Mahalle kültürünü yaşatacak yeni TOKİ projeleri konsepti...
Anadolu kentlerine gittiğimde, kentin kıyısında tepemsi yerlerde, hemen hepsi yeşilden mahrum çok katlı binalar gördüğümde, hemen bunların TOKİ projeleri olduğunu düşünüyordum. Ve hemen hemen hiç yanılmıyordum.
“Dünyada mekan ahirette iman” düşüncesine sahip halkımızın konut sahibi olma isteği çok yüksektir. O nedenle ben ve benim gibiler hiç beğenmese de hemen hemen bütün Anadolu kentlerindeki bu TOKİ konutları revaçtaydı ve içerleri hemen doluyordu.
TOKİ İdaresi Başkanı Ergün Turan’ın yeni TOKİ projeleri ile ilgili açıklamaları beni çok sevindirdi.
Ne diyor Ergün Turan:
“Yeni projelerimizde konsept değişikliğine gidiyoruz. Site şeklindeki yapılanmalar insan ilişkilerini zayıflattığı ve insanları diğer hayatlara yabancılaştırdığı için, yeni projelerimizde mahalle hayatını yaşatacağız. Projelerde semt sakinleriyle esnafın iç içe olduğu şehirleşmeyi hedefleyeceğiz. İlk uygulamasını İstanbul Kayaşehirde hayata geçireceğiz. İçinden cadde geçen, etrafında tek katlı dükkanların, bisiklet yollarının, spor alanlarının, caminin ve çarşının olduğu büyük meydanlara açılan, meydanda kafe ve restoranların bulunduğu bir mahalle konsepti göreceksiniz.”
Kayaşehir’de 2. 618 konutluk bir proje. TOKİ başkanına göre , bugüne kadarki KOBİ projelerinden farklı olarak dikey değil, yatay yapılanma içerisinde toplumdaki dayanışma kültürünü yaşatan “çevreden yalıtılmamış” bir biçimde düzenlenen ilk proje olacak ve bunu yenileri takip edecek.
Bu TOKİ projelerinde önemli bir konsept değişikliği. Bizim geleneklerimize uygun bir yeni konsept arayışı.
Bunun içerisinde mutlaka yeşilin yer almasına önem verilmesi gerekir. Yüksek arsa rantı nedeniyle yatay yerleşim yine kentlerin ancak çevrelerinde yeni alanlarda oluşabilecektir. O nedenle bu mahallelerde kültürel hizmet alanları da oluşturulmalıdır. Büyük kentlerde metro hatlarının uzanacağı yeni bölgelere bu mahalleler kurulurken, küçük kentlerde de kent merkezine toplu taşıma konusu da projeler içerisinde mutlaka yer almalıdır.
Ben, bizim toplu konut projeleri benzeri kente yeni semtler eklemlenmesine 1980’li yıllarda Stockholm’de tanık olmuştum. Kent merkezine 40-45 dakikada metro ile ulaşılacak alanlarda, dar gelirliler ve göçmenlerin oturdukları önceden projelendiren mahalleler oluşturuluyordu. 3-4 katlı evlerden oluşan mahallelerde metro istasyonu çevresindeki meydanında, alışveriş merkezleri ve kültürel alanlar yer alıyordu. Evlerin arasında yeşil alanlar ve çocuklar için oyun parkları bulunuyordu. Bu semtlerden birinde yerleşimin dolmasının ardından birkaç kilometre ötesine yeni semt kurulurken, metro son durağı bu yeni semte uzatılıyordu.
TOKİ’nin “Mahalle konseptli” yeni projelerinin Stockholm deneyinden önemli ölçüde yararlanabileceğini düşünüyorum.