‘Küskün tahvil yatırımcısı olmasın’ düzenlemesi geldi

Son birkaç yıldır reel sektörün yaptığı tahvil ihraçlarındaki ödeme sıkıntıları bireysel yatırımcılar ve portföy yönetim şirketleri tarafında sıkıntı yaratmaya başladı.

Her ne kadar toplam ihraçların on binde 3.6’sına denk gelse de sektörde hisse senedinde olduğu gibi ‘küskün tahvil yatırımcısı’ oluşması istenmiyor. Bu nedenle Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği, borçlanma aracı ihraççısı şirketlerin yükümlülüklerini yerine getirmeyerek temerrüde düşmeleri nedeniyle yatırım fonları tarafından ayrılacak karşılıklarla ilgili yeni kurallar belirledi. Getirilen düzenlemeye göre, temerrüde düşen vadesi gelmiş alacaklar için yüzde 100 oranında karşılık ayrılacak.

PYŞ’ler arası farklı uygulamalar

Portföy yönetim şirketleri portföylerinde bulundurdukları özel sektör tahvilleri veya yatırım fonları için kendi belirledikleri tutar üzerinden bir karşılık ayırıyordu. Bu anlamda SPK standart bir uygulama getirmemeyi tercih etmişti. Bu durum portföy yönetim şirketlerinin, portföy büyüklükleri ve getirileri açısından haksızlık yaratıyordu. Mesela, temerrüde düşmüş bir tahvil için karşılık ayıran ile karşılık ayırmayan şirketlerin değerinde farklılıklar oluyordu. Konuya yönelik konuştuğumuz bir uzman, “Mesela, temerrüde düşmüş bir tahvil için X şirketi 100 TL’lik karşılık ayırıyorsa portföy değeri 100 TL düşüyor. Fakat aynı fon için Y şirketi hiçbir karşılık ayırmıyorsa, portföy değeri daha yüksek görünüyor. Bu da sektörde haksızlığa neden oluyordu. Bu düzenleme ile her şirket kural gereği aynı karşılığı ayırmak zorunda kalacak” dedi.

Temerrüde düşenler için yüzde 100 karşılık

Düzenlemeyle, temerrüde düşen vadesi gelmiş alacaklara yüzde 100 karşılık ayrılacak. Ayrıca iflasına karar verilmiş, tüzel kişiliği sona ermiş veya tasfiyesine karar verilmiş ihraççının tüm alacak hakları için de yüzde 100 karşılık ayrılacak. İhraççının özkaynaklarının 2/3’nü kaybettiğinin anlaşılması, borçlarını yeniden yapılandırmaya gitmesi gibi gelişmeler olursa vadesi gelmemiş olsa dahi borçlanma araçları için ise yüzde 50 karşılık ayrılırken, ihraççının varlıklarının yüzde 20’sinden fazlası üzerindeki tutarda hacim, ihtiyati tedbirler alınması halinde yüzde 25 karşılık ayrılacak.

Zorunlu haller nedeniyle ihraççının sorumluluğunu yerine getirmediği hallerde alacak haklarına ilişkin karşılık ayrılmayacak.

Öte yandan, ayrılacak karşılık tutarları, karşılık ayrılmasından sonraki dönemde ihraççının ödeme yapması durumunda, ödenen tutar kadar karşılıkla kapatılacak.

İlk 8 ayda tahvil ihraçları yüzde 26 büyüdü

Geçtiğimiz yıl toplam 130 milyar lira ile rekor kırılan özel sektör tahvil ihraçları yılın ilk sekiz ayında geçen sene aynı döneme göre yüzde 26 arttı. Bu yılın ilk sekiz ayında toplam 102 milyar 494 milyon 940 bin TL’lik ihraç yapıldı. Geçtiğimiz yılın ilk sekiz ayında 4 milyar liralık ihraç yapan şirketler, bu yılın aynı döneminde yüzde 38’lik düşüşle 2 milyar 556 milyon liralık ihraçta bulundu. Bu yıl ise 681 ihracın sadece 39’u şirketler tarafından yapıldı.