Mallar hazır gelip alın
Son günlerde sohbet ettiğimiz iş insanlarımızın azımsanmayacak bir kısmından, "Hocam ihracatta riskleri azaltmak için müşterilerimize, biz malları hazırlayalım siz nakliyecinizi ayarlayın diyoruz" dediklerini duyuyorum. Bu teslim şeklinin INCOTERMS içerisindeki yerini ve adını sorduğumuzda da "İşyerinde teslim" cevabını alıyoruz. Mallarını bu şekilde teslim ederken yaptıkları işlemleri sorduğumuzda da "Ex-Works / EXW / İşyerinde Teslim" şeklinin kurallarına pek de uyulmadığını görüyoruz.
Bu terim INCOTERMS 2010 kitapçığının ilgili bölümünde, "İş yerinde teslim şekli terimi, satıcının, malları, kendi mahallinde veya ismen belirlenmiş başkaca bir yerde (örneğin işyerinde, fabrikada, depoda v.b.) alıcının tasarrufuna bırakarak teslim etmesini ifade eder" diye açıklanmaktadır. Ancak "Şeytan ayrıntıda gizlidir" deyimine uygun bir şekilde, iş insanlarımızın (maalesef) atladığı birçok ayrıntıyı barındırmaktadır.
- Bu teslim şeklinde ihracatçının malları yükleme sorumluluğu yoktur. Alıcı/ithalatçı, ihracatçıdan malları yüklemesini isterse, bunun masraflarını karşılamak ve oluşabilecek riskleri de üstlenmek zorundadır.
- İhracatçının, gümrük işlemlerini yapma zorunluluğu yoktur. Başka bir deyişle Gümrük Çıkış Beyannamesi (GÇB) açıp malların ihracatı için gümrük işlemleri
yapma sorumluluğu alıcı/ithalatçı üzerindedir.
- INCOTERMS - EXW kuralının, A başlığı altında satıcının yükümlülüklerini düzenleyen maddelerinin "A7 Satıcıya İhbarlar" maddesinde de "Satıcı, alıcıya malları alabilmesi için gerekli tüm ihbarlarda bulunmalıdır" ifadesi vardır. Başka bir deyişle satıcı/ihracatçı, malları teslime hazır olduğunda veya hangi tarihte teslim edilebileceği belli olduğunda, alıcı/ithalatçıya "Mallarınız teslime hazırdır/şu tarihte hazır olacaktır" şeklinde bir ihbarda bulunmalıdır.
- Malların teslim noktasında alıcının emrine amade tutulmasından sonra oluşabilecek tüm masraflar alıcıya ait olacaktır. Başka bir ifade ile "İhracatçılar Birliği Harcı" bile, alıcı/ithalatçı tarafından ödenmelidir.
- Satıcı/ihracatçının, malların alıcıya teslim edildiğine dair bir belge yükümlülüğü yoktur. Ancak alıcı/ithalatçının, malları teslim aldığına dair uygun belgeleri sağlama yükümlülüğü vardır.
Tüm bu teknik açıklamalardan sonra eğer satıcı/ihracatçı ihraç mallarını, alıcı/ithalatçı tarafından belirlenen taşıma aracına kadar götürüyor, yüklüyor, gümrük işlemlerini yapıyor ve taşıma belgesini (konişmento/CMR vb.) belgesini alıyorsa, bu işlem EXW / İş Yerinde Teslim şekli uygulaması değildir. Duruma bağlı olarak muhtemelen "FCA / Free Carrier / Taşımacıya Masrafsız " veya "FOB / Free on Board / Gemide Masrafsız" teslim şekillerinden birisidir.
Diyeceksiniz ki "Bu kadar detayı nasıl izleyelim?" Olası sorunları engellemek için bilin ve izleyin. EXW teslim şekli ile bağlantı yapan dostumuz, açılan akreditif süresi çerisinde gereken teslim ihbarını yapmamış. Alıcı da bunu kötüye kullanıp taşımayı ayarlamamış ve akreditifin süresi geçince de "Ben malları istemiyorum" demiş. Mallar da imalatçının elinde kalmış.
Şimdi siz karar verin bilmek ve izlemek gerekir mi?