Lütfen israf etmeyelim!
İşte size çarpıcı bir gerçek: Dünyada 1.3 milyar ton gıda israf ediliyor, 10 milyon insan açlıktan ölüyor! Tabii ki sinema da buna duyarsız kalmıyor. TÜRSAK tarafından gerçekleştirilen 19. Randevu İstanbul Uluslararası Film Festivali’nde gösterilen “Hayat Tiyatrosu” filmi bu konuyu işleyen yapıtlardan birisi…
Milano Fuarı’ndan çıkan atık gıda malzemelerinin, dünyaca ünlü şefler tarafından 40 gün boyunca ihtiyaç sahipleri için harika yemeklere dönüştürülmesinin hikâyesini anlatan film öncesinde Beykent Üniversitesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümü öğretim üyesi İlkay Kanık bir sunum yapıyor ve diyor ki: “Dünyada 805 milyon yetersiz beslenen insan var. 10 milyon insan açlıktan ölüyor, bunların 6 milyonu çocuk. Buna mukabil dünyada 1.3 milyar ton gıda israf ediliyor. Dünyada yılda 12 milyar insana yetecek gıda üretiliyor. İsraf nerede oluyor, dersek: Birincisi; tarladan marketlere giderken oluyor. Çünkü marketlerde eğri büğrü yiyecekler almıyoruz. Orada, standardın dışındaki ürünler israf ediliyor. İkincisi; marketlerde. Satın alınmayan ürünler israf ediliyor. Üçüncüsü de restoranlarda. Peki buna dair ne yapılıyor? En çok israfın olduğu yer; Avrupa ülkeleri ve Kuzey Amerika. Meselâ ABD, bütün nüfusunun yiyebileceğinin 4 katı ürüne sahip. ABD’de, bir deri bir kemik değil ama, bir sonraki öğünden emin olmayan insanları değerlendirdiğinizde, 50 milyon aç var.”
Konuyla ilgili en güncel veriler, dünyada gıda ve beslenmeye ilişkin sorunları analiz etmek amacıyla kurulan Barilla Gıda ve Beslenme Vakfı’ndan (BCFN) geldi. Milano’da 7’incisi gerçekleştirilen Uluslararası Gıda ve Beslenme Forumu’nda kapsamlı bir “Gıda Sürdürülebilirlik Endeksi” yayınladılar.
Dünya nüfusunun üçte ikisini ve gayrisafi küresel hasılanın yüzde 87’sini temsil eden endeks, aralarında Türkiye’nin de yer aldığı 25 ülkedeki gıda ve beslenme sürdürülebilirliğini ölçtü. Sürdürülebilir tarım, beslenme zorlukları ve gıda israfı olmak üzere üç temel konuda, 58 kritere dayanarak gerçekleştirilen endekste ilk üç sırayı Fransa, Japonya ve Kanada’nın oldu. Fransa, gıda israfıyla mücadelede uyguladığı yenilikçi politikalar ve nüfusunun dengeli beslenmesi ile ilk sırada yer alırken, Japonya ve Kanada sürdürülebilir tarım politikalarının yanı sıra dengeli beslenme rejimlerinin yaygın olarak benimsenmesi ile ikinci ve üçüncülüğü paylaştı.
Türkiye, arazilerin verimli kullanımı, sera-karbon gazı salımı tarımsal ürün çeşitliliği konularında dünya sıralamasında 19’uncu sırada kaldı. Gıda Sürdürülebilirlik Endeksi’nde en düşük puanı alan ülkeler ise Hindistan, Suudi Arabistan ve Mısır. Gıda maddelerinin kişi başına en fazla israf edildiği ülkeler Suudi Arabistan (427 kg), Endonezya (300 kg), ABD (277 kg) ve Birleşik Arap Emirlikleri (169 kg) olarak sıralandı.
Kaybedilen gıda miktarı, devlet politikaları ve israfı azaltma amaçlı altyapı yatırımının incelendiği “Gıda İsrafı” değerlendirmesinde Türkiye, 25 ülke arasında 20’inci oldu. Tarım alanında Ar-Ge ve inovasyon kalitesi listesinde 22’inci sırada yer alan Türkiye; sürdürülebilir tarımda 14, tarımsal ürünlerin çeşitliliğinde 12, tarımın atmosfere ve çevresel etkisi sıralamasında 6, arazilerin verimli kullanımında ise 5’inci sırada yer buldu.
Durum, özetle böyle. Yorumu da içinde! Endeks hakkında detaylı bilgiye ve raporun tamamına foodsustainability. eiu.com adresinden ulaşmak mümkün.
Bir iyi haber! 19. Randevu İstanbul Uluslararası Film Festivali’ndeki gastronomi filmlerini kaçırdım diye üzülenlere: Wanton Mee (71’), Asado Hakkında Her Şey / All About Asado (85’), Sınırların Dışında: Mugaritz, Yeni Bir Yol / Off Road: Mugaritz, Feeling a Way (65’), Türk Mutfağına Övgü / The Turkish Way (120’), Böcekler / Bugs (76’) yarın 11.00’den itibaren SALT Galata’da peşpeşe gösteriliyor.