Kuru kayalar kurtaracak mı?

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, geçtiğimiz haftalarda katıldığı bir televizyon programında, müjdeyi vermişti.

Kendisini enerjide dışa bağımlılıktan kurtarmak için yerli ve yenilenebilir kaynaklara ağırlık vermeye yönelen Türkiye, elektrik üretiminde kullanılacak, şimdiye kadar kamuoyunda tanınmayan yepyeni bir kaynağı daha devreye sokacaktı.Sıcak ya da kızgın kayalar...

Bunun Türkçesi şu... Yeraltında, belli bir derinlikteki kuru, kızgın kayaların ısısından yararlanarak elektrik üretilebilecekti.

Buna kimileri, bu sıcak kayalarla yerüstü arasındaki ısı farkından yararlanarak elektrik üretmek de diyor.

Bakan o televizyon programında ayrıntı vermemişti ama söz konusu enerji kaynağının kamuözel sektör işbirliğiyle değerlendirilebileceğini söylemişti.

Ama işin ayrıntıları ortaya çıktı. Jeotermal kaynaklarla ilgili çalışmalar yürüten ve bu alanda çok sayıda lisansı bulunan SDS Enerji adlı bir firma, kızgın kayalardan elektrik üretmenin peşine düşmüş ve epey ön hazırlık yapmış durumda.

SDS Enerji Yönetim Kurulu Başkanı İrfan Acar ile şirket ortaklarından Osman Şen'in verdikleri bilgiye göre yapılan araştırmalar, Türkiye'nin kızgın kayalardaki enerjiyi, 50 bin MW kurulu güçte elektrik üretimi için kullanabileceğini ortaya koyuyor.

Ancak bu heyecan verici bilgiler gerçekten Türkiye'yi kurtaracak mı?

Bu soruya cevap vermek için sözü edilen enerji kaynağını üretime dönüştürebilecek teknolojileri sorgulamak gerekiyor. Ancak SDS Enerji yetkilileri, Enhanced Geothermal Systems (EGS) denilen sistemin dünyada kendini ispat ettiğini ve gelişmiş pek çok batı ülkesinde kullanıldığını söylüyor.

Ama sorgulamayı burada bırakmak olmaz. Türkiye'nin hazır elindeki, yani bugüne kadar bilinen yerli enerji kaynaklarını ne ölçüde kullanıma sunabildiğine de bakmakta yarar var.

İşte tam burada yatırımların finansmanı sorunu ortaya çıkıyor. Yani Türkiye, bilinen petrol ve doğalgaz ile kömür rezervlerini değerlendirmek için ne hızda yatırım yapabiliyor?
Daha da ötesi, kuru kızgın kayalardaki enerjiyi açığa çıkarıp elektriğe dönüştürmek o kadar da kolay değil. Hatta SDS Enerji yetkilileri de bu işin maliyetinin konvansiyonel kaynaklardan enerji üretmekten yüzde 20-30 daha yüksek olabileceğini söylüyor.

2500-3000 metre derine inmenin maliyeti ayrı, inilen yerdeki ısı farkını elektriğe dönüştürerek kullanıma sunmanın maliyeti yine ayrı.

Bakan Taner Yıldız da başta sözünü ettiğimiz açıklamasında, bu işin maliyetinin yüksekliğini biliyor olmalı ki, kuru kızgın kayalardan enerji üretimine dönük yatırımların kamu mu, özel mi, yoksa kamu-özel ortaklığıyla mı hayata geçirilebileceğine henüz karar vermediklerini belirtmişti.

Muhtemeldir ki bu iş kamu özel ortaklığıyla hayata geçirilecek. Ve devlet, bu yerli kaynakların mutlaka açığa çıkarılıp ekonominin hizmetine sunulması için bir tür kamusal sorumlulukla hareket ederek yatırımlara ortak olacak...

Evet, dediğimiz gibi konu heyecan verici ama işin ayaklarının yere basması lazım...

Bunu da önümüzdeki dönemde hep birlikte göreceğiz...