Maliye’ye asgari ücret dopingi
İşçilere bir çalışma günü karşılığı olarak işverenleri tarafından ödenmesi gereken ve işçinin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım, kültür vb. gereksinimlerini cari fiyatlar üzerinden karşılamaya yetecek ücret olarak tanımlanan Asgari Ücrette belirsizlik sona erdi.
Ancak şimdi de asgari ücret maliyetinin nasıl paylaştırılacağı sorunu ortaya çıkmıştır.
2015 yılı ikinci yarısı için aylık brüt tutarı 1.273.50 ve işveren maliyeti (5 puan teşvikli) 1.496.36 TL olan asgari ücret normal şartlarda yüzde 11 arttırılmış olsaydı; 2016 yılı için aylık brüt tutarı 1.413.60.-TL ve işveren maliyeti olan 1.660.97.- TL (5 puan teşvikli) olacaktı.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 31 Aralık 2015 Tarihli ve 29579 Sayılı Resmî Gazete’de yayıMlanan 30.12.2015 tarih ve 2015/1 sayılı kararıyla 01.01.2016-31.12.2016 döneminde uygulanacak asgari ücreti günlük brüt 54.90.-TL ve aylık brüt 1.647.00 TL olarak belirlemiş bulunmaktadır.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nUN oy çokluğu ile almış olduğu kararla tüm yaş grupları için tek bir asgari ücret olarak belirlenmiştir.
01.01.2016 tarihinden itibaren asgari ücretin net 1.300 TL/ay olacağından dolayı, Mevcut yasal kriterlere göre 1.300 TL AGİ dahil olarak ve bekar/çocuksuz bir kişi için brüt tutar 1.647.00 TL, bunun işverene maliyeti ise (5 puanlık prim teşviki uygulanmış halde dahi) 1.935.23 TL olmaktadır. Diğer bir deyişle mevcut yasal parametreler dikkate alındığında aylık brüt 1.647.00 TL tutarlı asgari ücrette 438.87.-TL maliyet artışı olmaktadır.
Asgari ücrette 1.300 TL Net ücret ödeneceğine ilişkin seçim vaadi olmasaydı, 2016 yılı için aylık brüt tutarı 1.413.60.-TL ve işveren maliyeti olan 1.660.97.-TL (5 puan teşvikli) olacaktı Asgari ücretin 1.300 TL/ Net’e göre artışıyla birlikte işveren üzerinde 274,26 TL ek bir maliyet doğmaktadır.
274 TL’lik işverene ek maliyetin %40’ı olan 110 TL’si Hazine tarafından karşılanacaktır. Bu destekten; işyerinde 2015 itibariyle 1.300 TL ücret düzeyinin altında çalışan tüm işçiler ile asgari ücret düzeyinden yeni işe alınacak işçilerin de yüzde 10’u yararlanacaktır. Bu destekten yararlanma şartları şunlardır:
• Asgari ücretli çalışmak,
• 2015 yılında SGK prim ve hizmet belgelerinde net asgari ücretin 1.000,54 TL ile 1.300 TL arasında bildirilmesi esastır.
Bir önceki yılın aynı aylarını esas almak şartıyla, işyerinde çalışan asgari ücretli sayısının %10 ilave artışına kadar destek sağlanacaktır.
• 1-9 arasında sigortalı çalıştıran işyerleri için de ilave asgari ücretli çalışan bir sigortalı daha istihdam etme avantajı getirilmiştir. (%10’dan yararlanamayacakları için bu destek sağlanmıştır.)
• 2016 yılındaki yeni açılacak işyerlerinde asgari ücretli çalışacaklar için de bu kapsam geçerlidir. Ayrıca, özel sektör maden işyerleri de tek asgari ücret için bu destekten faydalanacaktır.
ÇSGB Bakanlık bilgi notu çerçevesinde yapılması düşünülen 110 TL’lik teşvik sisteminin sadece asgari ücretle çalışanlara getirilmiş olması hem kayıtdışını artıracak ve hem de istihdamı azaltacaktır.
Günlük asgari ücret 54,90.-TL olup, SGK prime esas kazanç alt ve üst sınırı da aşağıdaki şekilde uygulanacaktır. Ayrıca 2015 yılı ikinci yarısı için 8.277,50 TL olan SGK tavan tutarı da 10.705,50 TL ‘ye yükselmiştir. Eğer normal oranda artış olsaydı, 9.188,40 olarak belirlenecektir. Oysa asgari ücretin yüzde 29 artması 1.517,10.-TL ilave matrah ortaya çıkarmıştır. SGK tavanının üzerinde ücret geliri olanlar için de ilave 462,10.-TL fazladan SGK primi ödenmesine neden olmuştur. 110 TL destek çok görülen yüksek ücretliler yönünden ilave 450-500 TL prim alınacak.
Maliye Bakanlığı tarafından sadece asgari ücretle çalışan işyerlerine getirilen 110 TL asgari ücret desteğinin istihdamı olumsuz etkileyeceği, işverenler arasında ayrımcılığa neden olacağı ve sonuçta iş barışının bozulacağı görülmektedir. Asgari ücret artışı Maliye için vergi gelirlerinin ve SGK için de sigorta prim tutarının artması anlamına geldiği görülüyor. Ama bu yük işverene ağır gelirse Türkiye yatırım çeken değil, yatırım kaybeden bir ülke olur.
Bu yanlıştan dönülmelidir. En azından SGK tavan tutarının 2016 yılı 5 asgari ücretle sınırlandırılması ve günlük 3,67 TL asgari ücret desteğinin tüm çalışanlar için uygulanması gerekir.
