Merkez Bankası politika faizi olarakhaftalık repo faizini esas alacak

Merkez Bankası 2008'in ortalarından bu yana piyasaya likidite enjekte ediyor. Merkez Bankası piyasalara 1 hafta ve 3 ay vadeli repo ihaleleri ile likidite enjekte ederken, likidite fazlasını da gecelik ters repo ihaleleriyle çekiyor. Haftalık repo ihaleleri 2009 ortalarından önce likidite enjekte etmek için kullanılan başlıca araçtı.

2009 yılında likidite sıkışıklığının, özellikle Hazine'nin artan borç çevirme ihtiyaçları ile beraber, artması Merkez Bankası'nın daha uzun vadeli repo işlemleri ile likidite sunma ihtiyacı duymasına neden oldu. Böylece 3-aylık repo ihaleleri sadece geçici önlem olarak gündeme geldi..

Merkez Bankası'nın piyasaya repo ihaleleri ile verdiği para miktarının 20 milyar TL olduğu belirtiliyor Bunun 9 milyar TL'lik kısmı 3 ay vadeli repo, 11 milyar TL'si ise 1 haftalık repo işlemleriyle bankalara verilmiş.

Bankanın 3 ay vadeli repo işlemlerini kademeli olarak azalttığı biliniyor.

Merkez Bankası'nın '2009 Para ve Kur Politikası' raporunda likidite sıkışıklığını gidermede 1 hafta vadeli repo faizi uygulamasına ağırlık verileceği açıklandı. Raporda deniliyordu ki, "Piyasadaki likidite sıkışıklığının artması, piyasalar açısından repo ihale faiz oranlarının referans faiz oranı haline gelmesine, böyle bir durumun kalıcı hale gelmesi ise söz konusu faiz oranlarının Merkez Bankası gecelik borçlanma faiz oranlarının üzerinde olusması nedeniyle, para politikasının istem dışı sıkılaşmasına yol açmaktadır. Böyle bir durumun yaratabileceği olumsuzlukların önüne geçmek amacıyla, likidite sıkışıklığının artması ve/veya kalıcı olma olasılığının belirginleşmesi halinde, para politikası referans faiz oranı bir hafta vadeli repo ihale faiz oranları olacak ve operasyonel yapıdaki bu değisikliğin para politikası durusunu etkilememesi için Merkez Bankası'nın gecelik vadedeki borçlanma ve borç verme faiz oranları asağı yönlü ayarlanacaktır."

Merkez Bankası tarafından açıklanan "Para Politikası Çıkış Stratejisine" göre, Merkez Bankası'nın gecelik işlemler için ilan ettiği borçlanma ve borç verme faiz oranları değiştirilmeyecek, ancak bir hafta vadeli repo ihaleleri yöntemi değiştirilerek ihaleler geleneksel yöntemle değil, sabit faiz oranından miktar ihalesi yöntemine göre gerçekleştirilmeye başlanacak.

Bir hafta vadeli ihaleler için ilan edilen yüzde 7 sabit faiz oranı, gecelik işlemler için ilan edilen yüzde 6.50 borçlanma oranının 50 baz puan üzerinde.Bundan önce haftalık ihalelerde bankalar yüzde 6.5 ile yüzde 7.0 arasında faizlerle borçlanabiliyordu.

Dolayısıyla, bir hafta vadeli repo ihaleleri için ilan edilen sabit faiz oranı para politikası açısından referans (politika) faiz oranı niteliği kazanacak.

Merkez Bankası'nın gecelik vadeli işlemleri için borçlanma faiz oranı yüzde 6,50, borç verme faiz oranı yüzde 9 .00. Geç likidite faizi borçlanmada 2.50, borç vermede 12.00.

Bu faiz oranları değiştirilmiyor.

Bankalar İMKB'nin repo piyasasından da borçlanabilme şansına sahip. Şimdilerde likidite bol olduğu için İMKB'de faiz oranları yüzde 6.55'lerde dolanıyor.

Bütün bunlar ne anlama geliyor?.

Son günlerde faizde yukarı doğru bir baskı var.

Enflasyon oranının yüksek çıkması bu baskının oluşmasına yol açtı. Merkez Bankası da bu durumda faizi artırmaya istekli ama Hükümet faiz artışına karşı.

Anlaşıldığı kadarı ile Merkez Bankası haftalık repo faizi yoluyla faizler üzerindeki baskıyı kontrol etme arayışında.

Bankalar yüksek miktarda hazine bonosu portföyü taşıdıklarından faiz artışına kaçtılar.Faiz artar ise zarar ile karşılaşacaklar.

Buna rağmen mevduat faizlerini yüzde 7.25'den 7.75'lere ve 8.00'lere yükseltmeye mecbur kaldılar. Kredi faizlerinde de benzer artışdan söz ediliyor.

Şimdi gözler konut kredisi ve ihtiyaç kredisi faizlerinde.

Haftalık repo faizi sınırlandırıldığına göre bundan sonra Merkez Bankası piyasanın likidite ihtiyacını repo için başvuran bankaların durumuna göre yayınlayacak. Başka anlatımıyla faizi artırarak daha fazla kaynak elde etme şansı kalmayacak.

Bütün bunlar Merkez Bankası ve bankaları ilgilendiren teknik konular gibi görülüyor ise de, sonunda herkesi ilgilendiriyor. Bankada mevduatı olanı, bankadan kredi kullananı, piyasanın açılmasını bekleyenleri ilgilendiriyor