Kopya, hırsızlıktır
Yangın nerede var, nerede yok?
Chicago’da bir üniversitede öğretim üyesiydim. Verdiğim derslerden birisi de “yöneylem araştırması” (Operation research) diye matematik ağırlıklı bir dersti.
Her hafta bir veya iki soruluk sınav yapıyordum. Sınavların çözümünü de hazırlıyor, bölüm sekreterliğinde de sınavlarla birlikte çoğalttırıyordum. Sınav sonunda da problemleri tahtada çözüp hazırladığım çözümleri öğrencilere dağıtıyordum.
Sınıfın birinde, bir öğrenci hep tam numara alıyordu. Öğrencinin kağıdı, hazırladığım cevap kağıdının hemen hemen aynısı oluyordu. Örneğin, grafiklerdeki harflendirme bile... Bir gün çağırdım delikanlıyı. “Nasıl denk düşürüyorsun bunu?” diye şaka yollu sordum. Öğrenci “Hocam ben itfaiyeciyim. Nöbetlerimde hep sizin dersi çalışıyorum. Öylesine ki artık adeta siz oldum. Grafiklerde bile sizin harfleri ve aynı sıra ile kullanıyorum” dedi. Açıklamayı kabul etmekten başka yapacak bir şey yoktu.
Bir hafta sonu Chicago’nun batısındaki bir şehirde bir alışveriş merkezine gitmiştim. Orada uzaktan bu bizim itfaiyeci öğrenciyi gördüm. Ama onlar beni görmedi. Onlar diyorum; çünkü yanında da bizim bölümde yardımcı sekreter olarak çalışan bir kız öğrenci vardı. Ve sarmaş dolaş geziyorlardı. Mükemmel sınav kağıtlarının esrarı çözülmüştü.
Final sınavı için yine bir cevap anahtarı hazırladım. Çoğaltılması için soru kağıdı ile birlikte bölüm sekreterliğine verdim. Ama verdiğim cevaplar tümüyle yanlıştı. Sınavı yaptım. Aklımda itfaiyeci öğrenci vardı. Önce onun kağıdına baktım. Öğrencinin kağıdı, bölüme verdiğim yanlış cevap kağıdının aynısı idi. Sınav sonuçları açıklandı. Öğrenci odama geldi. “Nasıl olur, ben hepsini yapmıştım” dedi. Ben de “Eğer soruların cevabı, bu cevap kağıdına göre olsaydı; Notun 100 idi. Ama maalesef bu cevap kağıdı sahte idi. İyi çalışamamışsın. Sanırım bu hafta yoğun idin, şehirde fazla yangın çıkmış olmalı. Ama ben sendeki yangını biliyorum” dedim.
Öğrenciyi sınıfta bıraktım. Soruşturma sonunda disiplin cezası da aldı. Sekreter yardımcısı öğrenci kız da işinden oldu.
Ülkeler ve kopya
Yukarıdaki olay, Amerika’da yaşadığım ender örneklerden birisidir. Orada öğrenci iken ve öğretim üyesi olarak çalışırken de yaygın bir kopyacılık olayı görmedim. Ancak bu durum her ülkede aynı değil. Örneğin, BBC’nin bir haberine göre kopya, Hindistan’ın bazı bölgelerinde ve her seviyede bir salgınmış. Örneğin, orta Hindistan’daki Madhya Pradesh’te kopya nedeni ile 600 bin kişinin tıp-öncesi eğitimi seçme sınavı iptal edilmiş.
BBC’nin haberine göre Hindistan’da beş yöntemle kopya yapılıyormuş. Birincisi, James Bond filmlerine taş çıkartacak teknoloji ile. Elbiseye dikilen micro kameralar, kulaklıklar. Belge tarayan ve sınav salonundan dışarı aktaran kalemler. İkinci yaygın yöntem, kitle halinde kopya. Öğrenciler soruları sınav salonundan dışarı kaçırıyor, veliler de dışardan, camlardan pencerelerden cevapları çocuklarına, yakınlarına söylüyormuş. Üçüncü yöntem, sınava bir “profesyonel sınav çözücü” sokmakmış. Adayla aynı salonda sınava girip,sınav sonunda kağıtları değişmekmiş. Dördüncü yöntem ise, rüşvet yoluyla sınav öncesi soruları elde etmekmiş. Beşinci yöntem de sosyal medyayı kullanmakmış. Örneğin, Uttar Pradesh eyaletinde bir sınav öncesi sorular çalınmış. Sonra bu whatsapp aracılığı ile sosyal medyada yayılmış. Sonunda 450 bin kişinin girdiği sınav iptal edilmiş.
Ülkemizde büyük merkezi sınavlar, seçme ve yerleştirme sınavları büyük bir ciddiyet içinde yapılırdı; güvenilir bir kurumdu. Ancak bir çok kurum gibi, onun da ruhuna Fatiha okundu.
Bir yorum
Kopya, ne şekilde olursa olsun, bir suçtur; bir hırsızlık türüdür. Kişinin, hakkı olmayan bir şeye, sahtekarlıkla sahip olmasıdır. Hiç bir seviyede hoş görülmemelidir. Hele hele seçme ve yerleştirme sınavlarında organize yapılan kopya ise daha ağır bir suçtur;başkalarının hakkını gasp etmektir.
Bir eğitim ve öğretim yılının başındayız. Bu önemli konuya değinmek istedim. Ne dersiniz, haksız mıyım?