Kültür para ediyor
Edip Emil ÖYMEN
YENİLEŞİM
[email protected]
ABD'de etkileri hâlâ yoğun biçimde süren ekonomik kriz sırasında (2010'da) kültür ve sanat ekonomisinin, ülke ekonomisine katkısı 135.2 milyar Doları buldu.
Bunun, 61.1 milyar Doları, İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı (İKSV) benzeri kâr amacı gütmeyen sanat ve kültür kurumlarından, 74.1 milyar Doları, etkinliklere ödenen bilet paralarından geldi.
Bütün bu işler, 4 milyon 130 bin kişiye istihdam sağladı. Kamu, yaptığı 4 milyar Dolar katkıya karşılık (federal/eyalet maliyesine) 22.3 milyar Dolar vergi kazandı.
***
"Americans for the Arts" adlı İKSV-benzeri kurumun 2010 yılı faaliyetini özetleyen (2012'de yayınlanan) 378 sayfalık raporu, rakam ve hesapla dolu. Çünkü, kültür ve sanatın ekonomiye doğrudan veya dolaylı katkısını "ölçmeyi" artık iyi biliyorlar.
Kültür ve sanatın "üç beş kalas ve biraz heves"ten ibaret olmadığını, sağlam muhasebeyle "kaç para" ettiğini hesaplıyorlar.
Yabancı ülkelerde yapılan bu tür hesaplara yıllardır gıptayla baktıktan sonra nihayet Türkiye'de de ilk kez İKSV, bir ölçme-değerlendirme yaptı.
"İKSV Ekonomik Etki Araştırması" başlıklı 47 sayfalık çalışma, İKSV kaynaklı yaratıcı kültür endüstrisinin, Türkiye ekonomisine ne kadar ve nasıl katkıda bulunduğunun –şimdiye kadarki- ilk kanıtı. (Daha önce hazırlanan İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Etki Raporu, ekonomiye katkıyı ayrıntılı hesaplamamıştı).
***
- İKSV'nin 2011'deki etkinliklerine 400 binden fazla izleyici ve 10 bin yabancı konuk katıldı.
Katılımcıların bilet dışı harcama miktarı 17.3 milyon TL oldu.
- 2011'deki etkinliklerin tetiklediği 38.3 milyon TL doğrudan/dolaylı harcamalar, ekonomi genelinde 31.7 milyon TL'lik ek gayrısafi katma değer yarattı.
- 2011'de kamu, İKSV'ye 2 milyon TL mali destek verdi, ama bunun 3 katı kadar vergi geliri elde etti. (Buna, cirosu artan işyerlerinin gelir vergisi dahil değil).
- 2011 için sağlanan medya sponsorlukları bedeli toplam 15 milyon TL oldu. Yıl boyunca ulusal medyadaki bütün haberlerin reklam eşdeğeri 180 milyon Dolar'a ulaşıyor. (Bu tutar, İKSV hesaplarına dahil edilmedi).
- Bütün bu "ölçülebilir" öğelerin toplamı: İKSV sayesinde yaratılan ekonomik değer 2011'de 85 milyon TL.
- Öte yandan, kültür-sanat etkinliklerinin sosyal fayda, toplumsal bütünleşme, eğitime katkı gibi öğelerinin "parasal" bir hesabı yok. Ayrıca, İstanbul'un "marka değeri"ne, Türkiye'nin tanıtımına, 1turizme, nitelikli işgücü istihdamına, kentin yaşam kalitesinin yükseltilmesine, bütün otel ve lokantaların kazançlarına katkılarının parasal hesabı da mümkün değil. Ve tabii, İKSV sayesinde sağlanan diğer "görünmez" kazançlar: Zihinlerde oluşan olumlu imgeler + olumlu duygular + olumlu algılar.
***
Yaban ellerden son bir "kazanç bilgisi" daha: 2010-11 sezonunda, NewYork'un Broadway semtinde yoğunlaşan tiyatroların kent ekonomisine katkısı 11.2 milyar Dolar oldu. Yarattığı istihdam: 86 bin.
Bütün bu veriler ve İKSV'nin anlattıkları, kamuya inşallah, "Bu işler para getiriyor" fikrini verir de kamu, biraz daha gayrete gelip, "kaz gelecek yerden tavuk esirgemez."
Yazara Ait Diğer Yazılar
Tüm Yazılar