Krizde uçak şirketleri fiyatı ucuzlattı

Ekin Grubu Araştırma Birimi tarafından yapılan bir araştırmaya göre, Türk uçak şirketlerinin iç hat uçuşları için satılan bilet sayısı artarken fiyatlar düştü.

Dış hatlarda ise pazar yüzde 22 daralarak 2008 rakamlarının altına indi.

Ekin Grubu'nun bu araştırması çok önemlidir. Çünkü krizin uçak şirketlerimizi nasıl etkilediği bugüne kadar tartılmadı. Bu konunun üzerinde durulmadı.

Uçak şirketlerimiz için önce yolcu sayısı önemli. Daha sonra ise yolcu başı ücret ve yakıt fiyatları geliyor.

Türkiye'nin iç ve dış bağlantıları için uçak şirketlerimizin yaşaması ve büyümesi gerekiyor. Sadece yolcu taşıma değil, logistik bakımdan da  hava taşımacılığı önemli.

Türkiye'nin coğrafi konumundaki avantajdan da yararlanarak THY yanında özel havayolu şirketlerimiz de son yıllarda önemli gelişme gösterdi.

Beklenen krizin ortaya çıkardığı olumsuz şartlara rağmen şirketlerin yaşaması, kayıba uğramaması.

Ekin Grubu Araşrtıra Birimi'nin IATA ve havayolu şirketlerinin verilerine dayalı araştırmasına göre:

-Türkiye'den yurtdışına uçak bileti satışları yüzde 22 oranında düştü.

- İç pazardaki bilet satışları sayı olarak arttı. Fakat bilet fiyatları geriledi.

- 2008 yılında Türkiye genelinde 847 milyon Euro değerinde bilet satışı yapılmışken bu rakam 2009'da yüzde 22.49 oranında bir düşüşle 657 milyon Euro'ya geriledi.

-Türkiye'de faaliyet gösteren havayolu şirketlerinin iç hatlardaki uçak bilet fiyatları 2008'de ortalama 153.37 TL iken 2009'da  140.89 TL'ye düştü.

-İç hatlarda uçak bileti fiyatlarındaki düşüşün havayolu şirketlerine göre sıralamasında yüzde 22 ile SunExpress başta geliyor. Onu  yüzde 16'lık bir düşüşle Pegasus izliyor.

- THY, yüzde 4.6 ile iç hat uçak bileti fiyatı en az düşen havayolu şirketi. Ondan sonra yüzde 5.7'lik düşüşle Atlas Jet geliyor.

- Uçak bileti satışlarının acente bazında dağılımında Trek Turizm Acentasının lider olduğu görülüyor.  Uçak bileti pazarının yüzde 10.7'sini elinde bulunduran Trek Turizm'in Türkiye'nin çeşitli il ve ilçelerinde 71 şubesi bulunuyor.

- En çok uçak bileti satan seyahat acenteleri listesinde Sabancı Grubu'nun acentesi olarak bilinen Vista da yüzde 6.4'lük pazar payı ile 2. sırada yer alıyor.

- Uçak bileti pazarında faaliyet gösteren 450'yi aşkın firmanın yarısından daha az bölümü olan 200 acente toplam satışların yüzde 91'ine sahip iken 259 acentenin pazar payı yüzde 9 civarında kalıyor.

- 259 acentenin yıllık toplam satışları ortalama 205 bin Euro, acente başına da aylık 17 bin Euro düzeyinde.

Araştırmayı yapan Ekin grubu'nun değerlendirmesine göre bu rakamlar uçak bileti satan seyahat acentelerinin yarısından fazlasının ayakta kalamayacak durumda olduğunu gösteriyor.

THY halka açık bir şirket olduğu için kar-zarar tabloları açıklanıyor. Özel şirketlerimizin bilançoları kamuoyuna açıklanmadığı için kriz karşısındaki durumları bilinemiyor. Tabii ki dış hat gelirinin düşmesi iç hat bilet fiyatlarının ucuzlaması şirketlerin kârlılığını etkileyen faktörler. Ama bu demek değildir ki şirketler güç durumda. Değişik tedbirlerle şirketlerin krizi atlatmaları mümkün. Dış pazara ve rekabete en fazla aşina işletmeler olan uçak şirketlerimizin bu krizi atlatmalarını beklemekten doğal bir şey olamaz.

Havayolu şirketlerinin iç hatlarda uçak bileti fiyatları

 İç hatlarda bir uçak biletinin

ortalama fiyatı  (TL) Havayolu şirketi

  2007 2008 2009 Değişim (2008-2009)

Pegasus 114.70 126.80 105.70 % - 16.64

Atlas 113.94 130.32 122.87 % - 5.72

Onur Air 117.68 127.50 116.94 % - 8.26

THY 149.75 163.51 155.89 % - 4.66

Sun Express 121.10 124.36 96.69 % - 22.25

Ağırlıklı ortalama 138.89 153.37 140.89 % - 8.14

En çok uçak bileti satan ilk 10 acente ve pazar payları

Acente Pazar payı (%)

Trek 10.71

Vista 6.42

Setur 4.65

Viking 3.17

Babil 1.77

Entaş 1.57

PeTour 1.39

Yöre 1.37

Za-Na 1.36

Hey 1.29