Matrah artırımı Meclis'te
Cumhuriyet tarihinin en kapsamlı borç yapılandırma paketi “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” 27 Ocak 2023 tarihi itibarıyla Meclis Başkanlığı'na sunuldu.
Teklifle kamuya olan borçların yapılandırılarak ödenmesi, ihtilafların sulh yoluyla sonlandırılması, matrah ve vergi artırımı yoluyla geçmiş vergilendirme dönemleri ile ilgili olası risklerin ortadan kaldırılması, işletme kayıtlarının düzeltilerek kayıtlı ekonomiye geçişin teşvik edilmesini sağlayan düzenlemeleri içeriyor.
Teklifin etki analizine ve yapılan açıklamalara göre yapılandırma kapsamına 14 milyon kişi ile ilgili toplam 361.8 milyar liralık borç ve alacak girecek. Bunlardan 362 milyar liralık bölümünün yapılandırmadan yararlanması bekleniyor.
2 bin liranın altında borcu olanların sayısı ise yaklaşık 7,6 milyon kişi. Yapılandırmanın kapsamı Meclis Başkanlığı’na sunulan teklifle, tüm vergiler, vergi cezaları, trafik cezaları, askerlik, nüfus para cezaları, köprü ve otoyol kaçış düzenlemeleri, adli para cezaları, üst kurullarca verilen idari para cezaları, tüm idari para cezaları, öğrenim kredisi borçları, ecri misiller, kaynak kullanımı destekleme prim borçları gibi tüm borçlar, yapılandırma kapsamına giriyor.
SGK primleri, gümrük vergileri, idari para cezaları, gecikme zamları gibi kamu alacakları da yapılandırma kapsamında yer alıyor. 2 bin liranın altındaki kamu borçları ise silinecek.
Milat 31 Aralık 2022
Teklifle 31 Aralık 2022 ve öncesine dair tüm kamu alacakları yapılandırılabilecek, borçlar 48 ayda ödenebilecek. Yapılandırmadan yararlanmak isteyenler 30 Nisan'a kadar başvuruda bulunabilecek. İlk taksit ödemeleri 31 Mayıs itibarıyla başlayacak. Yapılandırılan borçlar 48 ayda, yani dört yılda tahsil edilecek. Borçlar peşin ödenirse yüzde 90, idari para cezaları peşin ödenirse asıl alacaktan yüzde 25 oranında indirim sağlanacak.
Başvuru 30 Nisan'a kadar
Teklife göre, gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri vermiş oldukları yıllık beyannamelerindeki matrahlarını, 30 Nisan 2023 tarihine kadar başvurup, 2018 için yüzde 35, 2019 için yüzde 30, 2020 için yüzde 25, 2021 için yüzde 20 oranından az olmamak üzere artırırlar.
Artırılan matrahlar yüzde 20 oranında vergilendirilir ve üzerinden ayrıca herhangi bir vergi alınmaz. Ancak gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, artırımda bulunmak istedikleri yıla ait yıllık beyannamelerini kanuni sürelerinde vermiş, bu vergi türlerinden tahakkuk eden vergiler ile ilgili beyannameler üzerinden tahakkuk eden damga vergisini süresinde ödemiş olmaları şartıyla artırılan matrahlar yüzde 15 oranında vergilendirilir.
KDV mükellefleri, beyannamelerindeki hesaplanan katma değer vergisinin yıllık toplamı üzerinden 2018 yılı için yüzde 3, 2019 yılı için yüzde 3, 2020 yılı için yüzde 2,5 ve 2021 yılı için yüzde 2 az olmamak üzere belirlenecek katma değer vergisini vergi artırımı olarak beyan ederler. Teklife göre, gelir ve kurumlar vergisi matrahlarını artırarak belirtilen süre ve şekilde ödemeleri halinde, kendileri hakkında artırımda bulunulan yıllar için yıllık gelir ve kurumlar vergisi incelemesi ve bu yıllara ilişkin olarak bu vergi türleri için daha sonra başka bir tarhiyat yapılmaz.
Devam eden incelemeler
Matrah veya vergi artırımında bulunulması, bu Kanunun yayımı tarihinden önce başlanılmış olan vergi incelemeleri ile takdir işlemlerine engel teşkil etmez. Ancak, artırımda bulunan mükellefler hakkında başlanılan vergi incelemeleri ve takdir işlemlerinin (VUK 359 hariç) Kanunun yayımını izleyen yedi iş günü içinde sonuçlandırılamaması halinde, bu işlemlere devam edilmez.
2022 artırıma dahil mi?
Teklifte matrah artırımı, 2018, 2019, 2020 ve 2021 yılları için öngörülmüş bulunmakla birlikte, 2022 yılı matrah artırımı kapsamına alınmamış bulunuyor. Daha önceki yazılarımızda da belirttiğimiz üzere beyannamelerin öne alınarak 2022 yılının da Mecliste verilecek bir önergeyle matrah artırımına dahil edilebileceğini düşünüyorum.