Manziniler’in 75 yıllık hikayesi

Çoğu İstanbul kökenli eski sanayiciler vardı ve onlar hem sanayiye katkıları, hem tarzlarıyla, renkli ve özellerdi... Bir kısmı yurt dışından gelmiş o günlerin en yetişmiş insanlarıydı. Manzini Ailesi ve şirketleri Bell Holding de işte onlardan biri... Tarihi bir miras adeta... Türkiye'nin ilk sanayicilerinden. Örneğin 1000 yıldır, Lever Brothers olduğu günlerden beri Unilever ile çalışıyorlar.Nestle'nin Türkiye'de geçmiş ortaklarından... Onlarınki masalsı güzel bir hikaye

Livio Manzini’nin yönetim kurulu başkanı olduğu Bell Holding, kuruluşunun 75’inci yılını kutluyor… Ama ailenin sanayicilik kökeni 100 yıl öncelere gidiyor. Bugün ambalajda Avrupa’da ilk 10 içinde yer alan grubun, Ülker’den Evyap’a, Unilever’e çok sayıda müşterisi var. Alman UHU markasının tüplerinin büyük bölümünü onlar üretiyor örneğin… Daha önceden tanıştığım Livio Manzini ile 75’inci yıl kutlamalarının yapıldığı Venedik Sarayı’nda tekrar karşılaştım. Ailenin geçmişinden sohbet ederken bana anlattıkları o tarihi doku içinde adeta masalsı bir hikaye gibi geldi. Türkiye bu renkleri daha fazla koruyabilseydi keşke… Renk derken, girişimciliğin yanı sıra 1960’lı yıllarda işi profesyonellere bırakmaları, pek çok yabancı şirketin Türkiye’ye girmesine ortaklık ve işbirliği ile vesile olmaları… Bunlar arasında Nestle ve Unilever de var. Gerçekten o günler için öncü sayılabilecek konular… 

Bell sabunları ilk sanayi 

Manzini Ailesi’nin sonradan devraldığı Bell Group’un ilk imalatı sabun aslında… Bu ilk üretime giden öykü de günün şartlarını anlatıyor. Sözü artık Livio Manzini'ye, bu tarihi öyküyle baş başa bırakayım sizi… Öykünün başını anlatsın önce: “1920’lerde Couteaux Ailesi (Kuto okunuyor) Gabriel Couteaux ile yolumuzun gelişmesiyle bizim ailemiz de sanayiciliğe adım atıyor. Couteaux çok girişimci bir aile… Couteaux’nun bir ortağı, babamın kuzeni… Bizim aile kökenine gelince, büyük babamın babası Türkiye’ye gelen ilk aile üyesi… Genç yaştaki çocuklarıyla buraya teknisyen olarak geliyor. Alman silah firması Mauser onu teknisyen olarak İstanbul’a Tophane’deki üretimin başına gönderiyor. Almanya’dan geliyor ama kendisi tabii İtalya’dan Almanya’ya göç edenlerden. İtalya’nın Modena şehrinden… Emilia-Romagna, Manziler’in bulunduğu bölge… Babam Türkiye’de doğuyor, burada yetişiyor. Bu arada da Couteaux’lar tüccar bir aile ve o zamanlarda Türkiye’de hiç sanayi yok… Dolayısıyla yaptığı ana iş ticaret, çok girişimciydi, birçok işi vardı. Bu işlerden biri de Lever Brothers, Unilever’in birçok ürününü sabun gibi satardı.” 

Türkiye’de ilk üretimler 

Ve İkinci Dünya Savaşı’nın başlarına doğru İstanbul’da sanayi için de özel sektörde üretimlerin başladığı yıllar. Manzini şöyle aktarıyor: “1940’da İkinci Dünya Savaşı başlayınca bütün bu ticaret yolları tıkanıyor. Mallar gelmemeye başlıyor. İngiltere’deki fabrikalar örneğin silah gibi farklı üretimlere giriyor… Dolayısıyla kolay değildi o günler… İthal edemeyince bazı ürünleri burada imal etme yoluna gidiyor. Ve bir sabun fabrikası kuruyor onun adı da Bell Sabunculuk Fabrikası… Bell markalı sabun üretiyor... İlk endüstriyel sabun. Neden Bell markası seçildi, bilmiyorum tam olarak. Unilever böyle demiş ya da Bell House diye bir evde üretildiği için diyenler de var… Bu arada Gabriel Couteaux’nun bir kızı var oğlu yok ve ilerleyen dönemlerde işleri çok devam ettiremiyor.” 

Manziniler devreye giriyor

O günlerde Livio Manzi’ninin babası Guido Manzini devreye giriyor. “Babamın devreye girdiği o dönem, ambalaj işlerine girildiği dönem… Bütün sanayi işlerine ortak oluyor ve bir süre sonra da tamamen devralıyor. Sonra 1955’de Perfektüp kuruluyor… Bu şirket bilhassa ilaç, krem pomad kremlerinin tüplerini üretmek için kuruluyor. Bell bulunuyor bunun içinde, birkaç tane ilaç sanayicisi… Bir takım Türk ilaç firmaları ama ağırlıklı olarak Fransız sermayesi. Bunlar da Fransız şirketler, küçük şirketlerdi, KOBİ diyeceğimiz boyutta, ilaç tüpleri üreten şirketlerdi… Türkiye’ye yatırım yaptılar” diyor Livio Manzini. Sermaye olarak kalan Fransızlar 1960’larda yabancı sermayenin Türkiye’deki durumu zorlaşınca, Türkiye’den tamamen gidiyorlar. 

9 fabrikada üretim yapıyor 

Grup ambalajda bugün 9 fabrika ile üretimini sürdürüyor. Manzini, “Ambalaj dediğiniz zaman bir gezegendir. O yüzden biz ambalajda şu sıradayız diyemiyoruz. Alüminyum tüp, aerosol kutu, plastik şişe, enjeksiyon kapak, enjeksiyon kase… Bulunduğumuz 5 sektöre bakarsanız hepsi ayrı bir sektördür. Her birinde ciddi bir oyuncuyuz, ancak bazılarında daha ön plandayız. Örneğin, alüminyum tüpte Avrupa’nın lider kuruluşlarının içindeyiz. Üretimimizin yüzde 50’si ihracattır. Bulgaristan’da üretimimiz var. Dolayısıyla burada lider kuruluşuz. Aerosol kutuda da keza, uluslararası boyutta önemli bir noktaya ulaştığımızı söyleyebilirim. Kişisel bakım, temizlik ve gıda… Plastikte bu üç sektör var. Şampuan şişesi, deterjan şişesi, ketçap şişesi… Marka vermek gerekirse, Yumoş, Calve şişelerini biz üretiyoruz… Unilever en büyük müşterilerimizden. Ailenin Unilever ile çalışması neredeyse 100 yılı bulacak… Ülker, Evyap yine müşterilerimiz… 

Biz her müşteriye özel, terzi işi imalat yapıyoruz. Unilever’in şişesini Pınar’a satamayız o kalıp onundur. Hepsi terzi işidir. Bütün üretim sipariş üzerinedir. Mal yapıp da elimize çanta alıp dolaşmıyoruz. Şimdi hedefimiz bölgede ihtiyaç olan yerlere bu üretim tesislerini kurarak, grubun boyutunu ikiye katlamak” sözleriyle özetliyor işlerini.

Devlerle ortaklık yaptı

Yıl 1960 ve profesyonelleşme nedir? Bilinmeyen günler... O yıllarda baba Guido Manzini işi profesyonellere bırakıyor. Livio Manzini o günleri şöyle anlatıyor: “Babam Perfektüp’de işleri profesyonellere bıraktı. Bell Holding de başka işlere girmeye başladı. Tabii sabun işi kalmıyor ama bir ara Unilever’in Lux markalı sabunlarını da üretmiş o fabrika. Unilever ile bir anlaşma yapılmıştı, bir taraftan ortak, bir taraftan müşteriydi. Holding olarak bu 75 sene içinde birçok yabancı sermayeli şirketin Türkiye’ye gelmesine yardımcı olduk. Örneğin, bunlardan biri Nestle… Nestle’nin hissedarıydık bir dönem. Unilever ile bir ortaklığımız vardı onların Elida işinde. Pulman Otelleri’nin sahibi Vagon Lee şirketi vardı... Dediğim gibi, pek çoğunun Türkiye pazarına girmelerine yardımcı olduk sonra hisselerimizi devrettik…”

Hizmet sektöründe de var

Bell Holding’in bir diğer alanı ise hizmet sektörü… Bu alandaki çalışmalar aslında yine öncü girişimleri içeriyor: “Executive Search şirketi Adecco’yu getirdim ben Türkiye’ye… Aynı anda yine Türkiye’de ilklerdendir hizmet sektöründe güvenlik şirketi G4S… O zaman değişik bir isimdi, ama sonrada G4S oldu… Fakat aynı sene hem Adecco’yu hem G4S’i Türkiye’ye getirdim. Her ikisini de sonradan devrettim ancak her iki şirket de sektöründe ilk markalar arasında yer alıyordu. Bunları büyüttük… Tabii bir değer oluşuyor. Ortağınız size geliyor ve satın almak istiyor bir süre sonra… Adecco devrettiğimizde piyasadaki en büyük oyuncuydu, G4S de ilk üç içindeydi… Yine İngilizler ile 3 sene önce Read ile ortaklık kurduk… İngiltere’nin executive search alandaki en büyük şirketlerinden… Bu ortaklık devam ediyor.”