Kurdan kâr olur mu?
Neden olmasın?
Bal gibi olur ve keyifle de yenir…
Zarar olur mu? Reklamlarda duyduğumuz gibi “Olma mı?”
Değişen kurlardan hem kâr hem de zarar oluyorsa, biz bu hareketlerin neresindeyiz?
ABD Doları ipi gevşemiş salıncak gibi aşağı yola girdi. Girdi girmesine de bu sefere de nerede duracak diye bahisler açılmaya başlandı. Tahminler o ki pek de fazla aşağılara inmesi çok da olası görünmüyor. Bu işleri bildiğini söyleyenlerin yalancısıyız. Derler ki bu seviyelerde tutunsa bile tekrar yukarı doğru hareketi hiç az olasılık değil. Bu konuda en ılımlı uzmanın cevabı bile “Neden Olmasın.”
Biz ihracatçıları, bu konuda en çok rahatsız eden unsur da ABD Doları’nın aşırı hareketliliği nedeniyle, vereceğimiz teklifl erdeki fiyat dayanaklarımızın sabitlenememesi. ABD Doları/Türk Lirası kurunu veya ABD Doları/Euro kurunu hangi seviyede tutarak hesap yapacağız da teklifimizin en önemli unsuru olan fiyatımızı, en makul ve rekabetçi düzeyde belirleyeceğiz.
Türkiye ihracatçısının ürün yapısına baktığımızda, yerel kaynaklarımıza bağlı bazı ürünleri dışarıda tutarsak, ithalata aşırı derecede bağımlı olduğunu söylemek, herkesin söylediğini tekrarlamak olsa da tekrar söyleyelim. İhracata üretim yapmak için dövizle alım yapıyorsak, mantık olarak döviz kurlarındaki yükselişin bizi pek de rahatsız etmemesi gerekmez mi? Zira aynı dövizle alım yapıp, aynı dövizle satıyoruz. Üstelik işçiliklerimiz de TL cinsinden olduğu için, yükselen kurlar bize TL üzerinden olan maliyetlerimizde kâr da sağlayacaktır. Girdilerimizi aynı dövizle alıp, ihracatımızı da aynı dövizle yapıyorsak, bunun doğru olduğunu söyleyebiliriz. Ancak madalyonun arka tarafı biraz karanlık görünüyor. Zira girdilerimizi yükselen dövizle alıp, ihracatımızı da düşen dövizle yapıyorsak, hayat biraz zor görünüyor. Şimdiki durum da aynen böyle görünüyor. İhracatımızın ciddi bir kısmını euro ile yaptığımız halde, ithalatımızın daha büyük bir kısmı ABD Doları ile yapılıyor. ABD Doları / Euro çapraz kurlarında, euro aleyhine görülen gelişmeler ihracatçımızı sıkıntıya sokuyor.
Çaresiz miyiz?
Hayır değiliz.
Sadece tedbirsiziz.
Maalesef birçok ihracatçı dostumuz sadece işi almaya odaklandıkları için, olası riskleri gözden kaçırabilmekteler. Döviz piyasalarında “Volatilite/Sert iniş çıkış” diye anılan hareketliliği tahmin etmek mümkün değil. Amma tedbirli olmak mümkündür. Aynı şekilde ham madde fiyatlarında oluşabilecek hareketliliği öngörebilmek çok zor amma bunlara karşı tedbir almak çok kolay. Türkiye’nin en büyüklerinden olan Sabancı grubu, kur farklarından dolayı zarar yazmayacakmış. Dövizle hiç işleri yokmuş da onun için mi acaba? Öyle değil elbette amma tedbiri önden alıp riskleri “Hedge” etmiş. Başka bir deyişle, dövizde görülecek olan hareketliliğe karşı tedbirini önceden almış. Aynı şekilde bir başka büyük, Turkcell de döviz konusunda tedbirini önceden alarak riskini en aza indirmeyi başarmış.
Bu tedbirleri gündeme getirmek için büyük olmaya gerek yok, sadece bilgiye değer verip ne yapılması konusunu araştırıp uygulamaya koymaya karar vermek yeterli.