Kritik eşik İspanya
Murat Berk / Yapı Kredi Yatırım
Türk piyasalarının tatil nedeniyle kapalı olduğu geçen hafta yurtdışı piyasaları oldukça hareketli bir dönem geçirdi. Tatil öncesi tekrar gündeme gelebileceğini tahmin ettiğimiz Avrupa kaynaklı sorunlar ön plana çıktı ve İrlanda AB ve IMF'den yardım istemek zorunda kaldı.
İrlanda'ya yardım haberi ile küresel risk iştahında bir toparlanma gözleniyor. Bu anlamda geçen haftanının ikinci yarısında yurtdışı piyasalar bu haberi satın almaya başladığını görüyoruz.
Geçen hafta oldukça hareketli geçmesine rağmen ABD borsaları da haftaya başlangıç seviyelerine yakın yerlerde kapandı.
Bu hafta gelecek veriler ile beraber piyasalar iki faktörün etkisi altında kalabilir. Bu faktörlerin ilkinin İrlanda yardımının yarattığı olumlu etki, ikincisinin ise Çin bankalarının zorunlu karşılıklarını iki hafta içinde ikinci kez artırmasının olumsuz etkisi olduğunu söyleyebiliriz. Daha geniş bir perspektiften bakacak olursak ise üç konunun piyasalar üzerinde etkili olmasını bekliyoruz.
1) Gelişmekte olan ülkelerde özellikle de Asya'da yaşanmaya başlayacağını tahmin ettiğimiz enflasyon sorunu,
2) ABD ekonomisinin toparlanma hızı,
3) Avrupa borç krizinin gelişimi.
Birkaç aydır Emtia kaynaklı enflasyonist baskılardan bahsediyoruz. Bunların ekonomiler ve piyasalar açısından ciddi bir risk haline dönüşebileceğini de aktarıyoruz. Bu bağlamda özellikle gıda fiyatlarındaki artışın oldukça ciddiye alınması gerektiğini düşünüyoruz. Bu bağlamda Birleşmiş Milletler'in (BM) de düşük gelirli ekonomileri vuran bir gıda krizi konusunda uyarılarda bulunduğuna dikkat çekmek istiyoruz.
Artan Emtia fiyatlarının yaratabileceği sosyal sorunlara ek olarak özellikle gelişmekte olan ülke merkez bankaları açısından da ciddi bir sorun ve ikilem yarattığını da ortada olduğunu ekleyebiliriz. Daha yüksek Emtia fiyatları harcanabilir geliri azaltırken, maliyet yönlü enflasyon yaratması ile stagflasyon benzeri ortamın oluşmasına sebep olabilir. Bu da daha düşen büyüme oranlarına rağmen daha yüksek faiz ortamı ile sonuçlanabilir.
Ülkelerarası küresel dengesizliklerin düzelmesinde üstü kapalı ya da açık bir anlaşmaya varılmasının olası olduğu görüşünde olmaya devam ediyoruz. Böyle bir uzlaşının ekonomiler ve piyasalar için çok önemli sonuçlar doğuracağını söyleyebiliriz. Gelişmekte olan ülkelerin para birimlerinin değer kazanmasına daha fazla izin vermesi ilk etapta ciddi oranda spekülatif bir likiditenin bu ülkelere gidebileceğine neden olabilir. Bunun yanında zaman içinde, özellikle Asya Merkez Bankaları'nın azalan döviz müdahaleleri (para biriminin güçlenmesine izin vermek için) piyasalarda oluşan likiditenin de düşüşünü beraberinde getirecek. Benzer şekilde, Fed tarafından parasal gevşemenin daha az agresif bir şekilde varlık alımı yolu ile ilave likidite yaratılması azaltılacak.
Piyasalarda ve ekonomilerde var olan trendlerin sona erdiğine karar vermek için erken olduğunu düşünüyoruz. Fakat yüzeyin altında kalan konuların yavaş yavaş daha fazla gündem gelebileceğini belirtmeliyiz. Avrupa'da yaşanan sorunlarda kritik eşiğin İspanya olduğunu da öngörüyoruz. Kısa vadede İspanya ile ilgili olumsuz bir beklentimiz olmamasına rağmen, büyüklüğü ve sistematik önemi nedeniyle sorunların bu ülkeyi ciddi oranda etkileme olasılığı var. Bu durumunda piyasalar ile ekonomilerin yeni ve çok daha zorlu bir döneme girebileceğini düşünüyoruz.