Look at the Nobel tabela
Nobel Ekonomi Ödülü, resmi adı ile “the Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel”, AJR olarak anılan Daron Acemoğlu, Simon Johnson ve James Robinson üçlüsüne verildi. Ödüle sevindik, gururlandık, kutladık.
Nobel 5 farklı bilime veriliyor. İsveç Merkez Bankası Nobel anısına ekonomi alanında kendi ödülünü veriyor. 96 kişi Riksbank Ödülü sahibi, üçte ikisi ABD’li. Ödülün Nobel ismi ile anılmasına başta Peter Nobel olmak üzere ailesinin karşı olduğu da var (Thompson, 2001; Buzaglo, 2010; Öncü, 2013; indianexpress.com, 2018; Wikipedia, ET:2024).
Peter Nobel’e atıfla Buzaglo (2010) şöyle yazıyor: “Alfred Nobel anısına verilen ekonomi ödülü iki gerekçeyle eleştirilmelidir. Nobel Ödülü kurumunun ve temsil ettiği şeyin aldatıcı bir şekilde kullanılmasıdır. İkincisi, ekonomi ödülü taraflıdır; Batılı ekonomik araştırma ve teorileri tek taraflı olarak ödüllendirmektedir.”
What can I do sometimes
Friedrich Hayek (1974), Milton Friedman (1976), James Tobin (1981), Harry Markowitz (1990), George Akerlof (2001), Daniel Kahneman (2002), Paul Krugman (2008), Eugene Fama (2013), Angus Deaton (2015), Ben Bernanke (2022) ödülü alan bazı isimlerden. İstanbul Ekolü yazılarımızda ismi geçenlerden.
Long Island University açık kaynağından (ve Döğüş, İ. X paylaşımları) aldığım, Friedman’la ilgili metinler (ortodoks, neoklasik) ana akımdaki birçok yanlış veya eksik bilgiden bir tanesi sadece. Friedman son günlerinde Financial Times’tan Simon London ile yediği yemekte, (Pinochet dönemindeki danışmanlığında ısrar ettiği) meşhur “enflasyon her zaman ve her yerde parasal bir olgu olmuştur” cümlesine yönelik olarak, yanıldığını itiraf ederek düzeltmiştir.
Orijinal cümleler, tarih meraklıları ve ezberlerini bırakmak isteyenler için şöyle; Keegan (2003): “Milton Friedman now admits: ‘The use of quantity of money as a target has not been a success.’ He added: ‘I’m not sure I would as of today push it as hard as I once did.’ (FT, 7 June 2003).”
Ve Hugh (2003): “Hold on to your hats and prepare to be amazed: Milton Friedman has changed his mind. ‘The use of quantity of money as a target has not been a success,’ concedes the grand old man of conservative economics. ‘I’m not sure I would as of today push it as hard as I once did.’”
Gerçekleri tarih yazar
Akerlof (Janet Yellen’in eşi) ve Krugman Bidenomics hazine destek paketleri enflasyon yaratmaz diye imza veren 17 Nobel ödüllü iktisatçıdan bazısı.
Bernanke (et al. 2004) “arz ve enerji enflasyonunda kısa vadeli politika faizine dokunmayın, bir etkisi ve katkısı olmaz” diyen eski Fed başkanı.
Fama ise geçenlerde yine FT’de kendi “Etkin Piyasalar Hipotezi” için “bu sadece bir hipotez, insan rasyonel değildir aslında, davranışsal finanstaki (Kahneman) irrasyonel insan doğru olandır” anlamında yine itirafta bulunan bir başka isim.
Nobel tarihini de DÜNYA’da yazmak bugüne kısmetmiş. Ödül sonrası birlikte anısı, fotoğrafı olanlar, kongre, zirve paylaşımları sosyal medyada sıkça yer aldı. Eksik kalmayayım ben de. Dünyanın ilk yapay zekâ yasasının (AB) hazırlık raporlarında aldığımız atıflarla yer alan iki Türk akademisyeniz Hoca ile.
Epistemoloji – Kural bazlı iktisat
Bilim hipotez, tez, anti tez ve sentezden oluşur. Editöre notlar veya örneğin “A Hundred Authors Against Einstein - [Hundert] 100 Autoren gegen Einstein, Leipzig, 1931” bu yüzden vardır.
Özateşler, Gökalp ve Başer (1998), Riksbank Ekonomi Ödülünün ekonometri, istatistik ve matematik ağırlıklı İngilizce metinlere ve gelişmiş ülkelere gittiğini yazmışlar.
IMF, UN, BIS gibi kurumlar artık dünyanın sorunlarına çözüm olamıyor. Merkez bankaları öncelikli işi enflasyonu yönetemiyor. Riksbank ödülü alan Johnson eski IMF baş ekonomisti.
“Kâr yoksa kimse çalışmaz, sosyalizm bu yüzden işlemez” demiş Hayek. Emperyalizm ile kurumları güçlenmiş kapitalist Fransa, bütçe açığını kapama ve bölüşümde eşitlik için şirket süper kârlarına vergi getirmeyi, vergiyi tavana yaymayı meclis ön komisyonunda kabul etti.
Ana akım iddiasına ve TV demecine (Eylül 2024) göre, Çin kalkınmış ülke değil ise, BRICS değil AB yön ise, kurumlar önemli ise, (enflasyonda) maliye politikasının para politikasına eşlik etmesi için Fransa çok güzel bir örnek değil mi?