı. Dolar şimdi (bu satırların yazıldığı saatlerde) yeniden 5.30’a dayandı. Yani aradan geçen üç buçuk yılı biraz aşkın sürede tam 127 artış oldu.

Ama bu dönemde Merkez Bankası ne ihaleli döviz satışı yaparak, ne doğrudan müdahalede bulunarak piyasaya girdi.

Elinizdeki bir tek tabanca varsa ve yeterince kurşununuz da bulunmuyorsa, karşınızdakilerde ise otomatik silahlar ve onlarca şarjör olduğunu biliyor, en azından tahmin ediyorsanız çatışmaya girmezsiniz.

Merkez Bankası’nın piyasaya doğrudan müdahale etmiyor olmasının altında yatan neden de budur.

Sanki Merkez Bankası’nın yüz milyarlarca dolar dövizi var da bunu kullanmaktan kaçınıyor ve piyasaya müdahale etmiyor!

Yok ki, Merkez Bankası’nın piyasayı dengeye getirecek kadar dövizi yok ki!

Hepi topu 21 milyar dolar!

Merkez Bankası’nın ne kadar döviz rezervine sahip olduğu sır değil, önce bunu belirtelim. Haftalık olarak brüt rezervler zaten açıklanıyor. Biraz hesap yapan herkes de analitik bilançodan net rezervin düzeyine ulaşabiliyor. Analitik bilanço da herkese açık tabii ki...

27 Temmuz tarihli analitik bilançoya baktık. Merkez Bankası’nın net altın ve döviz rezervi 30.6 milyar dolar düzeyinde. Yani bu tutarda bankalara ait olan altın ile bankaların mevduat karşılığı olarak Merkez Bankası’nda tuttukları döviz bulunmuyor. Merkez Bankası’na ait net rezervden söz ediyoruz.

Toplam 30.6 milyar doların 9.6 milyar dolarını altın rezervi oluşturuyor. Yani şu durumda net döviz rezervi olarak geriye 21 milyar dolar kalıyor.

Merkez Bankası piyasaya bu 21 milyar dolarla mı müdahale edecek!

Kaldı ki Merkez Bankası’nın rezervi 21 değil de, 40 milyar, 50 milyar dolar olsa bu tutarlar müdahale gücü verir mi, o da tartışılır.

Çünkü artık kurdaki artışı durdurmak için ekonomi cephesinde atılabilecek çok fazla adım kalmıyor gibi.

Yabancı da barutumuzu biliyor
Bir kez daha vurgulayalım. Merkez Bankası’nın analitik bilançosuna herkes erişebilir ve herkes bu bilançodan ne kadar döviz ve altın rezervine sahip olunduğunu hesaplayabilir.

Kuşku yok ki yabancılar da bu verilere ulaşma ve Merkez Bankası’nın elinde ne kadar “barut” olduğunu hesaplama olanağına sahipler:

Dolayısıyla biz yeterli rezerve sahip olursak, uygulamada falso vermezsek, her türlü soruna yol açtıklarına inandığımız ve nedense bir türlü alt edemediğimiz “lobiler” hiçbir şey yapamazlar.

Malum, kurdaki son artış da lobilerin işi olarak lanse ediliyor ya...

"On milyar on milyar satamazsın!"

Hatırlanacaktır; bir ara birileri televizyon ekranlarında Merkez Bankası’na “olmayan dövizi satması için” yol gösteriyorlardı:

“Merkez Bankası çıkıp şak diye on milyar dolar satsın, aradan bir süre geçince bir on milyar daha, sonra bir on milyar daha, bakın dolar nasıl düşüyor...”

Merkez Bankası’nın banknot matbaası dolar basmıyor! Ve işte biliyoruz ki 27 Temmuz itibarıyla Merkez Bankası’nın elindeki döviz rezervi yalnızca 21 milyar dolar. O yüzden Merkez Bankası değil öyle 10 milyar satarak piyasaya girmek, döviz müdahalesine hiç niyetlenmiyor; bu rezervle niyetlenmesi de intihar olur zaten.