Makro ekonomik tespitler ve firmalara tavsiyeler
Bugün sizlerle genel ekonomide öncü gösterge olarak ifade edilen veriler üzerinden bir genel değerlendirme yapacağım. Beraberinde 31 Mart seçimleri sonrası beklentiler nelerdir ve tüm bu süreçlere göre işletmeler olarak neler yapılmalıdır. Makro ekonomik göstergeler olarak verileri öncelikle sizlerle paylaşıyorum. Yan taraftaki göstergeler ile ilgili genel bir değerlendirme yapacak olursak
-Ekonominin temel sorunu olan enflasyon artış eğilimini devam ettiriyor. Beklenti Mayıs – Haziran 2024 döneminde düşüş eğilimine girmesi ancak zirve daha yukarıda yılsonu beklentisi de daha yüksek olacaktır
-Uygulanan ekonomik programın tüm unsurları kullanılmaması etki düzeyi ve sonuçları itibariyle piyasalarda tedirginliği beslemektedir.
- Kur, faiz, enflasyon üçlemesinde istenen faiz%>enflasyon%>kur% sağlanamamıştır. Süreç o yönde gelişmekle birlikte karar vericilerin bu konuda istikrarlı duruşları en önemli parametre olacaktır.
-İkiz açıklar konusunda bütçede artış, cari açıkta azalış ekonomik aktivite açısından yavaşlamanın bir göstergesi olarak kabul edilmelidir.
- Sanayi üretim düşük seviyesini devam ettirerek yavaşlayan ekonomi için öncü gösterge olmaktadır.
- CDS ve 10 yıl vadeli tahvil faizleri risk algısının temel göstergeleri olmakta ve somut uygulamaların piyasalar tarafından beklendiğini göstermektedir.
-M3 para arzı ve perakende satışlardaki güçlü görünüm ise seçim sonrası uygulanacak daraltıcı politikaların etkisini gösteren unsurlar olarak karşımıza çıkmaktadır.
-İşsizlikte başlayan artışın güçlenmesi ve büyüme rakamlarının da özellikle yılın ilk yarısı için düşüş trendini yansıtması beklenmektedir.
31 Mart seçimlerinden sonra politika beklentileri
-Gelir arttırıcı adımlar a) Mevcut vergilerde artış (Özellikle dolaylı vergiler, kamu kontrollü mal ve hizmette fiyat ayarlamaları, sürpriz servet ve kazanç üzerinden alınan vergiler) b) Mevcut giderlerde kısıntı (kamu yatırımlarında, kamu ödemelerinde, kamu çalışanlarının gelirlerinde yapılacak tasarruflar) c) Yeni vergi tanımlarının yapılması (net aktif vergisi, mülkiyet üzerinden alınacak vergi gibi) Yukarıdaki uygulamalar mevcut bütçenin dengeye getirilmesi ve sürdürülebilir bir dış dengenin kurulabilmesi için genel perspektifi göstermektedir. Ancak burada şu vurguyu da yapmak gerekirse tüm bu uygulamalarda ekonomi dışı yapısal dönüşümlerinde devreye alınarak toplumsal mutabakatın sağlanması büyük önem taşımaktadır. Firmaların bu sürece göre tercihleri ne olmalıdır? a) İstihdam yönetimi
- İstahdam Komitesi oluşturun
-İK bağlamında organizasyonel yapınızın tekrar gözden geçirin
-İK politikalarınızı yeni döneme göre revize edin
-Evden çalışma süreçlerini kısa ve uzun dönemli planlayın
- Stratejilerenize bağlı olarak personelinizin eğitim ihtiyaçlarını karşılayın b) Tedarik zincirinizi yönetin
-Mevcut piyasa, rekabet, fiyat alternatiflerini oluşturun.
-Daha hızlı sevkiyat yapın ve tedarikçilerinize daha yakın olun
-Tedarik Zinciri alternatiflerini oluşturun (Müşteri, tedarikçi ilişkisi)
-Kritik müşteri ve tedarikçilerinizi belirleyin nakit akımında öncelik tanıyın
- Talep tahminlerinizi yenileyin ve müşterilerinizin taleplerini terbiye edin
-Alternatif satış kanallarını geliştirin, izleyin
-Güvenli stok, emniyet stok süreçlerini azaltacak tedarik süreçlerini geliştirin c) Operasyonlarınızı gözden geçirin
-Faaliyetlerinizin zorunlu olmayan ve katma değer yaratmayan giderlerinin azaltmak, yok etme süreçlerini etkinleştirin.
-Sabit maliyetlerinizi düşürün, operasyon sayınızı azaltın
-Tüm Giderler Düşsün (Oransal olarak) (Eğitim, Ar-Ge, bakım, pazarlama hariç) d) Nakit ve likidite yönetimi
-Yeterli likiditeyi sağlamak için, öncelikli nakit çıkış ve öncelikle nakit giriş önceliklerinizi seçin
-Tüm dış paydaşlarla şeffaf bir iletişimde bulunun bu süreçlerde büyük önem taşır
- Kâr öncelik değil, ‘Likidite Kral’
- Stoklarınızın nakite dönüşebilecek olanları seçin
-Alacak yönetimine daha fazla dikkat edin
-Otoritenin sunduğu kredi kaynaklarının uygun olanını kullanın (Uzun vade, İhracat kredisi…)
- İşletmenizin kriz dönemi bütçesi, Nakit Akım Bütçesidir…
Son söz: Eyleme geçmeyen farkındalık, pişmanlıktır.