Konya’da umutlar korkulardan daha büyük

Ne zaman Konya düzlüğüne insem, bu kadim toprakların canımızı beslemede, neslimizi sürdürmede malımızı korumada ve kültürümüzü zenginleştirmede yaptığı katkıları düşünürüm. “Üreten Kentler” tartışmaları için Konya’ daydık. Ev sahibimiz Konya Sanayi Odası Başkanı Memiş Kütükçü ve arkadaşlarının örgütlediği toplantıda yaklaşık 4 saat kentin üretimdeki geleceğini tartıştık. Gördük ki, daha önce yaşanan krizlerden ders alan girişimciler “vasatlığı aşma” konusunda hem birikime sahipler hem de ciddi bir girişimci iradesine. 

Gözlediğimiz en büyük zenginlik, Konya Sanayi Odası yöneticilerinin yerel sivil ve resmi örgütlerle “işbirliği” konusundaki kararlılığı. Katılımcı ve paylaşımcı anlayıştan beslenen kapsayıcı tutum, kentin entelektüel zenginlikleri kadar fiziki zenginliklerini de yükseltecek çok önemli bir potansiyel yaratıyor. 

Bir başka umut veren gelişme, geçmiş krizlerin, ülkenin birçok yerinde olduğu gibi Konya’ da da iş insanlarında fiyat-maliyet dengesini gözeten tutum bilincini yükseltmiş olması. Girişimciler işlerini, alışkanlıkla değil analizle yönetme aşamasına geçmiş. Bu bakış açısı ve anlayış değişikliğini kimse küçümsemesin; o değişiklik, işlerin nicelik gelişmeleri kadar niteliğin de geliştirilmesinde itici gücü oluşturuyor. 

Nicelik ve nitelik gelişmesinin net kanıtlarından biri, OSB’de talep edilen alanların giderek büyümesi. 

Bir başka kanıt, işyerlerinde mühendis istihdamı hızlanması ve istihdam edilen mühendislerin artması. 

Konya’ daki iş insanlarının teşvikleri keşfetmiş olması ve yatırım kararlarının değişkeni olarak kullanmaları da önemli bir gelişme göstergesi. 

Net bilgi, etkin koordinasyon ve odaklanmanın üretim geliştirmedeki rolünü kavrayan Konyalı girişimciler, bilgi eksikliği ve dinamik envanter ihtiyacına da güçlü göndermeler yapıyorlar. 

Kar marjlarının daralması nedeniyle, iş yasalarını düzenlerken getirilen ek maliyetler de fiyat-maliyet dengesinin değişkeni haline gelmiş. İş yasalarının 15 yıl çalışanların kıdem ve ihbar tazminatlarını alarak işyerinden ayrılabilme imkanı vermesi, sorun yaratmış. İş yasaları çıkarılırken işverene sürekli sorumluluk ve maliyet yükleyen anlayış, getirdiği ek yükler nedeniyle gelişme yatırımlarını caydırıcı etki yapıyor. 

Konya’ da 300 kadar döküm imalatçısı var... Döküm sanayinde “niteliksiz işgücü” bulmanın zorlaşması, sermaye-yoğun yatırımlara zorluyor. 

Teknolojik gelişmelerin ve teknoloji içerikli ürünlerin interdisipliner bilgi talebi nedeniyle “uzman havuzu” oluşturma ihtiyacını artıyor; bu hizmeti sunacak bir kolaylaştırıcı yapının oluşmaması üreticileri zorluyor. Otomasyon ve robot uygulamaları gündeme geliyor; böylesi bir geçiş sürecini geniş anlamda desteklemek vasatlığı aşmanın araçlarından biri olarak değerlendiriliyor. 

Kurların hızlı değişmesi girişimcilerin karar vermesini ve atılım yapmasını zorlaştırıyor. Konya’ da bazı üretim alanlarında lojistik sorunları var... Hammadde temininde ve kalitesindeki sorunları ortak değerler, ortak irade ve ortak projelerle aşmanın yol ve yöntemlerini bulma aşamasına geçilmesi gerekiyor. 
Konya’ da 300’e yakın dökümcü var... Döküm Kümelenme Derneği’nde 28 üye kayıtlı, toplamın yüzde 30’unu temsil ediyor. Mesleki örgütlenmenin, diğer birçok sektörde olduğu gibi, döküm sektöründe de güçlendirilmesi gerekiyor. Meslek içi iletişimin niteliği günümüz rekabetinde temel belirleyicilerden biri. Konya’ da iş insanlarımız, analizle yönetim yeteneğini geliştirdikçe, yereli ulusala, ulusalı da küresele taşıma gerektiğini net biçimde kavramış durumda. 

Tarım ve hayvancılık alanında, ölçek ekonomisinin erişme fırsatları ile küçük ve orta ölçek yapıların esneklik ve hızını dengeleyen sözleşmeli, kontrollü ve geliştirici “piyasa yapıcısı” iş örgütlemelerinin ortaya çıkması bir fırsat ama modelin düzeltilerek yaygınlaştırılması ve derinleştirilmesi gerekiyor. 
Kamulaştırma işlemleri önemli bir aşamaya gelmiş olan Konya Organize Sanayi Bölgesi 5. Genişleme Alanı ile birlikte “üretim çeşitliliği” dönemsel değişmelere dayanıklı bir sanayi yapısı oluşturmuş, daha sağlıklı gelecek yaratmak için birikim sağlanmıştır. 

Ulusal ölçekte yatırım yapan büyük firmaların Konya’ ya gelmesi, büyük ölçekli yeni yatırım kararları almaları yer seçiminden memnun olduklarının kanıtı sayılabilir. 

Büyük ölçekli piyasa yapıcısı kuruluşların girdi aldıkları ve girdi verdikleri sektörlerin ileriye ve geriye etkileri mal ve hizmet üretiminde yan sanayilerin gelişmesini önemli ölçüde tetikleyecektir. 

Ülke genelinde olduğu gibi Konya ‘da da yetişkin işgücü sorunu giderek büyüyor. 

Beyin göçü süreci, şimdilerde tersine beyin göçü sürecine dönüşüyor, bu süreci hızlandırmanın ne denli önemli olduğunu herkes fark etmiş. 

Yerel yönetimler, siyaset ve STK’ların ortak amaç ve projeler etrafında güç birliği ve işbirliği yapması isteniyor. 

Konya’ da iş insanlarının sorunları olduğu gibi, yüreklerinde taşıdıkları umutları da var. Konya’da umutlar korkulardan daha büyük... Bizi geleceğe taşıyacak olan da bu...