Kullanılmış araç satışında uygulanacak Katma Değer Vergisi oranı
Bilindiği üzere; Katma Değer Vergisi (KDV) Kanunu'nun; 1/1'inci maddesine göre, Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler; 1/3-d maddesine göre de müzayede mahallerinde ve gümrük depolarında yapılan satışlar KDV'ye tabidir.
KDV oranları, KDV Kanunu'nun 28'inci maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak 30 / 12 / 2007 tarih ve 26742 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2007 / 13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesi ile belirlenmiş olup, kararnameye ekli I sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için %1, II sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için %8, bu listelerde yer almayan vergiye tabi işlemler için %18 olarak tespit edilmiştir.
Söz konusu Bakanlar Kurulu Kararnamesi'ne ekli I sayılı listenin 9'uncu sırasında, gümrük tarife istatistik pozisyon numaraları verilerek belirtilen motorlu taşıtlardan yalnız "kullanılmış" olanların teslimlerinde (ki bunlar arasında binek otomobilleri de bulunmaktadır) %1 oranda katma değer vergisi uygulanacaktır. Anılan Bakanlar Kurulu Kararnamesi'nin 1'inci maddesinin (5) nolu ayrımında belirtildiği üzere; (I) sayılı listenin 9'uncu sırasında yer alan "kullanılmış" deyimi 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu'na göre özel tüketim vergisine tabi olmayan taşıtları ifade etmektedir.
Öte yandan, Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 30'uncu maddesinin (b) bendine göre; faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, işletmelere ait binek otomobillerinin alış vesikalarında gösterilen katma değer vergisi, mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirim konusu yapılamamaktadır.
2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesi'ne ekli I sayılı listenin 9'uncu sırasında, KDV Kanunu'nun, yukarıda ifade edilen 30/b maddesine göre binek otomobillerinin alımında yüklenilen KDV'yi indirim hakkı bulunan mükelleflerin, bu araçları tesliminde %18 oranında KDV uygulanacağı belirtilmiştir. Ancak, daha sonra çıkan 2008 / 13426 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesi'nin 2'nci maddesinde; KDV Kanunu'nun 30/b maddesine göre binek otomobillerinin alımında yüklenilen KDV'yi indirim hakkı bulunan mükelleflerin, kiralamak veya çeşitli şekillerde işletmek üzere iktisap ettikleri ve 31 / 12 / 2007 tarihi itibarıyla aktiflerinde veya envanterlerinde bulunan binek otomobillerinin iktisap tarihinden itibaren 2 yıl geçtikten sonra teslime konu olması halinde, bu teslimde %1 oranında KDV uygulanacağı ifade edilmiştir.
Yukarıda belirtilen tüm bu düzenlemeler de dikkate alınarak Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 29 Nisan 2010 tarihinde www.gib.gov.tr adresli internet sitesinde yayınlanan 54 numaralı Katma Değer Vergisi sirküleri ile kullanılmış taşıtların tesliminde uygulanacak KDV oranı konusunda ortaya çıkan tereddütleri giderecek açıklamalar yapılmıştır.
Buna göre;
- Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 8701.90.50.00.00 Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonunda yer alan kullanılmış tekerlekli zirai traktörler ve ormancılıkta kullanılan tekerlekli traktörlerin (motokültörler hariç) 30 Mart 2009 tarihinden itibaren tesliminde %1 oranında KDV hesaplanacaktır.
- Aracın 87.03 pozisyonunda (bu pozisyona hangi taşıtların girdiği gümrük genel tebliğlerinde açıklanmış olup, anılan açıklamalara aşağıda yer verilmiştir) yer alan binek otomobili niteliğini haiz olması durumunda, KDV Kanunu'nun 30/b maddesine göre binek otomobillerinin alımında yüklendiği KDV'yi indirim hakkı bulunmayanlar tarafından söz konusu aracın satışı % 1 oranında KDV'ye tabi olacaktır.
- Araç sahibinin KDV Kanununun 30/b maddesine göre binek otomobillerinin alımında yüklendiği KDV'yi indirim hakkı bulunması halinde (araç kiralama, taksi işletmesi gibi), bunlar tarafından anılan aracın satışında KDV oranı % 18 olarak uygulanacaktır. Ancak, binek otomobillerinin alımında yüklendiği KDV'yi indirim hakkı bulunan mükelleflerin 31 Aralık 2007 tarihi itibariyle aktiflerinde veya envanterlerinde bulunan binek otomobillerinin iktisap tarihinden itibaren 2 yıl geçtikten sonra teslimi %1 oranında KDV'ye tabi tutulacaktır.
- Aracın 87.03 pozisyonunda yer almaması durumunda ise %18 oranında KDV uygulanacaktır. Örneğin, eşya taşımaya mahsus kamyonun satışında %18 oranında KDV hesaplanacaktır. Aynı şekilde 87.02 pozisyonunda yer alan otobüs, midibüs ve minibüs gibi araçların teslimi de %18 oranında KDV'ye tabi tutulacaktır.
- Ambulanslar, mahkum taşımaya mahsus arabalar, para arabaları, cenaze arabaları, itfaiye öncü arabaları gibi özel amaçla yapılmış motorlu taşıtların kullanılmış olanlarının tesliminde %18 oranında KDV uygulanacaktır.
Gümrük tebliğlerine göre 87.03 pozisyonuna dahil olan taşıtlar
87.03 pozisyonunda yer alan eşyaların tanımına ilişkin olarak, 27/7/2005 tarih ve 25888 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 8 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği (Tarife-Sınıflandırma Kararları) ile 6/2/2010 tarih ve 27485 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2 seri nolu Gümrük Genel Tebliği'nde (Gümrük Tarife Cetveli Açıklama Notları) de açıklamalar yapılmış bulunmaktadır.
Buna göre;
1) 1+1, 1+3, 1+4 veya 1+7 koltuklu, şoför ve öndeki yolcunun arkasındaki kısımda emniyet kemerleri veya emniyet kemeri montajı için tertibat, koltuk ve emniyet ekipmanı montajı için sabit tertibat, aracın iç kısmının her tarafında, araçların yolcu bölümlerinde yer alan konfor özellikleri ve iç döşemeleri (örn. yer kaplamaları, havalandırma, iç aydınlatma, küllükler), iki yan panel boyunca arka camları bulunan (en arkada yük bölümünün sağ ve sol taraflarında cam bulunsun bulunmasın); şoför ve öndeki yolcuların bölümü ile insan veya eşya taşınması için kullanılan arka bölüm arasında sabit bir panel veya bariyer bulunmayan kapalı kasa motorlu taşıtlar 87.03 pozisyonunda yer almakta olup, binek otomobiller bu kapsamda değerlendirilmektedir.
87.03 pozisyonunda tanımlanan binek otomobiller ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar (87.02 pozisyonuna girenler hariç) (station vagonlar ve yarış arabaları dahil) hem insan hem eşya taşıyabilen motorlu araçlar gibi "çok amaçlı araçları" kapsamaktadır.
Sürücü dahil 10 veya daha fazla kişi taşımaya mahsus motorlu taşıtlar 87.02 pozisyonunda yer almaktadır.
Ambulanslar, mahkum taşımaya mahsus arabalar, para arabaları, cenaze arabaları, itfaiye öncü arabaları gibi özel amaçla yapılmış motorlu taşıtlar 87.03 pozisyonunda yer almakla birlikte, 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesi eki I sayılı listenin 9'uncu sırası haricinde tutulmuştur.
3) Kamyonet türü araçlar genellikle birden fazla koltuk sırasına sahiptirler ve biri insan taşınmasına mahsus kapalı bir kabin ve eşya taşınmasına mahsus açık veya kapalı bir alan olmak üzere iki ayrı alandan meydana gelirler. Bununla birlikte, bu tür araçların ikiden fazla aksı olması veya eşya taşımaya mahsus alandaki azami dahili taban uzunluğunun aracın dingiller arası mesafesinin % 50 sinden fazla olması halinde, bu araçlar 87.03 pozisyonunda sınıflandırılmazlar.
4) Birden fazla koltuk sırasına sahip olan panelvan türü araçlar 87.03 pozisyonu "Armonize Sistem İzahnamesinde" verilen göstergeleri karşılamalıdır. Ancak, arka kısımda güvenlik teçhizatı ve koltukların yerleştirilmesi için sabit tutturma noktaları ve bağlantı elemanlarının bulunmadığı birden fazla koltuk sırasına sahip olan panelvan türü araçlar, yolcu alanı ile yük alanı arasında sabit bir panel veya bariyer ya da yan panellerde pencereleri bulunsun veya bulunmasın 87.03 pozisyonunda sınıflandırılmazlar.
Tescil edilmiş taşıtların satış ve devirleri
Bilindiği üzere, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 20'nci maddesinin (d) bendinde 5766 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikle, tescil edilmiş taşıtların her çeşit satış ve devirlerinin trafik tescil şube veya büroları tarafından yapılacağı düzenlenmişti. Ancak, daha sonra 5942 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 1'inci maddesi ile söz konusu hüküm yeniden değiştirilmiş ve tescil edilen taşıtların her çeşit satış ve devirlerinin noterler tarafından yapılacağı hükmü getirilmiştir.
Buna göre; 01 / 05 / 2010 tarihinden geçerli olmak üzere, tescil edilen taşıtların her çeşit satış ve devirlerinin noterler nezdinde yapılması gerekecektir.