Kredi faizleri ‘diklenmeye’ devam ediyor

Olmuyor, olamıyor... Bir türlü üstesinden gelinemiyor... Özel bankalar zaten “söz dinlemiyor” da, öyle görünüyor ki kamu bankalarına da söz geçirilemiyor.

Kredi faizini ne özel bankalar düşürüyor, ne kamu bankaları bu yönde adım atmaya yanaşıyor.

Üstelik kredi faizleri aynı düzeyde bile durmuyor, artmaya devam ediyor.

Hadi özel bankalar söz dinlemeyip kredi faizini aşağı çekmiyor. Kamu bankalarında da emir demiri kesmeyecek değil ya!

Öyleyse çok istenilen şu faiz indirimi neden bir türlü gerçekleştirilemiyor; konuya biraz bu yönden kafa yormak gerekmiyor mu...

10’a alınan 9’a satılır mı?

Bir işletme 10 liraya mal ettiği herhangi bir malı, 9 liraya satıp ayakta kalabilir mi? Bankanın temel kaynağı mevduat. Yani sizin, benim param! Bankada emaneten duruyor bu para.

Bankanın görevi paramızı taahhüt ettiği faiziyle birlikte zamanı gelince iade etmek, o faizi verebilmek için de daha fazla faiz geliri elde edip işletme olarak ayakta kalabilmek.

Peki bir banka yüzde 10’a mal ettiği kaynağı, yani mevduatı yüzde 9 faizle krediye döndürdüğünde ne olur?

İtiraz sesleri yükselecektir hemen: “Banka da mevduata yüzde 10 değil de yüzde 7 faiz versin, koysun üstüne bir puan, yüzde 8’e satsın, böylece kredi faizi de düşmüş olur.”

Kulağa pek hoş geliyor bu öneri ama para sahibi olanlar, yani tasarruf edenler paralarını enflasyonun çok altında bir faizle, örneğimizde olduğu gibi yüzde 8 ile bankaya yatırırlar mı?

Banka yüzde 8 ile para toplayabileceğini bilse güle oynaya oranını oraya çeker. Ama ya para gelmezse, çarkın dişlileri dönmez olursa?

Kredi faizlerinin seyri

Bankaların Merkez Bankası’na ilettikleri haftalık faiz çizelgesi, kredi faizlerinin genel yönünün yukarı olduğunu gösteriyor. Son veri 9 Mart’a ait ve bu tarihte ihtiyaç kredisi faizi yüzde 20’ye yeniden dayanmış durumda. İhtiyaç kredisi faizi geçen yıl sonuna göre yarım puan kadar artmış.

En hızlı artış taşıt kredisinde gözleniyor ancak bu kredide yılın son haftasında faizin düşük oluştuğu gerçeği ortada. Dolayısıyla yıl sonundaki orana göre kıyaslama yapmak pek doğru değil. Taşıt kredisi faizi zaten yılın ilk haftasında 2 puan artış göstermiş. Dolayısıyla ilk haftaya göre değerlendirme yapmak daha doğru. Bu şekilde bulunan artış 1.86 puan ve hiç de az değil.

Konut kredisi faizlerinin 9 Mart’a kadar olan dönemde 1 puan arttığı gözleniyor. Konut kredisi faizindeki artışın etkisini bugün açıklanacak şubat ayı konut satışı verilerinde bakalım ne ölçüde görebileceğiz.

Başlıca kredi türleri içinde yılbaşından bu yana en düşük artışın ise yalnızca 0.15 puan ile ticari kredi faizlerinde gerçekleştiğini izliyoruz.