Kurumlar vergisi indirimi

Bir süre önce indirimli kurumlar vergisi oranı teşvikiyle ilgili "Kurumlar vergisi indirimi teşvikinde dikkat çeken konular" başlıklı bir makalemi okumuştunuz. Söz konusu makale Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar (Karar) ve Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar'ın uygulanmasına İlişkin Tebliğ (Tebliğ) yayımlanmadan önce yazılmıştı. Bu makalede, Karar ve Tebliğ çerçevesinde konu daha teknik içerikli olarak ele alınmıştır.

Teşvikten kimler yararlanabilir?

Kurumlar vergisi indirimi teşviki, Bakanlar Kurulu'nca belirlenen sektörlere ve büyük proje yatırımı olarak tanımlanan yatırımlara özel bir teşvik unsurudur.

Dolayısıyla bu teşvikten;

- Teşvik belgesine bağlı,

- Bakanlar Kurulu kararının ekinde yer alan "Bölge bazında desteklenecek sektörler" veya "Büyük ölçekli yatırımlar" listesinde yer alan yatırımlar için yararlanılabilecektir.

Listeler değişebilir mi?

"Bölge bazında desteklenecek sektörler" ve "Büyük ölçekli yatırımlar" listesini belirlemeye çeşitli sınırlar çerçevesinde Bakanlar Kurulu yetkilidir. Bu çerçevede, yetki sınırları dahilinde ileride bu listelerde değişiklik olabilir. Ancak aşağıdaki kurum/sektör/faaliyetlerin Bakanlar Kurulu'nca teşvik kapsamına alınması mümkün değildir.

- Finans ve sigortacılık

- İş ortaklıkları

- Taahhüt işleri

- Yap-İşlet ve Yap-İşlet-Devret modeli çerçevesinde yapılan yatırımlar

- Rödovans sözleşmelerine bağlı olarak yapılan yatırımlar

Teşvik belgesi alma koşulları nelerdir?

Teşvik belgesi alabilmek için, asgari sabit yatırım tutarının;

- Birinci ve ikinci bölgelerde yapılacak yatırımlarda 1 milyon lira, üçüncü ve dördüncü bölgelerde yapılacak yatırımlarda ise 500 bin lira,

- Finansal kiralama şirketleri aracılığıyla yapılacak yatırımlarda, finansal kiralamaya konu makine ve teçhizatlara ait toplam tutarın her bir finansal kiralama şirketi için asgari 200 bin lira olması gerekir.

Büyük ölçekli yatırımlar, bölgesel yatırımlar ve genel teşvik sisteminden yararlanacak yatırımlar için öngörülmüş bir asgari sabit yatırım tutarı ve/veya asgari kapasite şartı varsa, bu şartın ayrıca yerine getirilmesi gerekir.

Sabit yatırım tutarı nasıl hesaplanır?

Bir önceki bölümde yer aldığı üzere, yatırımın teşvik belgesine bağlanabilmesi için, asgari sabit yatırım tutarının belirli bir büyüklüğe ulaşması gerekmektedir.

Bu çerçevede toplam sabit yatırım tutarının hesaplanması, bu tutarın da asgari sabit yatırım tutarının üzerinde olup olmadığına bakılması gerekmektedir.

Toplam sabit yatırım tutarı, yatırım Bilgi Formunda belirtilen arazi-arsa, bina-inşaat, makine ve teçhizat ile diğer yatırım harcamaları kalemlerinin toplamını ifade etmektedir.

Tebliğin ekinde yer alan Yatırım Bilgi Formu'nda toplam sabit yatırım tablosu yer almakta olup, bu tablo kullanılarak, toplam sabit yatırım tutarı kolaylıkla hesaplanabilir.

Teşvik belgesi için kimler başvurabilir?

Teşvik belgesi için; gerçek kişiler, adi ortaklıklar, sermaye şirketleri, kooperatifler, iş ortaklıkları, kamu kurum ve kuruluşları, kamu kuruluşu niteliğindeki meslek kuruluşları, dernekler ve vakıflar ile yurt dışındaki yabancı şirketlerin Türkiye'deki şubeleri başvurabilir.

Kurulacak şirketler teşvik belgesi için başvuramazlar.

Teşvik belgesi alma prosedürü nedir?

Teşvik belgesi için kural olarak Tebliğ'in 7. maddesinde sayılan belgelerle Hazine Müsteşarlığı'na başvurulur. Başvuru yeri müsteşarlığın; yabancı sermayeli şirket ve şubelerce gerçekleştirilecek yatırımlar için Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü, diğer bütün yatırımlar için Teşvik ve Uygulama Genel Müdürlüğü'dür.

Yabancı sermayeli yatırımlar, büyük ölçekli yatırımlar, bölgesel uygulamalar kapsamındaki yatırımlar ile Ar-Ge ve çevre yatırımları hariç olmak üzere sabit yatırım tutarı 8 Milyon lirayı aşmayan bazı imalat sanayi yatırımları için yatırımcının tercihine bağlı olarak yatırımın yapılacağı yerdeki sanayi odalarına da başvuru yapılabilir.

Teşvik oranı/tutarı nedir?

İndirimli kurumlar vergisi oranı teşviki, teşvik belgesine bağlanan yatırımlardan elde edilen kazançların, yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar, indirimli oranlar üzerinden kurumlar vergisine tabi tutulması şeklinde belirlenmiştir.

Yatırıma katkı tutarı; indirimli kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle tahsilinden vazgeçilen vergi yoluyla yatırımların devletçe karşılanacak tutarını, bu tutarın yapılan toplam yatırıma bölünmesi suretiyle bulunacak oran ise yatırıma katkı oranını ifade etmekte ve Bakanlar Kurulu tarafından belirlenmektedir.

Buna göre teşvik tutarı, yatırıma katkı oranına ve dolayısıyla yatırıma katkı tutarına bağlı olarak değişmektedir.

Aşağıdaki tabloda, 31.12.2010 tarihine kadar başlanan yatırımlar için geçerli yatırıma katkı oranları ve yatırımlardan elde edilecek kazançlara uygulanacak indirimli kurumlar vergisi oranları yer almaktadır.

 Bölgesel ve Sektörel Büyük Proje Yatırımları

Bölgeler Yatırıma Katkı Oranı Uygulanacak KV Oranı Yatırıma Katkı Oranı Uygulanacak KV Oranı

1 20 10 30 10

2 30 8 40 8

3 40 4 50 4

4 60 2 70 2

Bu tabloya göre örneğin; 1. bölgede yapılacak 200 milyon lira tutarındaki bir yatırımda, bu yatırım tutarının % 20'si, yani 40 milyon liralık kısmı devletçe karşılanacaktır. Devlet bu tutarı yatırımcıya nakit olarak ödeyerek karşılamayacak, bunun yerine bu yatırımdan elde edilecek kazançları düşük oranda (% 20 yerine % 10) vergileyerek gerçekleştirecektir. Buna göre, yapılan yatırımdan elde edilen kazanç 400 milyon liraya ulaşıncaya kadar indirimli oran uygulanacak, bu yolla devlet yatırımcıya 40 milyon liralık vergi tasarrufu sağlamış olacaktır. Vazgeçilen vergi tutarı devlet katkı payına ulaştığında, standart kurumlar vergisi uygulanmaya başlayacaktır.

Yatırım tutarı nedir?

Yukarıda belirtildiği üzere, indirimli kurumlar vergisi oranı teşvikinde yatırımcıya sağlanan avantaj, yatırımın devletçe karşılanacak tutarına bağlıdır. Bu çerçevede yatırım tutarının belirlenmesi gerekmektedir.

Kanunla veya kararla yatırım tutarı tanımı yapılmamış, ancak kararda arazi, arsa, royalti, yedek parça ve amortismana tabi olmayan diğer harcamaların indirimli vergi uygulamasından yararlanamayacağı hükme bağlanmıştır.

Teşvikten yararlanmaya ne zaman başlanabilir?

Teşvikten, yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlandığı hesap döneminden itibaren yararlanılabilir.

İndirimli oranının uygulanacağı kazanç nedir?

İndirimli kurumlar vergisi oranı sadece, yapılan yatırımdan elde edilen kazançlara uygulanabilir. Bu çerçevede yeni yapılan yatırım dışındaki faaliyetlerden elde edilen kazançlara indirimli oran değil standart oran uygulanır.

Mevcut teşvik belgelerinin durumu nedir?

Daha önceki Bakanlar Kurulu kararlarına göre teşvik belgesine bağlanan yatırımlarla ilgili uygulamalara, teşvik belgesinin dayandığı kararda yer alan düzenlemeler çerçevesinde devam edilir.

Devam eden yatırımlar için indirimli kurumlar vergisi teşvikinden yararlanılabilir mi?

Yukarıda da belirtildiği gibi, indirimli kurumlar vergisi teşvikinden yararlanabilmek için, yeni kararname çerçevesinde, bu teşviki de içeren teşvik belgesi alınması gerekmektedir.

Daha önceki kararlara istinaden düzenlenen teşvik belgeleri kapsamında devam etmekte olan yatırımların, yeni kararda öngörülen koşulları sağlaması hâlinde, yatırımların kalan kısımları için yeni karara istinaden yeni teşvik belgesi düzenlenmesi mümkündür.

Yatırımcının talebi üzerine devam eden yatırım için yeni teşvik belgesi düzenlenmesi halinde, mevcut teşvik belgesi kapsamında gerçekleştirilen yatırımlar için tamamlama vizesi yapılabilir veya düzenlenecek yeni teşvik belgesi kapsamında devir işlemi yapılabilir.

Yapılması beklenen düzenleme var mıdır?

İndirimli kurumlar vergisi teşvikiyle ilgili yasal düzenleme 5838 sayılı Kanun'la yapılmış, ancak bu düzenlemenin uygulamasıyla ilgili olarak Maliye Bakanlığı'nca bugüne kadar bir açıklama yapılmamıştır.

Önümüzdeki dönemde bu düzenlemenin uygulamasıyla ilgili bir Genel Tebliğ veya Sirküler yayımlanması beklenebilir.