Kültür Başkenti Projesi Turist sayısını artırdı mı, artırmadı mı?

İstanbul Avrupa Kültür Başkenti Projesinin süresi  30 Haziran'da sona eriyor. Hükümet adına projenin tepe sorumluğunu taşıyan Devlet Bakanı Hayati Yazıcı, geçtiğimiz hafta bir basın toplantısı yaptı. Bu toplantıda 30 Haziran'da Ernst&Young'ın hazırladığı rapordan söz edildi. Bu rapora göre "Kültür Başkenti" projesi sayesinde İstanbul'a gelen turist sayısı yüzde 12.6 oranında artmış, İstanbul'un Türk turizmindeki payı proje sayesinde  yüzde 33.8 oranında büyümüş.

Otel fiyatları da turizm sektöründeki canlılıktan etkilenmiş. Ortalama 86 Euro olan İstanbul'daki otel fiyatları 101 Euro'ya çıkmış.Avrupa Kültür Başkenti Ajansı Başkanı Şekip Avdagiç diyor ki,"470 milyon liralık bütçemiz vardı. Bu paranın 440 milyon lirası harcandı. Bütçe rakamımız ise Avrupa'da rekor kırdı. 470 milyon TL'lik bütçe Avrupa Kültür Başkenti programının en yüksek bütçesi oldu.Proje kapsamında İstanbul'da bir çok tarihi eserin onarımı imkanı oldu. Proje bir hareket yarattı.Geliniz görünüz ki, Turizm Bakanlığı tarafından yayınlanan devletin resmi rakamları İstanbul'a  "Avrupa Kültür Başkenti" projesinin uygulandığı 2010 yılında gelen turist sayısının artmadığını azaldığını gösteriyor.

Bu nedenle Ernst&Young'un raporu, devletin yayınladığı rakamlar ile çelişkili.

Turizm konularını yakından izleyen Turizm Ekonomisi Uzmanı Fehmi Köfteoğlu'ndan devletin açıkladığı rakamlara göre bir değerleme yapmasını rica ettim.Fehmi Köfteoğlu diyor ki, "2010 yılında İstanbul'un Avrupa Kültür Başkenti olması nedeniyle gelen ziyaretçi sayısının yüzde 12.6 arttığı öne sürülüyor. Ama bu doğru değil. Gerçek bunun tam tersi.

2010'da İstanbul'a gelen ziyaretçi sayısı artmadı azaldı.

Bunun da kanıtı Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın yayınladığı istatistiklerdir. (Tablo 1)

Bakanlığın Emniyet Genel Müdürlüğü'nden aldığı Sınır Giriş İstatistiklerine göre 

2010'da Türkiye'ye gelen ziyaretçi sayısı bir yıl öncesine göre yüzde 5,4 artışla 28,6 milyon kişi oldu.2010 yılında Türkiye'ye gelen yabancı ziyaretçilerin giriş kapılarına göre dağılımında ilk sırayı; 9,2 milyon ile Antalya alırken onu 6,9 milyon ile İstanbul izledi.

2009'da İstanbul'a gelen yabancı ziyaretçi sayısı 7,5 milyon kişi olarak gerçekleşmişti. Buna göre 2010'da İstanbul'a gelen ziyaretçi 2009'a göre yüzde 7,31 azaldı.

İstanbul'a gelen ziyaretçi sayısındaki düşüşün 2010 yılını 'Avrupa 2010 Kültür Başkenti' olarak yaşadığı yılda olması dikkat çekti.

Öyle ki İstanbul bu durumu ile 2010'da gelen yabancı ziyaretçi sayısı azalan tek bölge oldu. İstanbul'un Avrupa Kültür Başkenti ilan edilmesi üzerine bu işi organize etmek için kısa adı AKBA olan Avrupa Kültür Başkenti Ajansı kuruldu.

Özel yasanın yürürlüğe girmesiyle birlikte bu ajansa merkezi hükümetten aktarılan bütçeye ek olarak bir de 20 Haziran 2008'den itibaren İstanbul'da otomobiline benzin alan herkesten litre başına 1,5 kuruş kesinti yapılarak burada sürekli para akışı sağlandı.

Bu kaynaklarla AKBA'ya önemli büyüklükte gelir aktarıldı Bütün bunların amacı "Avrupa Kültür Başkenti İstanbul'a turist çekmekti.

Peki nasıl oluyor da ülkedeki diğer bölgelerin ziyaretçi sayısı artarken İstanbul'un ziyaretçi sayısı azalıyor? Daha da ilginç olanı ise İstanbul 2010 yılında başkenti olduğu Avrupa'dan gelen ziyaret sayısı azalırken Avrupa dışı, Ortadoğu, ve Asya ülkelerinden gelenler artmasıdır.Nitekim sektörü yakından izleyenler bu verilerden hareketle İstanbul'un turist profilinin değiştiğini söylüyorİstanbul'a gelen yabancı ziyaretçilerin geldikleri ülkelere göre dağılımı bunu açıkça gösteriyor.