Mart ayının son haftasında 1.3 milyar dolar portföy yatırımı geldi

Haftanın ilk günü bu köşede yer alan yazımızda detaylı olarak değindiğimiz bir konu vardı. Son dönemde sıkça yapılmaya başlanan bir yanlışa dikkat çekmiş ve demiştik ki yabancı yatırımcıların Türkiye'deki hisse senedi ve DİBS portföylerindeki azalma, mutlaka azalma kadar dövizin yurtdışına çıkarıldığı anlamına gelmez. Bu azalmanın temelde iki nedeni vardı çünkü. Birincisi Türk Lirası değer kaybeder ve TL bazındaki varlık, dövize çevrilirken daha az görünürdü. İkincisi de, hisse senedi ve DİBS fiyatları geriler, tek başına bu da varlık tutarının düşük görünmesine yol açabilirdi. Tersi de olabilirdi kuşkusuz. Kimi dönemlerde TL çok değer kazandığında, bu kez de portföy tutarının arttığı izlenimi uyanırdı.

İşte yılbaşından beri hem TL değer yitirmiş, hem hisse senetleri ucuzlamış, hem de faiz yükseldiği için DİBS fiyatları düşüş göstermişti. Dolayısıyla yabancıların Türkiye'deki varlıkları, hisse senedi sayısında ve DİBS'in nominal düzeyinde değişiklik olmasa bile TL'nin değer kaybı ve varlık fiyatlarının düşmesinden dolayı döviz bazında çok belirgin bir gerilemeye konu olmuş gibi görünüyordu. 

İşte pazartesi günü bunu işlemiştik. Anlaşılan bu konuya biraz daha yakından bakmak gerekiyor.
Merkez Bankası, yurtdışında yerleşiklerin, yani kısaca yabancı diye tanımladığımız yatırımcıların hisse senedi ve DİBS portföylerinin tutarını haftalık olarak açıklıyor. Biz de bu yılın tüm haftalarına ilişkin rakamları çıkardık. Ama bu rakamlara göre olan değişim, biraz önce aktardığımız gerekçelerle yanıltıcı. Merkez Bankası bu yanılgıya düşülmesini önlemek için hisse senedi ve DİBS'te "piyasa fiyatı ve kur hareketlerinden arındırılmış" haftalık değişimi de veriyor. 

Yabancıların Türkiye'deki hisse senedi varlığı 26 Aralık itibariyle (veriler her haftanın cuma gününe ilişkin) 61.8 milyar dolar düzeyindeydi. 27 Mart'a geldik, hisse senedi portföyü 52 milyar dolara inmiş. Aynı tarihler itibariyle DİBS portföyü de 51.7 milyar dolardan 45.1 milyar dolara gerilemiş.

Yani hisse senedi portföyünde 9.8 milyar dolarlık, DİBS portföyünde 6.6 milyar dolarlık bir azalma var. Şu durumda portföy toplamda 16.4 milyar dolar azalmış. 

Şimdi tutup, "Yabancılar yılın ilk üç ayında Türkiye'den 16.4 milyar dolar sıcak para çıkardılar" dersek, bu doğru olabilir mi? Elbette olmaz. Çünkü çıkan para çok daha az. Üstelik, mart ayının son haftasında para çıkması şöyle dursun, rekor bir giriş var. 

Piyasa fiyatı ve kur hareketlerinden arındırılmış çıkış (ya da giriş) rakamlarını Merkez Bankası'nın açıkladığını belirttik, ayrıca bunu hesaplamak için bir çabaya da gerek yok. Bu rakamlara bakıyoruz, görünürde 9.8 milyar dolar azalan hisse senedindeki gerçek çıkış 614.6 milyon dolar. 6.6 milyar dolar azalmış görünen DİBS'teki çıkış ise yalnızca 289.3 milyon dolar. 
Yani yabancıların yılın ilk üç ayında Türkiye'den çıkardıkları para, 1 milyar doları bile bulmamış. Yabancılar, 26 Aralık'tan 27 Mart'a kadar olan dönemde Türkiye'den topu topu 903.4 milyon dolar çıkarmışlar.

Bir haftada rekor giriş

26 Aralık'tan 20 Mart'a kadar olan 12 haftada hisse senedinde 817 milyon dolarlık, devlet iç borçlanma senedinde 1.3 milyar dolarlık çıkış yaşanmış, toplam çıkış da böylece 2.2 milyar dolara yaklaşmıştı. Ancak mart ayının son haftasında yabancı yatırımcının yeniden yoğun bir şekilde yatırım yaptığı görüldü. 
Fiyat değişimi ve kur hareketinden arındırılmış verilere göre, 20-27 Mart arasında yabancılar net 202.5 milyon dolarlık hisse senedi aldılar. 

Asıl hareket ise devlet iç borçlanma senedinde görüldü. Önceki 12 haftada 1 milyar 342 milyon dolarlık DİBS satışı gerçekleştiren yabancı yatırımcılar, bir haftada bu satışı adeta yerine koyup tam 1 milyar 52 milyon dolarlık alım yaptılar. Böylece DİBS'te üç ay toplamındaki çıkış 289.3 milyon dolara inmiş oldu.

Yabancı yatırımcılar hisse senedi ve DİBS toplamında ocak ayında 602.9 milyon dolarlık alım yapmışlardı. Şubat, faiz tartışmaları odaklı bir şekilde Merkez Bankası'na dönük sert eleştirilerle geçince yabancı da Türkiye'den uzak durmayı tercih etti. Bu ayda, yabancıların net satışı yaklaşık 1.5 milyar dolar oldu. Yabancılar, mart ayının ilk iki haftasında bu satış eğilimini sürdürdü. İki haftadaki satış 1.3 milyar dolara yaklaştı. Üçüncü hafta, 34.5 milyon dolarlık satışla ılımlı sayılabilecek bir şekilde geçti. Ve son hafta yeniden alıma yüklenen yabancılar, biraz önce de belirttiğimiz gibi tam 1 milyar 52 milyon dolarlık DİBS aldı.

Böylece, mart ayının son haftasında DİBS ve hisse senedi alımı yoluyla yabancıların getirdiği döviz 1 milyar 255 milyon doları buldu.