Kurumlar Vergisi istatistikleri ve küresel asgari vergi
OECD, 21 Kasım Salı günü, 2023 yılına İlişkin Kurumlar Vergisi İstatistikleri Raporu’nu yayınladı*.
Kurumlar Vergisi istatistiklerinde yer alan veriler, 160'tan fazla ülkede çok uluslu işletmelerin vergilendirilmesini kapsamakta ve çok uluslu işletmelerin uluslararası faaliyetlerine ilişkin yeni ayrıntılı bilgilerin yanı sıra işletmeler ve vergi makamları arasında paylaşılan iki yıllık toplu Ülke Bazlı Raporlama (CbCR) verilerini bir araya getirmektedir. Raporda, ayrıca ilk kez 100'den fazla ülke için vergi anlaşmaları kapsamındaki stopaj oranlarına ilişkin bilgiler de yer alıyor.
Yeni tahminler
OECD'nin en son Kurumlar Vergisi İstatistikleri Raporu ve beraberindeki yeni bir çalışma belgesi olan “ÇUİ'lerın Etkin Vergi Oranları: Küresel Düşük Vergili Karlara İlişkin Yeni Kanıtlar”, küresel asgari verginin etkisini belirleme bakımından yeni veriler sağlıyor.
Çok Uluslu İşletme (ÇUİ) kârlarının vergilendirilmesine ilişkin yeni veriler ve tahminler, yüksek vergi oranlarına sahip olsalar bile ülke mevzuatlarında yer alan vergi teşvikleri ve diğer imtiyazlar nedeniyle bazı firmaların nasıl efektif düşük vergi oranına sahip olduğunu ortaya koymaktadır.
Bulgular, OECD/G20 Kapsayıcı Çerçeve tarafından kabul edilen büyük çok uluslu işletme kârlarına küresel bir asgari vergi oranı getirilmesinin hem yüksek vergili hem de düşük vergili ülkeler bakımından yeni fırsatlar yaratacağını vurgulamaktadır. Rapor, dünya genelindeki piyasalarda ÇUİ karları ile gerçek ekonomik faaliyetler arasındaki uyumsuzluğun devam ettiğini göstermektedir.
Yatırım merkezlerinde çalışan başına ÇUİ gelirlerinin ortalama değeri 1.710.000 ABD doları iken, diğer yetki alanlarında (devletlerde) 290 000 ABD dolarıdır. Bu etkiler bazı ticari hususları yansıtmakla birlikte muhtemelen Matrah Aşındırma ve Kar Aktarımı uygulamalarının varlığına da işaret ederek küresel vergi anlaşmasının uygulanmasının önemini daha da vurgulamaktadır.
Gelişmiş/Gelişmekte Olan Ülke Ayrımı OECD’nin ısrarlı açıklamalarına rağmen, özellikle Sütun II’nin gelişmekte olan ülkeler bakımından adil olmadığı, beklenen sonuçları doğurmayacağı, sermaye ithal eden ülke uygulamalarının farklılaşabileceği ve bunun da küresel olarak alınan aksiyonun etkinliğini azaltacağı yönünde çokça tartışma devam etmektedir. Konu, bu yönüyle sadece vergici ve hukukçuların değil, ekonomistlerin de üzerinde birlikte çalışması gereken bir alan. Hangi görüşlerin haklı çıkacağına ilişkin bir belirleme yapmak şu aşamada spekülatif ancak ülkelerin küresel vergi politikası yürütücülerine karşı durması olanaklı görünmüyor.