Merkez Bankası faizi artırmalıydı
Türkiye ekonomisi önünü göremiyor. Ekonominin siyasi gelişmelere bağlı olduğu Türkiye’de, yapılacak seçimle ilgili bugün yapılan değerlendirmelerin önemi yoktur. Seçim takvimi netleştikten sonra yayımlanacak anketlere göre piyasa farklı tepkiler verebilir. Terör olayları toplumun psikolojisini değiştiriyor. Ancak ekonomik faktörler, seçmen algısını çok daha fazla etkiliyor. Doları olsun olmasın, insanımız ekonomiyi döviz fiyatına bakarak değerlendirir. Temel gösterge olan dolar da rekor üzerine rekor kırıyor. Hükümetten ve iktidara yakın isimlerden gelen açıklamalardan, dolardaki artıştan rahatsız olunmadığı anlaşılıyor. USD/TL’de ‘‘3’’ seviyesi bir norm haline geldi. Bu kadar dillendirilirse de olur. Zaten 3’e bir şey kalmadı.
Kurla ilgili bu tarz açıklamalardan ne bekleniyor, inanın bilemiyorum. Kur artınca ihracatımız mı artıyor? Bırakın artmasını, yılbaşından beri ihracatımız düştü. Global ekonomide işler iyi gitmiyor. İhracata dayalı büyüme modelinin kitabını yazan Asya ülkeleri bile zorlanıyorlar. Türkiye’de faiz artışlarından rahatsız olan bir kesim var. Fakat döviz kurlarındaki soluksuz yükseliş, ekonomiye faiz artırımlarından daha fazla maliyet yüklüyor. Döviz fiyatındaki yükseliş ekonomiden çok şey götürüyor. Örneğin bizim için kritik olan brent petrolün fiyatı neredeyse 2008 krizindeki seviyelere geldi. Dolardaki artış nedeniyle ekonomimiz maalesef bundan avantaj sağlayamıyor. İhracat ve turizm gelirimiz ağırlıkla euro cinsinden olduğu için seviniyoruz. Çünkü EUR/TL paritesi yükseliyor. Tabii oranlara bakıldığında, doların eurodan daha fazla değerlendiği görülüyor. Maliyetlerimiz dolar cinsinden olduğu için, euronun yükselişinden gelen fayda kayboluyor.
Kur arttıkça, enflasyon beklentisi bozuluyor. Faiz baskısı artıyor. İçeride faize kimin nasıl baktığı hiç önemli değil. Türkiye ekonomisi sıcak paraya bağımlıdır. Bu yapıyı değiştirecek adımlar da kısa vadede atılamaz. Enflasyon yükselirken, faizi indiremeyiz. Faiz silahı kurdaki artışın önüne geçmek için etkili bir araçtır. Merkez’den dün faiz artırımı bekliyordum. Seçimin üzerinden 2.5 ay geçti. Faiz artırım sinyali de verilirdi. Faiz artırımı da yapılırdı. Merkez deyim yerindeyse top çeviriyor. Döviz likiditesini artırıcı, finansal istikrarı sağlayıcı önlemlerin kur üzerindeki etkisi sınırlı kalıyor. Ocak 2014’te agresif bir faiz artırımı yapmak zorunda kalmıştık. Umarım aynı durumu yaşamayız.