Kredi faizleri de yükselişte

Bankalar topladıkları parayı kârlı bir şekilde satamayacak olsalar mevduata yüksek faiz verirler mi, tabii ki hayır. Yani kredi faizleri de artış eğiliminde. İlk üç ay gerileyen kredi faizleri nisanla birlikte artışa geçti.

Bu arada dün aktardığımız mevduat faizlerinin kendilerine uygulanmadığından yakınan ve hatta daha ileri gidip “Bu faizler doğru değil” diyen okurlarımıza Merkez Bankası’nın web sayfasını adres göstermek isteriz.

Bu köşede dün mevduat faizlerinin yılbaşından haziranın üçüncü haftasına kadar olan dönemdeki seyrini ele aldık. Mevduat faizleri ilk üç ay gerilemiş ve mart ayında yılın en düşük düzeylerine indikten sonra artmaya başlamıştı. Haziran ayında da yılın en yüksek oranlarının oluştuğu görülüyordu.

Bankalar karlı bir şekilde satamayacakları parayı toplamak için çaba göstermeyeceklerine göre demek ki mevduat faizini tetikleyen bir kredi talebi ve bir kredi faizi söz konusuydu.

Yine Merkez Bankası kaynaklı olmak üzere tüm mevduat bankalarının uyguladığı kredi faizlerinin dökümünü çıkardık. Genel eğilim aynı mevduat faizindeki gibi...

Faizler ilk üç ay gerileyip martta en düşük düzeylere iniyor, sonrasında başlayan artışla da mayıs-haziran döneminde yılın en yüksek düzeyine çıkılıyor.

Aralık ayına yaklaşılıyor

Özellikle taşıt kredisi ile ticari kredi faizinde adeta tam bir çanak eğrisi oluşmuş gibi.

Aralık ayında en yüksek yüzde 31.45 düzeyinde oluşan taşıt kredisi faizi martta yüzde 24.19’a indikten sonra haziranın ilk üç haftası itibarıyla yeniden yüzde 30.81’e ulaştı.

Benzer bir eğilim ticari kredi faizlerinde de yaşandı. Aralıkta yüzde 29.20 olan ve martta yüzde 24.42’ye inen oran, haziranda yüzde 27.85'e çıktı.

İhtiyaç kredisinde aralıktan marta yaklaşık 10 puanlık düşüş oldu, sonrasında bu düşüşün yarısı kadar artış yaşandı.

Konut kredisi faizinde ise geçen yıl sonundaki yüzde 28.04'ün hala çok altında bulunuluyor. Konut kredisi faizi ay bazında en düşük düzeye yüzde 19.35 ile nisanda indi. Sonrasında ılımlı bir artış var ve haziranda yüzde 21.92’lik bir gerçekleşme söz konusu oldu.

Konut kredisi faizinin diğer kredilere göre daha olumlu seyretmesi özellikle önce kamu bankaları tarafından başlatılan ve bazı özel bankaların da katılımıyla genişleyen düşük faiz uygulamasından kaynaklandı. Şu da bir gerçek tabii ki; konut piyasası öylesine durgun, konut talebi öylesine düşük ki, bu durum kredi talebine ve bağlı olarak faize de yansıyor.

Kaynak hep Merkez Bankası

Mevduat faizlerinin seyrine ilişkin dünkü yazımızdan sonra çoğu okur kendilerine bu faizin uygulanmadığını belirtti, ayrıca banka isimlerini açıklamıyoruz diye sitem eden de oldu.

Bir kere “bilinmeyen açıklanamaz”. Biz hangi bankanın hangi oranı uyguladığını bilmiyoruz ki açıklamak durumunda olalım. Kaldı ki, bu bilgiye sahip olsak bile açıklamak bizim görevimiz değil.

★★★

Dünkü tablomuzun birinci bölümündeki oranlar ortalamayı gösteriyor. Tablomuza dip not da koyduk, herhangi bir aydaki oran, o ayın en yükseğine işaret ediyor.

Dolayısıyla en yükseğe göre mutlaka daha düşük oran da uygulanıyordur. Tüm tasarruf sahiplerinin en yüksek oranı yakalaması da mümkün değildir. Bankalar mevduatın miktarına, müşteriyle olan ilişkisine göre farklı oranlar uygulama hakkına tabii ki sahiptir.

★★★

Tablomuzun ikinci bölümü ise genellikle “Yok böyle bir faiz, olamaz” dedirtiyor ama bu oranlar da tabii ki doğru.

“Fiilen uygulanan en yüksek faiz”, dün de belirttiğimiz gibi belki bir tek banka tarafından, belki bir tek müşteriye uygulanan oran. Bunu bilemeyiz.

★★★

Dünkü yazımıza konu mevduat faizlerinde de, bugün aktardığımız kredi faizlerinde de kaynağımız Merkez Bankası. Bankalar uyguladıkları oranları Merkez Bankası’na düzenli olarak bildirmek durumundalar ve Merkez Bankası da bu oranları web sayfasında açıklıyor.

Bizim yaptığımız, Merkez Bankası’nın web sayfasında yer alan oranları yeni bir formatla sizlere aktarmak.

Buarada kimi okurlar uyarıyor; “Bilgilerinizi kontrol edin, böyle oranlar yok” diye.

Ne diyelim, biz Merkez Bankası’nın yalancısıyız!