Kurlardaki ‘sınırlı’ hareket döviz yatırımcısının inadını kıramıyor

Enflasyonun yüzde 44.38 olduğu 2024 yılında dolar kuru yüzde 19.88, euro kuru ise yüzde 12.45 arttı. Kurda yatay seyre ve TL mevduattaki yüksek getiriye rağmen döviz hesaplarında önemli çözülme olmadı. 2023 yılbaşına göre yurtiçi yerleşiklerin döviz hesaplarında 10 milyar doların üzerinde artış gerçekleşti.

Türkiye’de tasar­ruf sahipleri­nin en çok ter­cih ettiği yatırım araç­larından biri döviz. Geçmiş yıllarda yaşa­nan ekonomik krizler, devalüasyonlar ve yük­sek enflasyonist dö­nemler katılaşmış dö­viz talebinin en önem­li nedenleri arasında. Geçmiş tecrübeler her alanda olduğu gibi bireysel yatırımcı­lara da getiriye göre enstrüman­lar arasında hızlı geçiş kabiliye­ti kazandırdı.

Ancak döviz ya­tırımcılarının davranışlarına bakıldığında, bu geçişgenlik da­ha sınırlı. Onlar daha çok baş­ka yatırım aracına yönelmekten ziyade dövizde al-sat yaptıkları görülüyor. Hatta tecrübeli ban­kacılar, bireysel döviz yatırım­cısının önemli birer trader yete­neklerine sahip olduklarını dile getiriyor.

Dövizdeki artış enflasyonun altında

Ekonomi politikalarında­ki son yıllarda yaşanan makas değişiklikleri, yatırım araçla­rı arasında da ilginin birinden diğerine kaymasına neden olu­yor. Örneğin yüksek enflasyo­nist ortamda uygulanan düşük faiz politikası, hisse senetleri­ne ve dövize ilgiyi artırmıştı. Ye­ni ekonomi yönetimiyle bu uy­gulamanın sona erdirilip ‘ras­yonel’ politikalarla faiz artışına gidilmesi, Türk Lirası mevdua­tı yeniden oyuna sokmuş ve bu ürüne talep yükselmişti.

Geçen yılın en gözde yatırım araçların­dan biri de para piyasası fonları oldu ve önemli bir tasarruf tu­tarı bu alana yöneldi. Sabit ge­tirili enstrümanların cazibesi­nin artmasıyla hisse senetle­ri iki sene üst üstü enflasyona mağlup oldu. Yıllık enflasyonun yüzde 44.38 olduğu 2024 yı­lında, BIST 100 Endeksi yüzde 31.60 artarken dolar kuru yüzde 19.88, euro kuru ise yüzde 12.45 yükseldi. Gram altın, mevduat ve bunları portföylerinde bu­lunduran yatırım fonları yatı­rımcısının yüzünü güldürdü.

Kur artmadı ama DTH hacmi arttı

Kurlarda geçen yıl yaşanan ve bu yıl da devam eden ‘sınır­lı’ artış, döviz yatırımcısını küs­türmediği anlaşılıyor. Merkez Bankası verilerine göre, banka­lardaki döviz hesaplarının bü­yüklüğü 203.6 milyar dolar se­viyesinde. Bu rakamın 168.7 milyar dolarlık kısmı yurtiçi yerleşiklerin sahip olduğu dö­vizlerden oluşuyor. Kurlardaki yatay seyre rağmen yurtiçi yer­leşik yatırımcılar, faiz indirim­lerinin başladığı tarihten bu yana 5 milyar doların üzerinde döviz alımı gerçekleştirdi.

Yu­karıda da bahsettiğim gibi, dö­viz yatırımcısı diğer yatırım araçlarına geçmek yerine genel­de dövizde al-satı tercih ediyor. Öyle ki 2023 yılı sonunda yur­tiçi yerleşiklerin bankalardaki döviz hesaplarının büyüklüğü 158.2 milyar dolar seviyesinde bulunuyordu. Kurlarda enflas­yonun çok altında bir artışa rağ­men döviz hesaplarına 10.2 mil­yar dolarlık döviz daha eklendi.

KKM’nin kalkması endişe yaratmıyor

Kur Korumalı Mevduat’ın (KKM) sonlandırılmasına yöne­lik atılan adımlar sonrasında, bu hesaplardan çıkan paranın tekrar dövize yönelik yönelmeyeceği me­rak ediliyor. Ancak Merkez Banka­sı’nın 173 milyar dolar ile tarihi zir­vesine çıkan brüt döviz rezervleri, olası bir döviz talebini rahatlıkla karşılayabilecek olması şu aşama­da endişe yaratmıyor.

ABD’li ya­tırım bankası Morgan Stanley’in yılsonuna ilişkin dolar/TL parite­si tahmini bu konuda herhangi bir endişenin olmadığını gösteriyor. Morgan Stanley’e göre Türk Lirası, Orta Doğu Avrupa Orta Doğu ve Af­rika (CEEMEA) bölgesinde en iyi performans gösteren para birim­lerinden biri olmaya devam ede­cek ve yılı 41 TL seviyelerinden ta­mamlayacak. Yani geriye kalan 10 ayda dolar kuru Morgan Stanley’in tahminine göre sadece yüzde 13 ar­tacak. Bakalım yıl sonunda kurlar Morgan Stanley’in tahmini gibi olursa, döviz yatırımcısı farklı bir stratejiye geçecek mi…