Kriz riski pompalandıkça düzelme gecikiyor

Tevfik GÜNGÖR
Tevfik GÜNGÖR OLAYLARIN İÇİNDEN [email protected]

 

Ekonomiler krizden nasıl çıkar? İnsanların yarın bekleyişleri düzelir. İnsanlar tüketime başlar. İnsanlar daha fazla tüketsin diyerek piyasaya para akıtılır. Faizler düşürülür. Bütün bunların sonunda ekonomiler canlanır. Üretim, istihdam artar. Yatırımlar artar.
1998 krizinden sonra önce ABD'de sonra Avrupa'da insanlar tüketimi kıstı. Üretim durdu. Finansal çark tıkandı.

Krizden çıkılması için sırasıyla;
- Banka sisteminin sorunlarını giderecek tedbirler alındı. Banka sisteminin açıkları kapatıldı.
- Piyasaya para akıtıldı.
- Faizler düşürüldü.
Bütün bunlara rağmen ekonomilerde hareket başlayamadı.
Bu arada Yunanistan'ın sorununu bir türlü çözemeyen AB patronları, kendi ayaklarına kurşun sıktı. Yunanistan sorunu başka ülkelere de sıçradı ve euro sorununa dönüştü.
Sorun bol olunca yol gösteren de çok oluyor, felaket tellallarına da iş çıkıyor.
Dünyanın "Baş Felaket Tellalı" Roubini gene sahneye çıktı.

Roubini, küresel ekonomiye yönelik "yepyeni(!)" karamsar tahminlerde bulundu. Roubini, 2013'te yaşanacak 'mükemmel fırtına'nın 2008 krizinden çok daha kötü olacağını söyledi.
Roubini'ye göre Avrupa Merkez Bankası'nın faiz indirimi ve AB zirvesinin piyasaları hayal kırıklığına uğrattı.

Gelecek iki haftada kriz belirgin biçimde kötüleşecek.
Gelecek 3 ila 5 yılda Euro Bölgesi'nin dağılma ihtimalinin en az yüzde 50 olduğunu belirten Roubini, "Bu yıl sonuna kalmadan Yunanistan , öncesinde Finlandiya veya İtalya euroyu bırakabilir" dedi.
Roubini, ABD'de 2013'te ikinci dip, Türkiye'nin de aralarında bulunduğu gelişen ülkelerde ise sert iniş yaşanacağını müjdeledi(!)
Bu tabloya bakarak "ört ki ölem" mi diyeceğiz, yoksa moralimizi bozmadan çalışmaya devam mı edeceğiz.

Ekonomide her zaman riskler vardır. Türkiye'nin riskinin azlığı, milli para sistemini korumasıdır. Milli gelire göre kamu borcunun küçüklüğüdür. Bütçe açığının küçüklüğüdür.
Bunun dışında ne yapılabilir? Evet cari açık (döviz açığı) nedeniyle dış kaynaklara bağımlılığımız var ama, burada döviz kuru bir sigorta işlevine sahip.
Evet ihracat pazarlarında risk var ama bizim ihraç ettiğimiz düşük teknolojili ürünlerin dışarıda her zaman küçük te olsa talebi var.
İşte bu nedenledir ki Roubini'nin felaket uyarıları Türkiye'de başka ülkelerdeki kadar korku yaratmıyor. Ama Roubini felaket haberlerini pompaladıkça başka ülkeler daha fazla içlerine kapanıyor. Daha fazla riskten kaçar oluyor.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar
40 yılda ne değişti? 03 Ağustos 2018
Vizyon sahibi olmak 30 Temmuz 2018