Krizin devleştirdiği yatırım enstrümanı altın
Makroekonomik ve piyasa gerçekleri, Ağustos 2007'den başlayarak aynı safta yer alıyorlar. Birinin olumsuzluğu diğerine anında sıçrıyor. Piyasa makroekonomide olup biten olumsuzluklara duyarsız kalamıyor artık, bu tarihten itibaren. İçine düştükleri çözümsüzlük, likiditeyi rahatlattığımız sürece krizi çözeriz basitliği ile çözümü deniyor önce… Ancak çok geçmeden asıl sorunun likidite yetersizliği, kredi tıkanıklığı gibi küçük ölçekte gelişmeyip, geniş coğrafyalara yayılan güvensizlikler barındığı sonucuna ulaşılıyor. Kamu maliyesi, özel sektörün dağ kadar sorunlarına altına girmek, destek vermek zorunda kalıyor. Hükümetlerin toplam kamu borçları ve bütçe açıkları, altın talebini yukarı ivmelendirirken 600 dolar/ons seviyelerinden hareket başlıyor. Enflasyon, belirsizlik, güvensizlik, likidite bolluğu 1,900 dolar/ons düzeylerine kadar sürecek bir artışı destekliyor.
Dolar, altına iyi bir dost değil
Eylül 2008 ile başlayan yeni dönemde, FED miktarsal gevşetmelerinin ilkini uygulamaya almıştı. 2011, borçlanma tavanını yükseltmeyle borçların vadelerini uzatma (swap) yılıydı. 2012'de, önceki yıllar kadar piyasaya likidite pompalanmayacağı belirginleştikçe, altın talebinde ilk soğuma gözlenmeye başladı. Borç problemi, özellikle 2012 yılının ilk yarısını çepeçevre saracak bir sorun olacaktır. Güneyli Avrupa Birliği ülkelerinin riske konu borçlanma faizleri hızla yükselmeye devam edecek ve dolar, bu durumda görece değerlenmeyle karşı karşıya kalacaktır. Doların değer kazandığı her süreç, altının çok da iyi bir pozisyonda olmayacağını düşündürecektir. ABD'deki toparlanma geciktikçe gecikiyor. 2012'nin de bu gecikmenin devam ettiği bir yıl olacağı aşikar görünüyor. Öyleyse 2012'de, tahterevallinin öbür ucundaki Çin'i, sert bir düşüş bekliyor.
Euro Bölgesi
Avrupa Birliği ülkeleri, aşırı borçluluk ve bütçe açıkları altında ezildikçe bankacılık sistemi üzerindeki açıklar, Avrupa ülkelerinin kredi notlarına yönelik yeni gelişmelere konu olabilecektir. Koşulların daha da kötüye gitmekten ziyade, piyasalarda önemli bir belirsizlik baskı unsuru olacağını düşünmek gerekir. Avrupa Merkez Bankası'nın yılın son çeyreğinde 3 yıl vadeli refinansman işlemiyle (LTRO) bankalara sağladığı 489.19 milyar euro likidite desteği, 2012'nin ilk yarısındaki girişimlerle, 1 trilyon euroya taşınacak.
Krizin ilk günlerinde, sorunlu finansal kuruluşların sistemik etkileşimlerinden korkularak, kamu sermayelerine ortak edilmişti. Doğrudan likidite sağlanmıştı. Şimdilerdeyse kamu harcamalarına zorunlu sınır çekilmiştir. Bu durum, sadece sermayelere ortaklık yönündeki isteksizliği artırmakla kalmamış, aynı zamanda likidite talebini de dengelemişti. Böylece altına olan talep, Euro Bölgesi'ndeki gelişmelere hassaslaştırılmıştır.
2012'de Avrupa toplam bankacılık sektörünün yaklaşık 100 milyar euro sermaye desteğine ihtiyacı bulunuyor. Bu nedenler bankalar, likidite açıklarını kapatabilmek için aktiflerinde yer alan her varlığını satabilecektir. Bu banka aktifleri içinde altın stoklarının yer aldığını unutmamak gereklidir.
Sorunlar devam ediyor
G-20 zirvelerinde verilen basmakalıp sözler ve dünya ticaret örgütü çerçevesinde yürütülen faaliyetler bir yana bırakıldığında, krize karşı ülkeler göstermelik bir dayanışma içindedirler. 2011'de piyasalara pompalanan paralar, birçok sorunun üzerine örtü çekti, gizledi. Oysa jeopolitik sorunların gizlenmesi bu kadar kolay değildir. Coğrafyamızı etkileyecek her jeopolitik gerilim, altının yıllık doruk seviyesini yukarılara taşıyabilecektir.
Dünya genelindeki altın (ETF exchange traded funds) fonlarının 2011 resminde, 230 ton işlem yer alıyordu. Küresel enflasyona alternatif bir yatırım olarak altın fonları talebi, 2012'de önceki yıllardan farklı olmayacak beklentilerle gücünü koruyacak.
Bir diğer faktörse, hükümetlerin ilgi odağı altın madeni işletmelerinin üzerinde yoğunlaşan; vergi, sermaye artırımı ihtiyacı ile yüksek maliyet enflasyonu 2012'ye ilişkin belirsizlikleri destekleyecek.