Mercan kayalığınız olsun
Küresel ısınma ve iklim değişikliğinden en fazla etkilenecek yer: Maldivler. Azıcık yükseltmeyle turizmi ve 400 bin nüfusu bitecek.
Maldivler, 1,200 mercan kayalığından oluşan ve denizden sadece 1.5 metre yüksekte yassı kumullar. Bu yüzyıl sonuna kadar dünyadaki bütün denizlerde 18 cm yükselme olacakmış. Med-cezir (gel-git) yaşayan yerlerde bu etki daha çok hissedilecek.
Maldivleri bekleyen berbat olasılığa dikkat çekmek için akla gelmedik bir şey yaptılar: Bir mercan kayalığını evlat edinin.
Yer: İnce uzun bir cadde gibi havaalanının da bulunduğu Malé Adasının kuzeybatı köşesindeki Huvafen Fushi adlı ultra otelin oralar.
Sığ denizde bir metal masaya yapışık duran mercanların yanından yüzüyorsunuz. Gözünüz takılırsa, oradan bir veya bir kaç tanesini "evlat" edinebilirsiniz. Bir mercanın fiyatı 30 Euro.
Mercan, bitki değil. Bir tür deniz canlısı. Türkçemizde "kayalık" dediğimiz, coğrafyacıların "resif" dediği oluşumları yaratıyorlar. Bunlar zamanla ölünce renkleri beyazlaşıyor. Maldivlerin beyaz kumlu turkuaz denizi, rengini bu ölülerden alıyor.
Huvafen Fushi'de genç mercanları önce korunaklı bir yerde büyütüyorlar. Sonra, daha yaşlıca olanların yanına yerleştiriyorlar. Hem küresel ısınmaya dikkat çekmek, hem doğal kaynakların sürdürülebilir korunma bilincini geliştirme çabası olarak, "evlat edinme" işi bir ilk.
Eski büyük kütüphanelerde tarihi kitapların bilimsel biçimde korunmasına parasal katkı sağlamak için "Bir Kitabı Evlat Edinin" uygulaması yapılıyor. Ama mercanlar için bu, bir ilk.
Evlat edinen kişi, "mercanına" isim verebilir. Bakımı hakkında sürekli bilgilendirilir. Aniden, hayatına bir mercan girmiş olur: Turist olarak, oraları bırakıp gitmek değil, oranın bir parçasını zihninde sürekli taşıyarak...
Bu arada Maldivler hükümeti, "yüzen adalar" yaptıracak: Dev dubalar üzerinde duracak adalar. Maldivleri deniz basınca taşınalım diye..
Bu, bilim kurgu değil. Hükümet, Hollandalı "Dutch Docklands/Dutch Watervalley" adlı şirketle anlaşmaya vardı. Yapılacak yeni "ada"larda kongre merkezi ve golf sahaları olacak. 20 bin nüfusu barındıracak bir büyük ada da sırada.
Mimar Koen Olthuis, "Kale" (Citadel) adını verdiği 60 lüks evden oluşan böyle bir yüzer-sitenin fikir babası. Ayrıca "Yeni Su" (Het Nieuwe Water) adlı bir başka site daha tasarladı. Uzunluğu 2.5 km, eni 500 metrelik bir sulak alanda. Eğer su seviyesi yükselirse, binalar da aynen yükselecek. Su "altında" kalma durumu olmayacak. Hep su "üstünde" kalacak. Şu sırada çocuklar, evin dışında oynamaya gittiklerinde can yeleği takmak zorunda. Her yer su çünkü.
Maldiv hükümeti, yüzer adalarla da yetinmeyecek. Başka yerlerde toprak satın alacak. Sri Lanka ve Hindistan'da yer arıyorlar. Oralar iklim, yemek kültürü, sosyal yaşam bakımından Maldivlere yakın. Avustralya da olabilir. Ne de olsa muazzam bir kıta ve 23 milyon nüfus.