”Krizde dip nokta henüz görülmedi”
Adana Ticaret Odası'nın düzenlediği 3. Adana Uluslararası Ekonomik İşbirliği Forumu'ndayız. Forumda yapılan konuşmalarda ısrarla vurgulanan konu, küresel krizin dip yapmadığı gerçeği. Türkiye İş Bankası Genel Müdürü Ersin Özince, bir süre önce Avrupa Merkez Bankası Başkanı Trichet ve Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz'ın krizin henüz bitmediği gerçeğine vurgu yaptıklarına dikkat çekti. TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu da, eski İngiltere Başbakanı Tony Blair ile yaptığı bir sohbetle ilgili bilgi verdi. Hisarcıklıoğlu, Blair'in krizin dip noktasının neresi olduğunu ve nasıl durdurulabileceğini kimsenin bilmediğini söylediğini aktardı.
Özince ve Hisarcıklıoğlu'nun başka ortak paydaları da vardı. Kriz, ülkelerin kendi başlarına üstesinden gelemeyecekleri bir özellik taşıyordu. Dolayısıyla çare ulusal ölçekte değil, uluslararası ölçekte bulunabilirdi.
İş Bankası Genel Müdürü Ersin Özince, krizden çıkışın reçetesinin ticaret olduğuna dikkat çekti. Ticaret canlandırılmadan krizin üstesinden gelmek mümkün görünmüyordu. TOBB Başkanı da aynı görüşü farklı şekilde dile getirdi. Dünyada ticaretin büyük sekteye uğradığını vurgulayan Hisarcıklıoğlu, buna da güven bunalımının yol açtığını ifade etti.
İş Bankası Genel Müdürü Özince'nin, adeta sürekli yakınanlara bir dokundurması da vardı. Özince'nin, "Herkes birbirine krizin etkilerini anlatırsa, anlatmaya devam ederse bunun için çok zamanımız var, ama bizim iş yapmamız gerekir" şeklinde özetlenebilecek bir eleştiride bulunduğu dikkati çekti.
Adana Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Şaban Baş da açılışta yaptığı konuşmada forumun amaçlarıyla ilgili bilgi verdi. Adana'nın Türkiye'de sanayileşmenin ilk başladığı şehirlerden olduğuna dikkat çeken Şaban Baş, işletmelerin uluslararası alandaki işbirliğini ve rekabet gücünü artırmak amacıyla Adana Uluslararası Ekonomik İşbirliği Forumu'nu düzenlediklerini anlattı. İlk iki forumun 2005 ve 2006 yıllarında gerçekleştirildiğini belirten Baş, işletmelerden gelen yoğun talep doğrultusunda üçüncü fuarın düzenlendiğini söyledi.
Kapasite kullanımı nereye?
Türkiye İstatistik Kurumu imalat sanayinde kapasite kullanım oranına ilişkin verileri 1991 yılının şubat ayından bu yana açıklıyor. TÜİK, dün geçen yılın aralık ayındaki oranı açıkladı ve görüldü ki imalat sanayinin kapasite kullanım oranı yüzde 64.7'ye düşmüş. Bu oran şubat 1991'den bu yana geçen sürenin en düşük oranı. Evet yanlış okumadınız, ilk oran açıklanan şubat 1991'den bu yana kaydedilen en düşük oran geçen aralıkta ortaya çıkmış oldu. Zaten, yaklaşık 16 yıllık dönemde geçen daha önce yalnızca üç kez yüzde 70'in altında kapasiteyle çalışılmış. Türk imalat sanayi, 1991 yılının mayıs ayında yüzde 69.1, haziran ayında yüzde 65.4, 2001 yılının nisan ayında da yüzde 68.5 kapasiteyle çalışmış. Yani, 2001 krizinde bile sanayi böylesine çaresiz ve üretimden uzak kalmamış.
Peki, aralık ayındaki yüzde 64.7'ye kapasite kullanımında dip nokta diyebilir miyiz? Keşke, çünkü bu oranın da altına inildiğini görmek gibi bir olumsuzluk bizi bekliyor. Ekonominin önemli aktörleri de krizde henüz dip noktanın görülmediği konusunda görüşbirliği içindeler zaten.