Kuzguna yavrusu anka görünür
Önümüzdeki ayın başında dünyanın en önemli metropollerinden bir tanesi olan New York'ta gelecekteki 10 yıl boyunca kullanılacak taksi ihalesi sonuçlanacak. Şehrin taksi işletmesi TLC, her yıl 2 bin 650 adet olmak üzere toplamda 26 bin 500 adetlik bir ihaleye çıkmış ve bu ihalede Türkiye'de üretilen iki model finale kalmıştı. Bu araçlar Türkiye'de üretilip ABD'ye ihraç edilen ilk model olan Ford Transit Connect ve Karsan'ın protototipi V-1 olmuştu.
Bu ihale ekonomik büyüklüklerin, pazara bakışın, ne kadar göreceli olduğunu gösterdiği için oldukça ilginç detaylar barındırıyor. Keza konu hakkında verilen demeçlerdeki tezatlar da bu ilginçlikleri destekler nitelikte. Sanki bir davut ve golyat hikayesi gibi bir ihale bekliyor iki üreticiyi...
Önce Karsan...
Şirketin Murahhas Azası Jan Nahum farklı dönemlerde verdiği demeçlerde ihalenin tanıtım açısından önemini sürekli vurgulayarak, "İhalenin son aşamasında devlet bize destek olmalı. Bu ihale ile Türkiye'nin tanıtımını yaptık" şeklinde özetlenebilecek sözleriyle kendileri açısından New York'un önemine işaret etti ve etmeye de devam edecek.
Zira, Nahum kendi açısından oldukça haklı. Türkiye'nin tanıtımı bir yana şirketin CEO'su Murat Selek'in yaptığı açıklamalar da Karsan'ın bu işe neden bu kadar asıldığını kanıtlıyor. Çünkü, eğer Karsan taksi ihalesini kazanır (buna bağlı olarak henüz ilgi düzeyinde olan diğer talepleri gerçeğe döndürürse ki Selek'e göre henüz somutlaşmış bir talep yok) ve Hyundai ile yaptığı üretimi artırma yönündeki niyet imzası hayata geçerse, firmanın yaklaşık 60 bin olan kapasitesi üç vardiya ile 100 bine çıkabilecek. Yine Selek'in açıklamasıyla şirket 2015'te yüzde 300'lük bir büyüme bile yakalayabilir.
Tüm bunlar gerçekleştiğinde ise Karsan'ın geçen yıl yaklaşık 390 milyon dolar olan cirosu, milyar dolara doğru yükselebilir.
Geçelim FordOtosan'a...
Taksi projesi ile ilgili soruyu sorduğumuz FordOtosan Genel Müdürü Nuri Otay, bize şu cevabı vermişti: "Bu ihalenin adet ve ciro açısından çok fazla büyütülecek bir yanı yok. Bizim büyüklüğümüz içinde adet ve ciroda önemli değişiklikler yapmayacaktır. Ama New York ihalesi imaj anlamında katkı yapar. Kaldı ki Connect, şimdiden 11 ilde taksi olarak kullanılıyor."
Hemen bir parantez açalım. Yaz aylarında Las Vegas'ın en ünlü otellerinden Bellagio'nun kapısında bekleyen Connect taksileri görünce meslektaşlarımızla birlikte bayağı bir tartışmıştık. Zira, Bellagio, Eiffel Kulesi, Özgürlük Anıtı gibi ABD'nin efsane binaları arasında yer alıyor.
Buradan tekrar Nuri Otay'a dönersek, büyüklüğü 8 milyar liraya yaklaşan, ihracatı 200 bine dayanan bir şirketi yönetiyorsanız 2 binlik yıllık satış sizin için yüzde 1'e tekabül ediyor ki o vakit daha duygusallıktan uzak, analitik yaklaşabiliyorsunuz konuya.
Analitik yaklaştığınız vakit ise istenilen destekler bile daha makro oluyor. Aynı rakamlar aynı adetler, aynı yeşil dolarlar, sizin için bilanço rakamları düzeyinde hayat buluyor.
Fakat, FordOtosan için kuzgun büyüklüğündeki bir ihale, Karsan tarafına dönüldüğünde ise anka kuşuna eşit...
Ama burada bir parantez açmadan da geçmeyelim.
Önemsenen, önemli bulunmayan büyüklükler ne olursa olsun, Karsan'ın kendine göre yarattığı anka kuşu bir taktiri de hakediyor. Kazanır kazanamaz onu bilemem. Lakin, milyar dolarlık devlerin arasında otomobile gönül vermiş zekaların tasarladığı bir araçla emek/duygu/beceri yoğun bir çalışma ile devleri geride bırakmak da bir desteği hakediyor.