“Küresel rekabet için yatırımları ertelemeyin”

ESCON Enerji CEO’su Onur Ünlü, enerji verimliliğini de kapsayan Maden Kanunu ile birlikte finansal desteklerin arttığını ve özellikle küresel ticaretin yeşil dönüşüm ekseninde şekillenmeye başladığını hatırlatarak, projelerin ertelenmemesi yönünde çağrıda bulundu.

Enerji tüketimini yüzde 20 ila 50 arasında azalt­mayı sağlayan ener­ji verimliliği hem enerji mali­yetlerini düşürmeyi hem de emisyonlarını azaltarak yeşil ekonominin bir parçası olma­yı hedefleyen şirketlerin önce­likli gündem maddelerinden bi­rini oluşturuyor.

Ancak enerji maliyetlerine yönelik spekülas­yonlar ile şirketlerin enerji ve­rimliliğine yönelik ayırdıkla­rı finansmanı faiz gibi enstrü­manlarda değerlendirmesi, yatırımların rafa kalkmasa bi­le ertelenmesine sebep olu­yor. Türkiye, enerji yoğunluğu­nu 2021 ve 2022 yılları arasın­da üst üste iki yıl düşürebilen iki ülkeden biri olmasına rağ­men bu yoğunluk Avrupa Birliği ülkelerine göre halen yaklaşık yüzde 28 daha fazla. Enerji yo­ğun sektörlerin fazla olduğunu ve enerji verimliliği potansiye­linin yeterince kullanılmadığı­nı gösteren bu duruma karşı en etkili çözüm ise enerji verim­liliğinden geçiyor.

2024-2030 Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı kapsamında Türkiye’de­ki enerji tüketiminin yüzde 16 düşürülmesiyle 100 milyon ton emisyon azaltımı hedef­leniyor. Şirketler özellikle ik­lim değişikliğinin etkilerinin daha görünür olması ve ener­ji arzı, güvenliği, maliyetlerin­de yaşanan sorunlar nedeniy­le enerji verimliliğini öncelik­li gündem maddelerinden biri haline getirdi.

Ancak özellikle son dönemde, enerji piyasaları ve finansman maliyetlerine yö­nelik gelişmeler projelerin bir süreliğine de olsa ertelenmesi­ne neden olmaya başladı. Tür­kiye’nin yanı sıra Avrupa’dan Güney Asya’ya uzanan bir coğ­rafyada, toplam 12 ülkede hiz­met veren ESCON Enerji’nin CEO’su Onur Ünlü, enerji ve­rimliliği yatırımlarına yönelik son gelişmeleri değerlendirdi.

“Enerji verimliliği küresel pazar payını artırıyor”

Enerji verimliliğinin içeri­ği ve önemi hakkında bilgi ve­ren Ünlü, “Enerji verimliliği; atık ısının geri kazanımı, so­ğutma çözümleri, ısı pompala­rı, ORC sistemleri ve prosese özel enerji çözümleri ile enerji tüketimini azaltmayı sağlıyor. Uygulamanın türü ve kapsamı­na göre farklılık göstermekle birlikte enerji tüketimini %20 ila 50 arasında azaltmayı sağ­layan enerji verimliliği, ener­ji tüketimini ve emisyonları azalttığı için şirketlerin mali­yetlerini düşürürken aynı za­manda küresel tedarik zinci­rindeki pazar paylarının art­masını sağlıyor.

Ülkemizde de son dönemde bu alanda önemli çalışmalar yapılıyor. Özellikle mayıs ayında Meclis’ten geçen Maden Kanunu, enerji verim­liliğine yönelik finansal des­teklerin artması adına büyük bir adım. Şirketlerin de son yıl­larda bu konudaki farkındalık­ları yüksek. Ancak bazı geliş­meler, şirketlerin bu projeleri hayata geçirmesinin önünde engel teşkil ediyor” dedi.

“Şirketler projelerini raflardan indirmeli”

Şirketler bu yılın ilk döne­minde seçim dolayısıyla enerji verimliliği projelerini beklet­me eğiliminde olduğunu anım­satan Ünlü, seçimlerden son­ra projelerin yeniden günde­me gelmeye başladığını ancak şu anda da enerji maliyetleri­ne yönelik giderek artan spe­külasyonlardan kaynaklı şir­ketlerin daha temkinli hare­ket ettiğine dikkat çekti.

Enerji verimliliğine yönelik bütçeyi kendi kaynaklarından ayıran şirketlerin, bu kaynağı enerji verimliliği yerine kısa dönem­de getirisi yüksek olan faiz gibi enstrümanlarda değerlendire­bildiklerini aktaran Ünlü, “Bu, kısa vadede karlı görünebilir ancak yeşil ekonominin Tür­kiye’nin en büyük pazarı olan Avrupa Birliği’nde ticareti ye­niden şekillendirdiği bu dö­nemde kaybedilen her gün şir­ketlerin geleceğini etkiliyor. Bu nedenle şirketlerin vakit kay­betmeden enerji verimliliğine yönelik projeleri raflardan in­direrek hayata geçirmeleri ge­rekiyor” ifadelerini kullandı.

“Yıl sonu büyüme hedefimiz yüzde 60”

Sektörde yaşanan gelişmeler nedeniyle yılın ilk yarısında ge­çen yılın aynı dönemine ben­zer bir büyüme performansı sergilediklerini, yılın ikinci ya­rısında ise projelerin yeniden hızlanmasıyla birlikte büyüme ivmelerini artıracaklarını be­lirten Ünlü, şunları kaydetti: “Şirketler her ne kadar yaşanan gelişmeler nedeniyle projeleri­ni bir süreliğine erteleseler de küresel pazarda yer alabilmek ve emisyonlarını azaltabilmek için çalışmalarına devam etme eğilimindeler.

Bu doğrultuda yılın ikinci yarısında projele­rin yeniden ve hızlıca gündeme geldiğini görmeye başladık. Bu­nun neticesinde ESCON Ener­ji olarak bu yılı %60 büyüme ile kapatmayı hedefliyoruz. Diğer taraftan başta Singapur, Al­manya ve Romanya olmak üze­re yurt dışı pazarlarda da faa­liyetlerimize devam ediyoruz. Bir diğer önemli hedefimiz de yıl sonuna kadar gelirimizin yüzde 20’sini yurt dışından sağlayarak ülke ekonomimize değer katmayı sürdürmektir.”

“Veri merkezleri yeşil dönüşümün amacına uygun hale getirilmeli”

Onur Ünlü, enerji verimliliği alanında yakın zamandaki en büyük değişimlerin ısı pompasıyla buhar üretiminin devreye girmesi ve yapay zekâ destekli otomasyon sistemleri olduğunu, bu iki yenilikle şirketlerde enerji yönetimi alanında yaşanan operasyonel verimsizliklerin büyük ölçüde önüne geçileceğini ifade etti.

Dijital dönüşüm süreci ile şirketlerin veri merkezi ihtiyacının arttığına ancak bu merkezlerdeki sistemlerin soğutulması için yüksek enerji harcandığına dikkat çeken Ünlü, şunları söyledi: “Sistemlerin daha verimli hale getirilmesi ve enerji kullanımının düşmesi için büyük bir öneme sahip olan dijital dönüşüm kapsamında kurulan veri merkezleri, doğru tasarlanmadığı takdirde yüksek enerji tüketen alanlar haline geliyor. Veri merkezlerinin yeşil dönüşümün amacına uygun hale getirilmesi için yüksek verimli soğutma grupları ve akıllı iklimlendirme sistemleri gibi enerji verimliliği projelerinin uygulanması büyük önem taşıyor.”