Kuru üzümde de fiyat bekleyişi var
Sonbahar tarım ürünlerinin piyasaya döküldüğü bir ay. Her üründe fiyat bekleyişi var. İretici doğal olarak yüksek fiyat beklerken iç tüketici ve dış satıcı (tüccar) fiyatın düşük olmasını istiyor.
Ege'nin klasik ürünleri incir, üzüm ve pamukta bu yılın ürünleri piyasaya çıkıyor.
Bunlardan kuru üzüm artık desteklenmeyen bir ürün. Fiyatı borsada belirleniyor.
Manisa, Salihli, Aydın ve ızmir'de yaklaşık 60 bin aile için kuru üzüm önemli bir gelir kaynağı.
Yılda genelde 250 bin ton dolayında kuru üzüm üretiliyor. Bunun yaklaşık 200 bin tonu ihraç ediliyor. Dış satımın yüzde 80 dolayındaki bölümü AB ülkelerine gidiyor.
TZOB tarafından yapılan açıklamaya göre 2007-2008 ürününden 187 bin ton ihraç edildi. 320 milyon dolar gelir elde edildi.
Açık anlatımıyla kuru üzüm ürününden ızmir dolayındaki üreticinin cebine 500 milyon YTL dolayında para girecek.
Bu yılki fiyatın ne olacağı, çiftçinin cebine girecek net paranın büyüklüğü belirliyecek. Çünkü kuru üzümün bir maliyeti var.
Geçen yıl gübre fiyatı yüzde 80, mazot yüzde 40, ilaç ve diğer harcamalar yüzde 30 arttı.
Girdilere göre kuru üzümün kg maliyeti 1.65 YTL dolayında. Bu maliyet hesabı ile üretici kuru üzüm için kiloda 2.14 YTL fiyat bekliyor..
Dün ben bu yazıyı yazarken borsada kuru üzümün kilosu 1.60 YTL'den işlem görüyordu. Geçen yıl ise bu günlerde (28 Ağustos 2007'de ıTB'de) fiyat 1.55 YTL idi.
Fiyat, ekim ayına kadar düşük kalıyor. Yılbaşından sonra ise artıyor. 2008 Mayıs ayında 3.25'e satılan üzüm, hasat öncesi ıTB'de 2.20'e geriledi.
Tariş geçen yıl 35 bin ton dolayında üzüm aldı. Tariş İzüm Birliği şemsiyesi altında 14 kooperatif, 19 bin üretici var.
İzüm çok sayıda ailenin tek gelir kaynağı. Dönümden 500-800 kg dolayında kuru üzüm elde ediliyor. Açık anlatımıyla üretici ailenin dönüm başı (brüt geliri) 1.000-1.500 YTL dolayında.
Tariş avans dağıtıyor. Borsa fiyatına göre hesap kesiyor. Bu bakımdan borsa fiyatı çok önemli.
Yaş üzüm UV katkılı kanaviçe üzerinde 1 haftada kurutuluyor. Kuru üzüm 1 yıl stokta saklanabiliyor.