Marchionne'nin yeni projesi: Fiat'ta Chrysler modelini uygulam
İtalyan otomotiv firması Fiat'ın CEO'su Sergio Marchionne'nin bir süre önce yaptığı "Fiat, İtalya olmasa çok daha başarılı olur" açıklaması, ülkede skandal yarattı. İtalyan gazetesi Corriera della Serra, 'İtalya Fiat'a yük oluyor' manşetini attı. 800 bin çalışan ile İtalya'nın en büyük işvereni Fiat'ın CEO'su 58 yaşındaki Marchionne, uluslararası basında 'otomotivin süperstarı' ve "iki dünyanın patronu" olarak tanımlanıyor.
Agnelli ailesinin Fiat'ı; Obama'nın ise Chrysler'i emanet ettiği Marchionne, bu birlikteliği dünyanın en büyük 5 yada 6 otomotiv devinden biri yapmak, yani yıllık 3.7 milyon olan otomobil satışını, 6 milyona yükseltmek için her şeyi göze almış durumda.
Marchionne için değişim süreci aslında 15 Haziran'da, 'Pomigliano anlaşması' ile başladı.
Fiat, Naples yakınlarındaki yüzde 30 kapasite ile çalışan Pomigliano fabrikasının yenilenmesi ve yeniden üretime geçmesi için sendikalarla görüşmeye başladı. Marchionne, ABD'li bir CEO gibi net bir ültimatomda bulundu: "Ya yenilenir, ya vazgeçilir!" Ültimatom, daha az dinlenme süresi ve daha fazla mesai getirirken, grev hakkını da neredeyse ortadan kaldırıyordu. Bu önlemler alındığı taktirde ise, Fiat 2012 yılından itibaren Pomigliano fabrikasına 7 milyon Euro yatırım yapacak ve bugün Polonya'da üretilen Panda, burada üretilmeye başlayacaktı.
Marchionne'nin bu yaklaşımı sendikalar arasında farklı tepkilere yol açtı. İşçi Sendikaları Konfederasyonu (CISL) ve İtalyan İşçi Sendikası (UIL) anlaşmayı imzaladılar. UIL temsilcilerinden Rocco Palombella, imzalamış olmalarını "İtalya'da özel bir şirkete ait son büyük yatırım. İşgücü İtalya'yı terk etmiyor, İtalya'ya geri dönüyor" şeklinde açıkladı. İtalya'nın 6 milyon üyeli sendikası CGIL ise anlaşmayı kabul etmedi. CGIL temsilcilerinden Michele Gravano bu kararlarını şu şekilde açıkladı: "Fabrikanın yeniden üretime geçmesi için bu uygulamaların bir-iki sene boyunca sürdürülmesini kabul edebilirdik, fakat hakların sürekli olarak askıya alınmasını kabul edemeyiz."
Fabrika duvarlarına Marchionne karşıtı afişler
Sendikalardan gelen tepkiler karşısında, Marchionne oldukça kararlı bir tavır sergiliyor. 30 Ağustos tarihinde, "Sınıflar arası çatışma sona erdi" açıklamasını yapmış olan CEO, geçtiğimiz hafta Pomigliano anlaşmasını İtalya'daki beş fabrikaya genişletmek istediğini açıklayarak, sendikalar üzerindeki baskısını artırdı.
Le Nouvel Observateur'de yer alan habere göre, İtalya genelindeki Fiat fabrikalarında da tepkiler yaşanıyor. Marchionne'nin, Melfi fabrikasında üretimi bloke ettikleri için işlerine son verilen üç işçiyi, iş mahkemesinin olumlu yöndeki kararına rağmen, yeniden işe almayı kabul etmediği belirtilen haberde, kuzey İtalya'daki Fiat fabrikalarının duvarlarına Marchionne karşıtı afişlerinin asıldığı ifade ediliyor.
Fiat'ı ABD saatine göre ayarlamak
Peki otomotiv sektörünün en önemli isimlerinden biri olan Sergio Marchionne'deki bu değişikliğin nedeni ne? Fiat'ın tarihini edebiyat dünyasına kazandıran tarihçi - yazar Guiseppe Berta'ya göre, bunun nedeni "Marchionne'nin ABD'li kalması - ya da ABD'li olması."
13 yaşında babası ile Kanada'ya göç eden Marchionne, bugün tam altı tane Blackberry kullanıyor; 'yankee' aksanı ile konuşuyor ve basın bültenlerini İngilizce yazıyor. Onu takip eden gazetecilerin yorumlarına göre, "Marchionne, Detroit'e geldiğinden bu yana, kendi evinde gibi hareket ediyor. Burada seviliyor ve saygı görüyor. Hatta 'kendi suyumda yüzüyorum' yorumunda bulunuyor, çünkü dairesinin pencerelerini açtığında, uzaklarda, annesinin yaşadığı Kanada'yı görebiliyor. Hatta Barack Obama'nın, Chrysler fabrikasını ziyaret ettiğinde 'Teşekkürler Sergio' tanımını kullanması sonrasında, kendisini Yeni Dünya'nın vatandaşı bile hissetmiş olabilir."
CGIL sendikasının otomotiv işçileri temsilcisi Giorgio Airaudo'ya göre, Marchionne'nin amacı Fiat'ı ABD saatine göre ayarlamak. Le Nouvel Observateur'e konuşan Airaudo, "İtalya'da üretim yapabilmek için, işçi haklarından vazgeçmemiz gerektiğine inanmamızı istiyor" diyor. Chrysler fabrikalarında üretimin tekrar başlaması için, ABD'li sendikalar yeni işe alımlarda saat başına ücretin 29 dolar yerine, 14 dolar olmasını kabul ettiler.
"Kendi haklarımı sorgulamadan çalışıyorum"
Bu arada Marchionne'nin çalışma temposu da oldukça etkileyici. Haftanın yedi günü 24 saat çalışan CEO, gazetecilerin "Çalışanlarınızdan 400 kat daha fazla kazanmak sizi rahatsız etmiyor mu?" yönündeki sorusuna, oldukça net bir cevap veriyor: "Hayır! Sürekli olarak haklardan bahsediliyor, fakat görevler gündeme getirilmiyor. Bugün sabah saat 06.30'da ABD'den geldiğimde, haklarıma saygı gösterilip gösterilmediğini sorgulamadım. Çalışmaya gittim."
İtalya ve Marchionne arasındaki ilişkinin ne yönde gelişeceğini zaman gösterecek. Fakat iki konuya dikkat çekmekte fayda var. Bunlardan birincisi, İtalya otomotiv sektörünün batı Avrupa'da devlet desteği almayan tek sektör olduğu. İkincisi de, Fiat'ın üçüncü çeyrek karının tahminlerin tam üç kat üzerinde gerçekleşerek 190 milyon Euro olması. Şirketin geçen senenin aynı döneminde karı sadece 25 milyon Euro idi!