Krugman'dan Avrupa'ya radikal öneriler
Paul Krugman, Avrupa ve euro bölgesi ile ilgili değerlendirmesinde "Yunanistan'ın euro bölgesi dışına çıkmaktan başka alternatifi olmadığı değerlendirmesini yaparak, "Kötü oyuncu gitsin, iyi oyuncuları kurtaralım" diyerek İtalya, İspanya ve Portekiz'i "yasal olarak yanlış yapmamış" ülkeler olarak değerlendiriyor. Avrupa Merkez Bankası ve Almanya'nın kemer sıkma politikalarından vazgeçip, yeni ve farklı politika uygulamaları gerektiği önerisinde bulunuyor.
Nobel Ödüllü ekonomist Krugman, Der Spiegel dergisine verdiği mülakatta Avrupa euro bölgesine radikal önerilerde bulunuyor. Bugünkü kemer sıkma politikalarının terk edilmesini ve Avrupa Merkez Bankası'nın para politikasını gevşetmesini öneriyor
"Sorumksuz ve kötü davrandığını" söylediği Yunanistan'ın euro bölgesinden çıkabileceğini, bunun ilk yılı "korkunç" yapacağını, tıpkı kalabalık bir tiyatrodaki "Yangın var" diye bağırıldığı zamanki paniğe benzer bir durumla karşılaşılacağını, çevre ülkelerden birinde banka iflasına sebep olabileceğini, bu durumda itfaiyeci görevini üslenecek Avrupa Merkez Bankası'nın bankadan çekilen euroların yerine para koyması ile durumun yatışacağını öne sürüyor. "Yunanistan eurodan çıkarsa, bölgede kriz sona mı erer yoksa işler daha mı kötüye gider?" sorusu karşısında bu önlemi öneren Krugman, "Yunanistan'ın sorumsuz ve kötü davranması ile bu sonucun ortaya çıktığını" belirtip, "Kötü oyuncu sistem dışına çıktıktan sonra iyi oyuncuların kurtarılabileceğine" inandığını söylüyor.
Krugman'ın bu önerisi benim de bir süredir Yunanistan'la ilgili, "Bu nüfus ve çalışma yapısı ile deniz taşımacılığı, tarımsal imkanları ve turizm gelirleriyle sanayisi eksik bir ülke olarak kişi başına 10 bin dolarlık refaha sahip olması gereken Yunanistan, AB'nin imkanlarından yararlanarak 24 bin dolarlık bir hovarda yaşam sürdü " değerlendirmeme de çok uyuyor. Ama onu denetlemeden ona o hovardalığı yaşatan AB'nin de bir faturayı yüklenmesi gerektiğine inanıyorum. Doğaldır ki Yunan halkının 24 bin dolarlık hovarda yaşamdan ayağını 10 bin dolarlık kendi yorganına çekmesinin de çok zor olacağını görüyorum.
Krugman, Yunanistan'ın euro dışına çıkması ya da çıkarılmasıyla İspanya, İtalya ve Portekiz için durumun çok daha kolay olacağını belirterek, "Çünkü onlar yasal olarak hiçbir yanlış yapmadılar" değerlendirmesini ortaya koyuyor. Ve yeni dönem için Almanya ve Avrupa Merkez Bankası'nın kemer sıkma politikalarını gevşetmesini öneriyor. Merkel'in Avrupa krizini yönetmede kendisi tarafından sıklıkla eleştirildiğini belirten Krugman, "Merkel hareketsiz kaldı zaman kazanmaya çalıştı. Şu anda ise kaderin çarklarına takılıp gittiği hissine sahibim" diyor.
Krugman, Almanya'nın tasarruf politikalarını "Zombi ekonomi politikaları" olarak değerlendiriyor. Ve ardından "Zombilerle ilgili en önemli gerçek, onları kaç kez öldürdüğünüzü düşünürseniz düşünün, her zaman geri gelmeleridir. Bu politikalarla ilgili iki buçuk yıllık deneyime sahibiz. Fakat hiçbir işe yaramamalarına rağmen hala reçete olarak sunulabiliyor" değerlendirmesini yapıyor.
Krugman bu gerçekler ışığında "Avrupa Merkez Bankası'nın yeşil ışık yakarak önümüzdeki 5 yılda yüzde üç enflasyon artışına ihtiyaç duyulabileceğini kabul etmesini para arzında kısma ve faiz oranlarını yükseltme gibi uygulamalara gitmemesi gerektiğini belirtip, mutlak bir şey kısılacaksa Hükümetlere ve bankalara borç kısıtlaması getirilebileceğini" söylüyor. Almanya'ya ise "Uyguladığı tasarruf politikasından vazgeçmesini" öneriyor.
Evet, Krugman'da başka cümlelerle de olsa tıpkı Fransa'nın yeni Başkanı Hollande gibi, "Euro bölgesi için kemer sıkma politikalarını terki" öneriyor.
Bence Krugman'ın radikal önerileri de Hollande'nin ki gibi bir yandan Avrupa'nın kemer sıkma politikalarının terk edilmesi gerektiğini ortaya koyarken, bir yandan da "Euro bölgesinin hovarda çocuğu" Yunanistan'ın bölge dışına çıkarılmasını zorunlu gördüğünü gösteriyor. Ama Yunanistan bölge dışına çıkarken, "Onun sorumsuz davranışlarının cezasını çekmesi" yanında, onu "denetimsiz" bırakan euro bölgesi aktörlerinin de bir fatura ödemek zorunda olacağını belirtiyor.