Kurks’a giden yol kongreden geçer
Uzun zamandır süren Rusya Ukrayna savaşı, Ukrayna’nın Kursk bölgesini alması ile enteresan bir sürece evrildi. Birçok noktada kayıplar yaşayan Ukrayna, süreç ilk günlere göre daha stabil bir hal alsa bile yine de dönem dönem kayıplar vermeye devam ediyor. Kursk bölgesine girilmesi ile akıllara ne oldu nasıl oldu ve neden Kursk gibi sorular geldi. Ben bu operasyonun askeri stratejisinden ziyade siyasi sebeplerine odaklanmayı daha doğru buluyorum.
Savaş başladığı günden bugüne kadar hep söylediğim gibi bu savaşın esas kaybedeni Rusya, kazananı Amerika, zarar göreni Avrupa, tarumar olanı Ukrayna.
Yüzlerce yıldır Çarlık Rusya’sı bir Avrupa devleti, Prusya’yla, Fransa’yla, İngiltere ile Avrupa ittifakının bir parçası. Avrupa denge siyasetinin tam ortasında. Gerek hanedan evlilikleri gerek siyasi ve ekonomik ilişkilerle bir Avrupa gücü soğuk savaş döneminde ideolojik olarak böldüğü Avrupa’nın doğu bloğunun lideri. Demir perdenin hakimi. Yine bir Avrupa gücü. Avrupa siyasetinin dengeleyicisi ve tarafı.
Sınırları artık Ukrayna’nın ötesinde değil
Soğuk savaş sonrasında ise durum farklılaştı Rusya kaybetti. Sovyetlerden ayrılan devletlerin Avrupa Birliği ve NATO’ya dahli ile sınırlarını Belarus, Ukrayna’ya kadar geriletti. Bana 6-7 sene evvel Rusya’nın sınırları nerede diye sorsanız Ukrayna ve Belarus’u sınırın Avrupa çizgisi olarak değerlendirirdim.
Ancak Amerika’nın büyük istihbarat savaşı ile Ukrayna bölünmeye, batı ve doğu yanlısı olarak halk ayrışmaya hatta Moskova ve Kiev kiliseleri üzerinden bile siyaset güdülmeye başlandı. Bu bölünme Rusya’nın Dombas bölgesini işgali ve savaşın başlaması ile bu günkü noktasına geldi. Bana şimdi sorduğunuzda Rusya toprak mı kazandı evet Dombas. Ama büyük etkiye baktığımızda toprak kaybetti derim. Artık Rusya’nın sınırları Ukrayna ötesinde değil. Ukrayna’da bitiyor ve bu daha geri dönmez.
Rusya bozkıra itiliyor
Bütün bunlar olurken soğuk savaş döneminde Kennan telgrafında yazanların bir bir uygulandığını görüyoruz. Rusya bozkırlara itiliyor. Bunun olması için de sürecin başından itibaren Amerika askeri, ekonomik ve siyasi desteğini hat safhada sağlıyor. Ancak yine uzunca bir süredir kongrede Amerikan seçmeninin parası savaş finansmanına mı gidiyor eleştirileri Trump’ın elini güçlendirirken Biden’ı çok zor duruma sokmuştu. Şimdi ise Kamala’yı etkiliyor. Zelenski daha çok yardım istiyor. Biden destek vermek istiyor ama her destek paketi kongreye geldiğinde Senatörler ve Temsilciler Meclisi üyeleri, "Bizim paralarımız boşa gidiyor. Ukrayna bir karış bile ilerleyemedi" eleştirileri ile karşılaşıyor.
Oysaki tam da seçim ve muhtemel destek paketi öncesi, çok da stratejik olmayan Kursk bölgesine Ukrayna’nın yürümesi, Amerikan Kongresi’nde ve seçim sürecinde Kamala’nın elini güçlendirmesi muhtemel. Bakın Ukrayna ilerliyor. Verdiğimiz paralar etkisini gösteriyor tezinin altını güçlendirmesi hedefleniyor. Oysa bir yandan da Rusya başka bölgelerde ilerlemeye ve Ukrayna ordusunu geriletmeye devam ediyor.
Kaybeden, kazanan, büyük zarar gören ve derbeder…
Kısacası Ukrayna’nın bu operasyonunu çok da askeri okumamak lazım. Aslında bütün mesele ABD iç siyasetinde seçimler öncesi bu paralar neye yaradı dendiğinde verilecek cevap için ya da yeni bir destek paketi kongreye geldiğinde söylenecek söz için. Bakın Ukrayna ilerliyor. Destek yerini buldu. Paralar hakkını verdi. Oysaki tablo hiç de öyle değil.
Dediğim gibi kaybeden şimdilik Rusya, kazanan şimdilik Amerika, büyük zarar gören şimdilik Avrupa, derbeder olan ise Ukrayna.