Kütlü pamuk destekleme primi...

Kütlü pamuk destekleme primi ilk kez pamuk ekiminden önce açıklandı. 2009 yılında sertifikalı tohum kullanarak kütlü pamuk üretecek çiftçilere kilogram başına 42 kuruş, sertifikasız tohumdan kütlü pamuk üretecek çiftçilere ise 35 kuruş destekleme primi ödenecek.

Türkiye'de kütlü pamuk destekleme primi ilk kez 1993'te uygulandı. Bugün pamuk dahil tam 16 ürün destekleme primi (fark ödemesi) kapsamında. Yaklaşık 15 yıldan beri göreve gelen her hükümet, "Destekleme primlerini ekimden önce açıklayacağız" diye söz verdi. AKP'nin 6 yıllık iktidar dönemi de dahil hiçbir zaman primler ekimden önce açıklanmadı.

Bu yıl ilk kez kütlü pamuk destekleme primi ekimden önce açıklandı. Diğer 15 ürüne ilişkin bir açıklama henüz yok.

Kütlü pamuk destekleme priminin ekimden önce açıklanması çok doğru ve alkışlanacak bir karar. Ancak, karar ile ilgili birçok yanlış ve eksiklikler var.

1- Sadece kütlü pamuk destekleme priminin açıklanması tek başına bir anlam ifade etmiyor. Pamuğa alternatif olabilecek diğer ürünlere verilecek desteklerin de açıklanması gerekirdi. Avrupa Birliği her 7 yılda bir, Amerika Birleşik Devletleri ise 5 yılda bir destek vereceği ürünleri ve destek miktarlarını açıklıyor. Çiftçi hangi ürüne ne kadar destek verileceğini çok önceden bilerek üretime karar veriyor. Türkiye'nin de böyle bir uygulamaya geçmesi şart. Sadece kütlü pamuk primini açıklamak yeterli değil. Mısırın, ayçiçeğinin, buğdayın, kanolanın da destekleme primi açıklanırsa, çiftçi ona göre hangi ürünü ekeceğine karar verir.

2- Açıklanan destekleme priminin üretim maliyeti ile dünya fiyatı arasındaki fark kadar olması gerekirdi. Fakat, maliyetlerin ve dünya fiyatının dikkate alınmadığı anlaşılıyor. Pamuk üreticileri 2008 ürünü kütlü pamuk için 50 kuruş destekleme primi talep etmişlerdi. Prim miktarının düşük olması pamuk üretimini daha da azaltacaktır.

3- Açıklanan destekleme priminin ne zaman ödeneceği de açıklanmalıydı. Çiftçi üreteceği kütlü pamuğun primini ne zaman alacağını bilmeli ve ona göre üretim yapmalı. 2009 ürünü pamuğun primi 2010 sonunda ödenecekse erken açıklamanın hiçbir yararı olmaz.

4- Hükümet, açıklanan destekleme priminin sonradan değiştirilmeyeceğinin garantisini vermeli. Bilindiği gibi destekleme primleri son üç yıldır hemen hemen hiç artmadı. 2008 ürünü destekleme primleri 2007'ye göre sadece 1 kuruş artırıldı. Fakat üreticiye ödeme yapılmadan önce hükümet aldığı kararla primleri 3 kuruş düşürdü. 2008 ürünü kütlü pamuk için sertifikalı tohum kullananlara kilogram başına 36 kuruş, sertifikasız tohum kullananlara ise 30 kuruş destekleme primi açıklandı. Çiftçiye ödeme yapılmadan önce hükümet sertifikalı tohum kullananların alacağı destekleme primini 32.4 kuruşa, sertifikasız tohum kullananlara ödenecek primi ise 27 kuruşa düşürdü. Şimdi üretici haklı olarak 2009 ürünü için açıklanan destekleme prim miktarının ödemelere yakın bir zamanda düşürüleceğinden endişe duyuyor.

Çiftçiler, 2008 uygulamaları nedeniyle hükümetin, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nın kararına kuşku ile bakıyor. Ciddi bir güven sorunu var. Çiftçiler, bu endişelerinde haksız da değiller. Çünkü, 2009 ürünü destekleme priminin açıklanması ve sonrasında yaşanan gelişmeler bu kuşkuları güçlendiriyor.

2009 ürünü kütlü pamuk destekleme primi Tarımsal Destekleme ve Yönlendirme Kurulu'nun 6 Şubat 2009 tarih ve 2009/2 sayılı kararı ile belirlendi. Bu karar, 38 gün sonra "ACELE" ibaresiyle Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürü Ali Karaca'nın imzası ile Ulusal Pamuk Konseyi, Tariş, Çukobirlik, Antbirlik, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ve Türkiye Ziraat Odaları Birliği'ne(TZOB) ve tarım il müdürlüklerine gönderildi.

Söz konusu yazının gönderilmesi Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nda büyük bir krize neden oldu. Bakanlık Müsteşarı Vedat Mirmahmutoğulları Bakanlar Kurulu kararı olmadan, Resmi Gazete'de yayınlanmadan bakan adına böyle bir yazının gönderilmesine çok sert tepki gösterdi. Bunun üzerine Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü'nden pamuk ekiminin yaygın olduğu tarım il müdürlükleri telefonla aranarak primle ilgili haberin fazla yayılmaması istendi.

Ekimden önce ve seçimden önce açıklanan destekleme primi hükümete prim kazandıracak bir karar olmasına rağmen bakanlık, kararı gizlemeye çalışıyor. Haberin yayılmaması için çaba gösteriyor.

Tarımspor'un maçları bile günü gününe bakanlığın internet sitesinde yer alırken, çiftçiyi, tekstilciyi, ihracatçıyı hatta ithalatçıyı yakından ilgilendiren kütlü pamuk destekleme primi haberine yer verilmemesi dikkat çekici değil mi?

Özetle, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ilk kez doğru bir kararla kütlü pamuk destekleme primini pamuk ekiminden önce açıkladı, onu da yüzüne gözüne bulaştırdı.