Kuraklık önlemleri...
TARIM DÜNYASINDAN / Ali Ekber YILDIRIM e-mail:[email protected] Hükümet, kuraklıktan zarar gören çiftçilerin Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri'ne olan borçlarını faizsiz olarak 1 yıl ertelemek ve çiftçilere tohumluk desteği vermek üzere çalışma başlattı. Medyadaki haberlere bakılırsa, sanki çiftçilerin borcu ertelenmiş, kuraklık zararı karşılanmış ve çiftçiye yüksek miktarda destek verilmiş. Henüz ortada verilmiş bir destek, ertelenmiş bir borç yok. Tarım Bakanı Mehdi Eker'in açıklamasına göre Güneydoğu Anadolu'da 9 ilde (Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa ve Şırnak) çiftçi bazında hasar tespit çalışmaları yapılacak. Hasarın boyutuna göre önlemler alınacak. Bu nedenle çiftçiler fazla hayale kapılmasın. 2007'de ülkeyi kasıp kavuran kuraklıkta nasıl bir destek verildiği biliniyor. 2007'nin başında Tarım Bakanı Mehdi Eker, "kuraklık yok" dedi. Hasat başladı, "2-3 milyar YTL'lik zarar var" dedi. Sezon sonunda gerçekler ortaya çıkınca ve gıda fiyatları artmaya başlayınca, kuraklığın zararı 5 milyar YTL olduğunu kabul etti. Kabul etti de ne oldu? Zarar 5 milyar YTL, verilen destek sadece 264 milyon YTL oldu. Hatırlarsanız, 2007'de de bugünkü gibi, sanki çiftçilerin tüm borçları ertelenecek, kuraklık zararlarının tamamı ödenecekmiş gibi kuraklık desteği seçim malzemesi yapıldı. Oysa, sadece 40 ilde ve sadece buğday, fiğ, arpa ve korunga kuraklık kapsamına alındı. İncir, ayçiçeği, soya, zeytin ve daha bir çok üründe zarar yüzde 25-50 oranında olmasına rağmen kuraklık kapsamına dahi alınmadı. Bu yılda aynı oyun daha kötü bir biçimde sahneye konuluyor. Daha bir ay öncesine kadar Tarım Bakanı, "kuraklık yok" diyordu. Güneydoğu'da hasat başlayınca gerçekler ortaya çıktı. Buğday, arpa, mercimek ve diğer ürünlerde zararın yüzde 80-90 olduğu anlaşıldı. Cumhuriyet Halk Partisi, Şanlıurfa'da tarım kurultayı düzenleyeceğini açıklayınca hükümet harekete geçti. Güneydoğu'daki 9 ilde kuraklık için hasar tespiti yapacaklarını duyurdu. Başbakan Erdoğan, bölgeye giderek ekonomik paket açıklayacak. Hasar tespit edilecek, ancak parasal destek verilmeyecek. Çiftçilerin Ziraat Bankası ve Tarım Kredi borçları 1 yıl süre ile ertelenecek. Sonbaharda da çiftçiye tohumluk desteği verilecek. Yine, 9 il dışındaki üretim bölgelerinde yaşanan kuraklık görmezden gelinecek. Örneğin, Türkiye kiraz üretiminde ilk sırada yer alan ve ürettiği kirazın büyük bölümü ihraç edilen İzmir Kemalpaşa'daki üreticilerin yüzde 90'a varan üretim kaybı kuraklık kapsamında değerlendirilmeyecek. Bir dönem Tarım Bakanlığı'nda üst düzey yöneticilik yapan dostumuz uyardı. Aman dikkat, sorun sadece Güneydoğu'da değil. İç Anadolu'da da durum pek parlak değil. Önce don zararı, sonrasında devam eden kuraklık, Konya, Karaman, Ankara, Eskişehir, Afyon ve diğer illerde arpa üretimini çok olumsuz etkiledi. Kuruda şu anda kayıp yüzde 60 civarında. Böyle giderse bu oran daha da yükselecek. Buğday için de, sulular bir tarafa, durum aynı. Henüz hasadı yapılmayan pamuk, üzüm, incir, ayçiçeği, soya, mısır ve daha bir çok üründe kuraklıktan dolayı zarar meydana gelirse ne olacak? Bu ürünleri üreten çiftçiler haklı olarak, "Güneydoğu'dan başlayarak tespitler yapılsın. Diğer ürünlerin kuraklıktan etkilenme durumuna göre temmuz veya Ağustos'ta geniş kapsamlı bir kararname hazırlansın ve zarar gören her bölge ve her çiftçi yararlansın" diyor. Hükümet çiftçinin bu uyarısını dikkate alır mı? Dikkate alınmadığında neler yaşanabileceğini herkes 2007'de gördü. Bu yıl, en azından kuraklık konusunda sağlıklı bir tespit yapılmalı ve önlemler zamanında alınmalı.