Konut satışında bardağın yarısı dolu, yarısı boş

Aralık ayındaki konut satışı yaklaşık 135 binle şimdiye kadarki en yüksek düzeye çıktı. Konut satışı, 2013’ün aynı ayına göre yüzde 16 artış gösterdi. 

Şimdi, aralık ayındaki bu satışı konut sektörünün tüm sorunlarından kurtulduğu, önünün açıldığı, satışların müthiş bir ivme kazandığı biçiminde mi yorumlamalıyız, yoksa biraz temkinli mi gitmeliyiz? 

Aralık ayındaki satış, şimdiye kadar bir ayda gerçekleşen satış itibariyle bir rekora işaret ediyor, tamam. Ama artış oranı açısından rekor geçen yıl ağustos ve ekim aylarındaydı. Söz konusu iki ayda satış 2013’e göre yüzde 25 artış göstermişti. Dolayısıyla artış hızı açısından bakarsak aralık rekor ayı değil. 

Ancak kabul etmeli ki, burada temel ölçü artış hızı değil, kaç konut satıldığı. Dolayısıyla aralık ayındaki 135 bin hiç yabana atılacak bir düzey değil ve konut satışında gerçek rekor bu. 

Rekor kırdık, 2013’ü ancak yakaladık 

Bir ayda ortaya çıkan hızlı artış ya da azalışlardan hareketle sorunlardan tümüyle kurtulduğumuz ya da ciddi bir sorun batağına girdiğimiz gibi bir yargıya varmak çok yanıltıcı. Yani aralık ayındaki satışa bakarak, artık konut sektörünün tüm sıkıntılardan kurtulduğunu, müthiş bir canlanmanın başladığını söylememiz mümkün olabilir mi, tabii ki hayır. 

Kaldı ki, aralıktaki bu hızlı artışa rağmen, 2014’ün tümündeki satış, 2013’ü ancak yakalayabilmiş durumda. Konut satışında 2013’ten 2014’e geçişte yalnızca yüzde 0.7’lik bir artış var. 

Konut sektöründeki sıkıntıların aşıldığından ya da aşılmakta olduğundan söz edebilmek için en az dört-beş ayın rakamlarını görmemiz gerekir. Hem, yalnızca satışın hangi düzeyde seyrettiğine bakmak da yetmez ki... Satış örneğin çok hızlı bir artış gösteriyordur da, ya arz satıştan çok daha hızlı artıyorsa. Yani arz-talep makası her geçen gün açılıyorsa. 

Bu yıl büyük olasılıkla bunu göreceğiz. Belediyelerin geçen yıl verdiği inşaat ruhsatına ilişkin verilerden bu sonuç çıkıyor çünkü. 

İpotekli satışta sıkıntı var 

Toplam konut satışının aralıkta yüzde 16 arttığını belirttik. Söz konusu ayda kredili ya da ipotekli konut satışında yüzde 19’a yakın, diğer satışlarda yüzde 15 artış oldu. Hep diyoruz ya, bir ayın verileri yanıltıcı olabilir, diye. Kredili satışlar aralıkta yüzde 19 arttı, ancak yılın tümünde bu tür satışlar 2013’ün yüzde 15 altında kaldı. Kredili ilk satışlar yüzde 16, ikinci el satışlar yüzde 15 geriledi. 

Daha önce de birkaç kez dikkat çekmiştik. Merkez Bankası’nın faizi düşürmesi isteğinin altında biraz da konut kredisi faizlerinin aşağı çekilmesini ve bu sayede inşaat sektörünün canlanmasını sağlama çabası yatıyor. Gerçi bu biraz geçmişte kalan bir isteğe benziyor. Son zamanlarda Merkez Bankası’na dönük salvoların altında yatan temel etken artık daha başka ve daha siyasi... Gerçi hiçbir zaman “Faiz düşsün, bankalar da kredi faizini aşağı çeksin ve vatandaş kredi kullanarak konut alabilsin” denmemişti; ama zihinlerden geçen biraz da buydu. Şimdi ise Merkez Bankası faizi yatırımlara engel gibi görülüyor. Ama aslında çok ciddi bir bilek güreşi izliyoruz. 

Konut satışı aralıkta ulaştığı 135 bin adetle rekor kırdı, bu iyiye işaret... 

İpotekli satışlar aralıkta yüzde 19 arttı, bu iyiye işaret... 
Ama öbür tarafta aralıktaki rekor satışa rağmen 2014 yılı satışı 2013 düzeyine ancak ulaşabildi, yani satışta öyle çok ciddi bir hareket yok.. 

İpotekli satışlar aralıkta yüzde 19 artmış olmakla birlikte 2014’ün tümünde 2013’ün yüzde 15 altında kaldı, bu da kötüye işaret.