Mali sektör üzerindeki baskılar!..

Son bir hafta içinde ülkemizde yaşanan bazı gelişmeler geleceğe yönelik belirsizlik ve kırılganlığın azalmadığına işaret ediyor. Kemerköy-Yeniköy Termik Santralı ihalesi ve bazı projelere getirilen Hazine garantisi olumlu düşünmeyi zorlaştırdı. Belli ki siyasi irade tarafından özel önem verilen projelere finansman bulmakta çok ciddi sıkıntılar var; kamu ihalelerine ise yeterli katılım ya sağlanmıyor ya da sağlanamıyor. Durum böyle olunca malum dış koşulların da katkısı ile mali sektör üzerindeki baskıların artabileceğini hesaba katmak gerekiyor.

Asgari yatırım tutarı bir milyar liranın üzerinde olan yap-işlet-devret projeleri ile Sağlık ve Milli Eğitim bakanlıklarınca yürütülen 500 milyon doların üzerindeki yatırımların finansmanına Hazine garantisi verilecekmiş. Eğer kaynak sorunu yaşanmıyor olmasa idi muhtemelen böyle bir uygulama devreye girmezdi. Belli ki durum ciddi ve döviz kuru ve faizlerdeki gevşeme kesinlikle durumun normalleşmeye başladığı anlamına gelmiyor. Bu aşamada sormak gerekiyor. Hazine garantisine rağmen orta vadeli dış finansman bulunamaz ise ne olacak, neler yaşanacak?.. Yerli bankalar zaten yetersizleşen kaynakları ile öncelikle ihracatı ve üretimi mi destekleyecek, yoksa kamuyu ve Hazine garantili projeleri mi fonlamaya mı zorlanacak? Merkez Bankası üzerindeki olası baskılar Türkiye riskine ilişkin algıları nasıl etkileyecek?.. Belli ki yetkililer garantiye rağmen dış finansman bulunamaması seçeneğini pek hesaba katmadan her kesimle inatlaşmayı tercih ediyor.

Termik santral ihalesinde ise son yıllarda sıkça rastladığımız bir tiyatroya tanık olduk; borçluluk düzeyi oldukça yüksek olan ve bu nedenle dış finansman imkanları sınırlı firmalar kendi arasında yarıştı. Neden yabancı yatırımcıların yer almadığı veya konsorsiyumlara katılmadığı konusu bu aşamada önem kazanıyor; ihaleyi kazanan firmalar finansmanı nereden ve nasıl temin edecek de ödemeyi yapacak? Harcamaları kısmadan, bir kereye mahsus gelirlerle bütçe disiplini nasıl korunabilecek?

Bankacılık sistemi bu tür ihalelerin de finansmanına zorlanacak ve gerekirse bunlar da Hazine garantisi kapsamına alınacak mı?..

Gelişmeler mali sektör ve Merkez Bankası üzerindeki baskıların daha da artabileceğine işaret ediyor. Hazine garantisi sonuç almaya yönelik teşvik şeklinde devreye giriyor. Bu yaklaşımlar döviz kuru, enflasyon ve faizlere ilişkin beklentileri iyice olumsuzlaştırıyor, kırılganlık algılamasını güçlendiriyor. Siyasi iradenin dış koşulları görmezden gelerek kafasının dikine giderek mali sistemi zorlaması çok tehlikeli eğilimlerin fitilini ateşleyebilir. Para ve kredi politikalarını hesapsızca gevşemeye zorlamanın ne Türkiye'ye, ne de siyasi iradeye faydası olamaz…