Kredide büyüklerde gerileme büyüklükte devam
BDDK verilerine göre on büyük kredi kullanan ilin kullandıkları kredilerde yüzde 42.7'lik bir düşüş olmuş, başka bir değişle geçen yıla göre kullandıkları kredi yüzde 57.8 oranında kalmış. Ama diğer 71 ilde de benzer bir gerileme söz konusu olduğu için, büyükler büyüklüklerine devam etmişler. Tablodan ortaya çıkan bir başka sonuç yılın ilk yarısında frene basılmasının bir göstergesi olmuş.
Yılın ilk yarısında BDDK verilerine göre net kredi kullanımında önemli bir gerileme oldu. Geçen yılın ilk yarısında 93 milyar lira olan net kredi kullanımı arkadaşımız Naki Bakır'ın BDDK verilerinden derlediği sonuçlara göre bu yılın ilk yarısında 55 milyar lirada kaldı. Buna göre bu yıl geçen yılın yüzde 57.8'i kadar kredi kulanıldı.
Bu gerilemede ekonomide büyük pay sahibi olan illerdeki düşüşler önemli rol oynuyor. Türkiye ekonomisinde üretim ve tüketimde tek başına yüzde 40'lık paya sahip olan İstanbul geçen yıl ilk yarıda 35.4 milyar kredi kullanırken, bu yılın aynı döneminde bunun yüzde 56.6'sı oranında 19.7 milyar net kredi kullanımını gerçekleştirmiş.
On en çok kredi kullanan ilin toplam kredi kullanımındaki gerilemeye baktığımızda onda da benzer bir oranla karşılaşıyoruz. Geçen yılın ilk yarısında 65.8 milyar lira kredi kullanan on ilin bu yılın ilk altı ayında kullandıkları toplam kredi 37.8 milyar seviyesinde kalmış. Bu alandaki gerilemede yine hem Türkiye toplamındaki gerilemeye hem de İstanbul'daki gerilemeye paralel bir sonuç veriyor. On ilin bu yıl ilk yarıda kullandığı kredi toplamı da, geçen yılın aynı döneminin yüzde 57.3'ü seviyesinde kalıyor. Bir başka söyleyişle yüzde 42.7'lik bir düşüş gösteriyor.
On il içersinde sadece Kocaeli net kredi kullanımında net artış gözlenirken İstanbul'la birlikte Ankara, İzmir, Bursa, Adana, Gaziantep, Hatay ve Konya'nın kredi kullanımların da geçen yılın ilk yarısına göre bu yılın ilk yarısında düşüş gözleniyor.
Kredi kullanımında küçük paya sahip bazı illerde ise yeni bazı kredili yatırımlar nedeniyle geçen yılın ilk yarısına göre bu yılın ilk yarısında yüksek oranlı artışlar gözleniyor. Bunlar arasında ilk sırayı yüzde 27.8'lik artışla Karaman alıyor. Bu ili yüzde 22.2'lik artışla Bitlis ve yüzde 22'lik artışla Muş izliyor. Buna karşılık Şırnak ve Rize illerinde ise net kredi kullanımında artış değil azalış oyduğu ortaya çıkıyor.
En fazla kredi kullanan on ilk içersinde batık kredi hacmi en yüksek oranda yüzde 31.8'lik artışla Adana ili. En büyükler içersinde onu yüzde 10.4 ile İstanbul izliyor. Diğer 71 il arasında ise daha yüksek oranlarda batık kredi artışları söz konusu. Onlar arasında batık kredisi en yüksek oranda artan il yüzde 42.4 ile Tunceli, onu yüzde 41.1 ile Muş, yüzde 30.9 ille Niğde izliyor.
Kredi daralmasındaki bütün bu oranlar, bu yılın ilk yarısında ekonomide frene basılmasının birr başka göstergesi olarak karşımıza çıkıyor. 71 ilin batık kredi oranında geçen yılın ilk yarısına göre yüzde 3'lük bir artış gözlenirken, 10 en çok kredi kullanan ilde bu artış oranının yüzde 7'ler seviyesinde olması olumsuz bir tablo olarak karşımıza çıkıyor.
Kredide on büyük ilde önemli gerileme olmasına karşın, kredilerde on büyük il yine toplam içersindeki payını koruyor. Yine net kredi kullanımında aslan payı İstanbul'dan başlayarak bu illerde kalıyor.