Merkez Bankası Bankaları ucuz faiz ile fonlamayı sürdürüyor

Merkez Bankası Başkanı  Denizli’de yaptığı konuşmada  faizi sabit tutacaklarını tekrarladı.

Merkez Bankası

“Faizi yükselttim, yıl sonuna kadar burada tutacağım” dedikten sonra faizi düşürebilir mi?

İktisatçı Uğur Gürses, “Merkez Bankası’nın faizi düşürmeyeceğini ilan etmesine rağmen düşürebileceğini rakamlara dayalı olarak anlatıyor.

Uğur Gürses diyor ki, ucuz faizle verdiğiniz paranın miktarını yüklüce arttırırsanız, faizini yükselttiğiniz diğer kanaldan verdiğiniz paraya ihtiyaç azalır; nihayetinde, ortalama faizi çekiverirsiniz aşağıya, olur biter.

Sonra da rakamlara dayalı olarak olan biteni anlatıyor...

Erdem Başçı, 27 Ağustos tarihindeki açıklamasında

"Artık faizle ilgili hiçbir belirsizlik kalmadı, faizle ilgili belirsizliği bitirdik, hayırlı olsun” demişti.

 Başçı o gün, yıl sonuna kadar hiçbir zaman, enflasyon 6.2’ye düşene kadar faizin 6.75’in altına düşmeyeceğini, en yüksek de ek parasal sıkılaştırma yolu ile yüzde 7.75’e kadar çıkabileceğini söylemişti. Aynı açıklamada, yüzde 4.5’le para vermeye de devam edileceğini anlatmıştı.

Başçı, yüzde 4.5’lik faizle verilen paranın aslında, bankaların Merkez Bankası’na yatırdığı zorunlu karşılıkların karşılığında çıkan likidite olduğunu, dolayısıyla bankalara zorunlu karşılık faizi yerine bununla destek verildiğini söylüyordu.

Başçı, yüzde 4.5’le para vermelerini o gün, “1.5 milyarla başladık, arttırarak gidiyoruz 2.5, belki yarın 3 yapacağız. Belki ondan sonra belli bir noktaya kadar durmamız lazım. Çok fazla gidersek o zaman ikinci piyasa faizi düşer, onu istemiyoruz” demişti.

 27 Ağustos günü Başçı konuşurken, piyasaya toplam 43 milyar TL veren Merkez Bankası (TCMB), bunun sadece yüzde 9’luk kısmını yüzde 4.5’lik politika faizi ile veriyordu.

23 Eylül’de  piyasaya toplam 41 milyar TL veren TCMB, bunun yarısını yüzde 4.5’le veriyordu. 27 Ağustos’ta piyasanın gecelik olarak ihtiyacı olan TL 21 milyar iken, 23 Eylül’de sadece 3.9 milyar TL’ye düşmüştü.

Özeti şu: Piyasaya o kadar çok yüzde 4.5’lik ucuz para verilmiş ki, yüzde 6.75’le verilen  paraya, bankaların ihtiyaç duyacağı miktar azalmış.

TCMB’nin son bir ayda piyasaya verdiği para miktarı değişmezken, farklı fiyatlara sahip kanalların kompozisyonu değişmiş.

Ucuz kanaldan verdiği paranın ağırlığı artmış. Ortalama fonlama faizi de yüzde 6.97’den, yüzde 6.07’ye düşürülmüş.. Ne faiz oranı, ne de miktar konusunda bir belirlilik yok ve yanıltıcı.

Başçı, 27 Ağustos’ta yüzde 4.5’lik politika faiziyle para verilen kanalın ‘zorunlu karşılık faiz kaybını tazmin eden bir kanal’ olduğunu söylüyor. Faiz 6.75’tir dediği kanaldan da piyasaya verilen paranın sadece 9.2’si veriliyor.

Bu yazıda belirtilenleri bir tablo haline getirmesini Uğur Gürses’den rica ettim. Hazırladığı tabloyu yazının altında veriyorum.