Krizin Aşil Topuğu Avrupa
Euro Bölgesi'nden 9 ülkenin birden notunu indiren S&P, sadece kısa vadeli gündeme damgasını vurmakla kalmadı aynı zamanda krize yeni bir belirsizlik boyut ekledi. S&P daha önce, kredi notu AAA olan Almanya, Lüksemburg, Avusturya, Finlandiya, Fransa ve Hollanda ile diğer 9 ülkenin kredi notunu muhtemel indirim için izlemede olduğunu açıklamıştı. Fransa, Avusturya, İtalya, İspanya, Portekiz, Kıbrıs Rum Kesimi, Malta, Slovakya ve Slovenya'nın notları düştü, Almanya'nınsa korundu.
Avrupa'daki kırılım, krizin başlangıç nedeni değildir ancak, en önemli dönüm noktası olabilecek açılımlara gebe gelişmeleri içerir. Gelişmiş ülkelerin hiçbiri brüt borçlulukta (%GSYIH) %220 ile Japonya'yı geçemiyor. Avrupa'daki parasal birliğin gizlediği sorunların üstü açılınca, Japonya'nınkileri unutturacak çarpıklıklar ortaya çıkmış oldu. Japonya'ya en yakın ülke %120 ile Avrupa'dan İtalya'da, G-20 ortalaması %105'den %15 daha fazla borçluluk yükü bulunuyor. Avrupalı ülkelerinin borç itfaları ve açıklarından ibaret toplam fonlanma gereksinimleri 2012 ve 2013'de GSYIH'lerine kıyaslandığında; 2012'da %25 ile %10.5 arasıdna, 2013'te ise %23.5 ile %8 arasında değişiyor. 2012 ve 2013 sırasıyla Yunanistan'da %25 ve %23; İtalya'da %23.5 ve 20.5; Belçika'da %23 ve %22; Portekiz'de %22 ve %20.5; Fransa'da %20.5 ve %20; Almanya'da %10.5 ve %8 fonlama gereksinimiyle öne çıkıyor. Borçlanmadaki bu gergin tablo genel kamu borç yüküne de yansımışta gecikmemiştir. Borç yükü ülkelerin kamu borç faizlerine 2011'de Yunanistan'a %6.8, Portekiz'e %4.2, İtalya'ya %4.8 ve Euro bölgesi geneline %3.0 kamu borç faizi ödetmişti. 2012'nin artan gerginliği genel kamu borçlanma faizlerine de yansımış olacaktır. Yunanistan %8.0, Portekiz %4.8, İtalya %5.1 ve Euro bölgesi ortalaması %3.2 kamu borç faizi yüküyle 2012'yi kucaklayacaklar.
Avrupa'nın küresel ekonomi için sistemik riski hızla artıyor. Kısacası krizde aşil tendonu; Euronun zayıf ülkelerinin tecrit edilmesi, güçlülerinin ayrılması ya da tamamen uygulamadan kaldırılması gibi üç değişik olasılık çerçevesinde yaşanıyor. Aşil, ayak bileğinin arkasında topuğa tutunan kritik bir tendondur. Homeros'un İlyada'sını hatırlarsak; Thetis, Aşil'e ölümsüzlük kazandırmak için topuğundan tutarak ölüler ülkesinin Stiks Irmağı'na götürmüştü. İşte o günlerden geriye kalmıştı topuk. En hassas noktadır çünkü; Paris'in oku, Aşil'i topuğundan vurarak öldürmüştü. Küresel sistemik krizin başlangıç nedenlerine çok yakında durmayan Euro Bölgesi; mali koordinasyonsuzluk, işgücü katılığı ile ne büyük bir tasarım hatası sorunuyla boğuşuyor. En kötüsü de, bu gidişata küresel sistemik kriz yangınına körük hizmeti sunarak destek veriyor...