Korsanın çaresi müşteri ile taksiciyi buluşturacak yerli ve milli yazılım

Sabah erken saatlerde, ya da akşam mesai saatleri sonrasında İstanbul’da taksi bulmak hepimizin sorunu. İstanbul Taksiciler Esnaf Odası Başkanı (İTEO) Eyüp Aksu’nun verdiği bilgiye göre, 29 senedir taksi sayısında hiç artış olmamış. En son 1990’da yapılan ihale sonrasında taksi plakası adedi 17 bin 395’e çıkmış ve bu sayı o günden bugüne hiçbir değişiklik göstermemiş. Taksilerde biri plaka sahibi, iki de şoför olmak üzere 3 kişi çalışıyor. Yani yaklaşık 53 bin kişilik bir nüfustan bahsediyoruz. “İstanbul’da günde ortalama 1,5 milyon kişiyi taşıyoruz” diyen Aksu’ya göre İstanbul’daki taksi sayısı şehir nüfusu için yeterli, ama sorunların ortadan kaldırılabilmesi için atılması gereken önemli adımlar var.

Meslek okulu kurulmalı İTEO Başkanı Eyüp Aksu’nun dikkat çektiği öncelikli sorunların başında, sektörde bir meslek tanımının olmaması ve bu durumun sektörün sürdürülebilirliğini tehdit etmeye başlaması. Şöyle diyor Aksu: “Sektörümüzün bir meslek tanımı olmalı. Bir meslek okulu kurulmalı. Ve bu meslek okulunu bitirenler taksici olmalı. Standartlar açıklansın, diploma veya sertifika alamayan taksici olamasın. Ehliyeti olan belediyeden şoför kartı çıkarıp taksici olabiliyor. Bu kadar kolay olmamalı. Milli Eğitim Bakanlığı’na, İçişleri Bakanlığı’na yalvarıyoruz ama hayata henüz geçiremedik. Ayrıca sektörümüzde denetim mekanizması olmalı, ödüllendirme, cezalandırma sistemi olmalı.”

Taksiler için yerli ve milli yazılım gerekli Aksu’nun vurguladığı bir diğer önemli konu da teknoloji ile taksilerin mutlaka iç içe geçmesi gerektiği. Bu sürecin hayata geçirilmesi için yerli ve milli yazılım firmalarının üreteceği teknolojiyi öneren Aksu, şunları söylüyor: “Bu teknolojiyi milli ve yerli yazılım firmaları yapsın. Bir ihale yapılsın ve bu ihale rekabete açık olsun. Hatta bunu biz de oda olarak yapabiliriz. İ-taksi, teknoloji sorununa çare olamadı.

İ-taksi +40 ve -5 derecede çalışmayan bir uygulama ve cep telefonu bazlı olmaması nedeniyle kullanamıyoruz. Müşteri ve taksici teknolojiyle buluşmuş olsaydı, korsan şirketler boşluk bulamayacaktı. Biz de böyle bir teknolojiyi ürettirmeyi hedefliyoruz. Oda olarak yeterli nakdi oluşturduğumuz anda bu teknolojik boşluğu kapatmayı planlıyoruz.”

‘Beraber temizleyelim’ diyoruz ama maalesef bir adım atamıyoruz İstanbul Taksiciler Esnaf Odası (İTEO) Başkanı Eyüp Aksu’nun dikkat çektiği bir diğer önemli konuda, kısa mesafede almayan ya da ulaşım esnasında problemler çıkaran taksi şoförlerin sektörde oluşturduğu olumsuz algı. Bu olumsuz algının, İTEO’nun olduğu kadar Emniyet ve Büyükşehir Belediyesi’nin de sorunu olduğunu dile getiren Aksu, sorun çıkaran taksilerin aynı yanlışı bir kez daha yapmaması için trafikten men edilmeleri ve yüklü miktarda ceza almaları gerektiğini ifade ediyor. Ve bakın ne diyor: “Emniyet yapmıyor, Büyükşehir Belediyesi yapmıyor, biz ‘yapın’ diye yalvarıyoruz, hem kendileri yapmıyor hem de bize yetki vermiyorlar. Bizim esnaf odamıza bu yetkiyi versinler; 3 ay sonra İstanbul’da bir kişi taksiden şikayetçi olamaz. Biz oda olarak, yargısız infaz olmamak şartıyla, onları otoparka bağlayalım. Yatsınlar belli süre, canları acısın, o yanlışı yapamazlar. Burada bürokrasi sorunu var. Yanlış varsa ya hep beraber düzeltelim ya da yetki verin biz yapalım. Mısır Çarşısı, Taksim Meydanı, Otogar gibi birkaç noktada çalışan 300 kimliği sicili bozuk kişi sürekli yer değiştirerek mesleğimize zarar veriyor. Yalvarıyoruz, ‘beraber temizleyelim’ diyoruz ama maalesef bir adım atamıyoruz.”

Uber, kamu arazisine gecekondu dikiyor

Uber’in kamu arazisine gecekondu diktiğini vurgulayan Başkan Aksu, “Hodrimeydan! Onlar da bizim gibi devlete plaka bedelini ödesinler, sonra istedikleri lüks hizmeti versinler. Ancak burada şoförlerin böyle bir ekonomisi yok. Plakayı biz satalım veya belediye satsın, bütün yetki onlarda. Öte yandan lüks taşımacılıkla ilgili bir talep var ise bunu bizde karşılarız. Şu an Vito tarzı siyah lüks taksi adedimiz 100’e ulaştı, Turkuvaz taksi dediğimiz üst segment araç adedimiz 350’yi geçti. Burada Büyükşehir Belediyesi bir üniversite ile çalışma yapar, lüks araç var mı yok mu belirler, ihale açar ise ihaleden girer vatandaş parayla satın alır ve hizmet verir. Burada herkes hemfikir” diyor. Uber konusunda 20 Şubat’ta yapılacak duruşmaya da değinen Başkan Aksu, “Biz adalete güveniyoruz. İspanya’da yeni yasaklandı, Danimarka’da geçen ay yasaklandı. İngiltere ve Almanya’da da keza öyle. Avrupa’nın neredeyse tamamında Uber’e bakış açısı belli. Uber’in haksız hukuksuz piyasaya girişi sonrası 1,85 milyon TL olan plaka değerimiz 1,35 TL’ye geriledi. 500 bin TL’lik bir kayıp söz konusu. Ekmeğimizle, emeğimizle oynuyorlar” yorumlarını yapıyor.

Taksici esnafı 20 aydır zam almıyor

Taksicilerin 20 aydır tarifeye zam beklediği bilgisini paylaşan İTEO Başkanı Eyüp Aksu, “Geçen sene 4,20 TL olan benzin şimdi 6 TL’yi aşmış durumda. Balatanın maliyeti ikiye katlandı. Ama biz halen aynı maliyetle çalışıyoruz. Bu anlamda sektör olarak gerçekten fiyat baskısı yaşıyoruz” diyor. 1990 yılında babasının taksi plakası ihalesine Ankara’da bir arsasını, Kurtköy’de bugünkü havalimanı bölgesindeki arsasını, Yenibosna’da bir dairesini satarak girdiğine dikkat çeken Başkan Aksu, “Her gördüğünüz taksi sahibi bu plakayı devletten satın aldı. Babamın o dönemde koyduğu sermaye ile şu an 5 taksi plakası alabiliyor. Yani taksi plakalarının değeri 28 yılda beşte birine düştü. Bu bakış açısı ile taksi plakası sahipleri sermaye anlamında da çok ciddi zararda” diyor.